در عکاسی، سرعت شاتر (یا زمان نوردهی) و ایزو (ISO) به همراه تنظیمات aperture (حفره‌ای که دیافراگم اندازه آن را تغییر می‌دهد [با دیافراگم اشتباه گرفته نشود])، سه عنصر اصلی نوردهی به شمار می‌روند. aperture یا روزنه (دهانه) نقش مهمی در خروجی تصاویر شما دارد؛ پس بهتر است که با آن آشنا شویم. با تکرا همراه باشید.
در ابتدا و قبل از ورود به موضوع زیبایی شناسی، به سراغ تاثیر روزنه در نوردهی می‌رویم.
کار Aperture چیست؟ مانند مردمک چشم که با باز و بسته شدن، میزان نور وارد بر شبکیه چشم را کنترل می‌کند، روزنه نیز در دوربین، آن میزان روشنایی که سنسور دریافت می‌کند را کنترل می‌کند.
کنترل نور
تمام لنزها دارای روزنه (دهانه) هستند و اندازه آن می‌تواند توسط شما تغییر کند و می‌توانید تنظیم کنید که چه میزان نور از آن عبور کند.
چرا می‌خواهید میزان نور وارد بر سنسور را کنترل کنید؟ برای فهمیدن این موضوع، باید نگاهی به عنصر دومی که در نوردهی ایفای نقش می‌کند بپردازیم: سرعت شاتر.
سرعت شاتر به مدت زمان قرار گرفتن سنسور دوربین در معرض نوری که از روزنه می‌گذرد مربوط است و چون این سرعت می‌تواند به اندازه 1/8000 ثانیه تا 30 ثانیه باشد، به چگونگی ثبت حرکت نیز مربوط است.
بنابراین در صورتی که نور همان‌طور باقی بماند و سرعت شاتر را افزایش دهید، زمان نوردهی کاهش می‌یابد. برای جلوگیری از نوردهی کمتر از میزان خواسته شده در تصویر و جبران کاهش زمان، باید گشایش دهانه (aperture) را افزایش دهید تا نور بیشتری وارد شود.
بالانس نوردهی
بدین ترتیب، اگر می‌خواهید سرعت شاتر را گسترش دهید – برای مثال، برای مات کردن هدف در تصویر مورد نظر در جهتی خلاقانه – باید نوری که سنسور دریافت می‌کند را محدود کنید تا نور دهی بیش از حد صورت نگیرد. برای این کار، باید روزنه را کوچک‌تر کنید.
با این حال، این کار در برخی شرایط نوری همیشه ممکن نیست. در این جا است که ISO وارد می‌شود. ISO این موضوع را دیکته می‌کند که سنسور دوربین شما، چقدر نسبت به نور حساس است و افزایش حساسیت به معنی استفاده از سرعت شاتری سریع‌تر، و بدون ریسک در نوردهی کمتر از میزان، در تصویر است.
روزنه‌های عریض و کوچک
تنظیمات aperture در مقادیر ضریب f اندازه‌گیری می‌شود. روزنه‌هایی مثل f/1.4 و f/2.8، اغلب روزنه‌هایی عریض هستند، چون بیشترین گشایش را دارند و بیشترین نور را وارد می‌کنند، در حالی که روزنه‌های با ضریب f بالاتر (مانند f/11 و f/16)، کوچک، یا باریک خطاب می‌شوند. شاید این موضوع را شنیده باشید، عکاسان می‌گویند که وقتی روزنه کوچکی انتخاب می‌کنند، شماره ضریب f لنز را کاهش می‌دهند.
لنزها دارای محدوده روزنه مشابهی نیستند، برخی عریض‌تر از دیگر موارد هستند و برخی دارای شماره ضریب f کوچک‌تری‌اند.
حداقل مقدار روزنه یک مشکل محسوب نمی‌شود، اما حداکثرِ آن چرا؛ دلیلش هم آن است که هر چه لنز نور بیشتری را وارد کند، انعطاف پذیری آن نیز برای عکاس افزایش پیدا می‌کند و این اجازه می‌دهد تا در مواقعی که سطوح نور پائین است، از سرعت شاتر سریع‌تری استفاده کنید و همچنین مزایای خلاقیتی که می‌آفریند را تحت کنترل قرار دهید.
ماکسیمم روزنه بر روی لنز اشاره و نوشته شده است. به عنوان مثال، دوربین Nikon AF-S 85mm f/1.8G دارای ماکسیمم روزنه f/1.8 است، در حالی که این میزان حداکثری برای Canon EF 16-35mm f/4L IS USM برابر با f/4 است.
چرا همه لنزها دارای حداکثر روزنه برابر f/1.8 یا f/1.4 نیستند؟ این موضوع به فیزیک، و قیمت دوربین‌ها بستگی دارد. برای مثال، شرکت نیکون علاوه بر AF-S 85mm f/1.8G ،AF-S 85mm f/1.8G را نیز تولید کرده و در کنار تفاوت‌های مربوط به نورشناسی، نسخه f/1.4 قیمتی حدود سه برابر نسبت به نسخه f/1.8 دارد.
روزنه‌های متغیر
برخی از لنزهای زوم، دارای aperture متغیر حد اکثری هستند. آنها دارای روزنه ماکسیمم در آخرین محدوده بزرگنمایی هستند.
به عنوان مثال، دوربین Canon EF-S 18-55mm f/4-5.6 IS STM دارای روزنه ماکسیمم f/4 در 18mm و f/5.6 در 55mm است. در اصل، لنزهای روزنه ماکسیممِ متغیر، تمایل دارند روزنه ماکسیمم کوچک‌تری نسبت به لنزهای بزرگنمایی با روزنه ماکسیممِ ثابت داشته باشند، اما در عوض این لنزها کمی سبک‌تر و ارزان‌تر هستند.
لنزهای سریع و کند
اغلب می‌شنوید که عکاسان به سریع بودن یا کندی لنزها اشاره می‌کنند. این موضوع مربوط به سرعت فوکوس نیست، بلکه به ماکسیمم روزنه‌ی در دسترس مربوط است. لنزی با حداکثر روزنه عریض‌تر از f/2.8 را می‌توان سریع و برخی دیگر را کند تلقی کرد؛ دلیلش هم این است که آنها نور زیاد را راه نمی‌دهند، بنابراین نوردهی‌ها نیازمند سرعت شاتر کمتری است.
روزنه – Aperture و عمق میدان
اندازه روزنه شما را قادر می‌سازد تا عمق میدان را در یک عکس کنترل کنید، همچنین این روش یکی از ترفندهای خلاقانه عکاسان محسوب می‌شود که در آستین خود پنهان کرده‌اند!
با کنترل کردن ناحیه شفافیت می‌توانید انتخاب کنید که کدام ناحیه از عکس شفاف و کدام ناحیه مات و فوکوس نشده باشد. به عنوان مثال، در اکثر تصاویر منظره، شما می‌خواهید این ناحیه شفافیت را از جلو تصویر تا پشت آن گسترش دهید، درحالی‌که پرتره از مزیت عمق ناحیه که از کاهش ملموسی بهره می‌برد، به شما نیز اجازه می‌دهد تا موضوع مورد نظر را از پس زمینه جدا کنید و عناصری که از نظرتان مزاحم هستند و عکس را خراب می‌کنند، پنهان کنید.
هر دو فاصله فوکوس و فاصله کانونی لنز می‌توانند نقششان را در عمق ناحیه ایفا کنند.
در اصل، هر چه روزنه مورد استفاده عریض‌تر باشد، تصویر شما عمق کمتری نیز خواهد داشت، درحالی‌که هرچه بیشتر شماره ضریب f را با روزنه‌ای کوچک‌تر افزایش دهید، عمق ناحیه عکس بیشتر خواهد بود.
به بیان دیگر، اگر می‌خواهید بک گراند تصویر خود را مات و بلور کنید، باید از یک روزنه سریع مانند f/1.8 یا f/2.8 استفاده کنید، در حالی که برای تصاویری شفاف از جلو به عقب فریم، باید از نوع کوچک آن مانند f/11 یا f/16 استفاده کنید.
.
منبع: techradar
