لکه سرخ بزرگ سیاره مشتری که توفان چرخان بزرگی که دو برابر قطر زمین اندازه دارد، مدت هاست، مورد توجه ستاره شناسان است. حال، آنها دریافته اند، غول گازی لکه بزرگ دیگری، تقریبا به بزرگی لکه سرخ دارد که از شفق های سیاره سرچشمه گرفته است.
ستاره شناسان در ابتدا با بهره بردن از آرایه تلسکوپ بسیار بزرگ در شیلی، این لکه سرد بزرگ را کشف کردند و سپس طی دوره ای 15 ساله داده های تلسکوپ های دیگر را برای مشاهده این لکه و اثبات وجود آن مورد استفاده قرار دادند.
لکه سرد 24 هزار تا 12 هزار طول و دمای آن حدود 400 درجه فارنهایت (200 درجه سانتیگراد) سردتر از دمای لایه های فوقانی جو غول گازی است. به نظر می رسد، این لکه هر چند مدت ناپدید شده و دوباره بازسازی می شود.
تام استالارد، ستاره شناس سیاره ای از دانشگاه لستر، انگلستان و محقق ارشد این مطالعه جدید، در بیانیه ای گفت:”لکه سرد بزرگ نسبت به لکه سرخ بزرگ بسیار فرارتر است و شکل و اندازه آن در عرض چند روز و یا چند هفته به طور قابل توجهی تغییر می کند.”
به گفته محققان، لکه سرد بزرگ بر اثر شفق های معروف سیاره ایجاد شده است. همچنین با توجه به اینکه این لکه همیشه بازسازی می شود، ممکن است، به اندازه خود شفق ها یعنی هزاران سال قدمت داشته باشد.
به مانند زمین، نور افشانی شفق های مشتری ناشی از برخورد ذرات باردار الکتریکی به جو سیاره در نواحی نزدیک به قطب است. اما شفق های مشتری بسیار پایدارتر و شدیدترند و از اقمار آتشفشانی و هچنین بادهای خورشیدی سرچشمه گرفته اند.
بر اساس یافته های جدید، انرژی القا شده شفق منجر به گرم شدن جو سیاره شده و تفاوت دمایی بالایی را بین لایه های فوقانی و زیرین جو ایجاد می کند. چیزی که منجر به ایجاد گرداب و لکه سردی در جو شده است.
استالارد می گوید، اثر مشابهی را می توان در نزدیکی شفق های زمین یافت، اما با توجه به تغییرات زیاد شفقهای زمین، این اثر پایدار نیست. همچنین، یکی دیگر از تفاوت های آن با زمین این است که توفان چرخشی مشتری بخشی از حرارات را به دام می اندازد.
استالارد می گوید، محققان از کشف این لکه سرد بزرگ شگفت زده شده اند. او می گوید، به بررسی شواهد بیشتری از ویژگی های جو ادامه خواهند داد. ترکیب داده های تلسکوپ های زمینی و مشاهدات فضاپیمای جونو که هم اکنون در حال گردش به دور سیاره غول گازی است، می تواند درک ستاره شناسان را از شرایط آب و هوایی مشتری افزایش دهد.
یافته های این محققان در نشریه “Geophysical Research Letters” منتشر شده است.
.
منبع: livescience
