نمایشگاه‌داران معمولا برای اینکه به مشتریان نشان دهند که یک خودرو مسافتی کم را پیموده و در حد صفر کیلومتر است، به کم کردن کیلومترشمار خودروها روی می‌آورند. آنها قصد دارند تا با این کار به مشتری بقبولانند که خودرو تمیز است. اما مشتریان این روزها به این حرف‌ها توجه نمی‌کنند و خودرو را براساس مدل و قیمت بازار می‌خرند.
البته لازم به ذکر است که نمایشگاه‌داران کیلومترشمار خودروها را دستکاری می‌کنند تا کمتر از چیزی باشد که واقعا است. این امر باعث شده تا در دادسراها، شکایت‌هایی با عنوان دستکاری در کیلومترشمار مطرح گردد.
آشنایی با کیلومترشمار خودرو
کیلومترشمارهای مکانیکی تقریبا منسوخ شده‌اند اما سادگی بسیار جالبی دارند. کیلومترشمار مکانیکی از یک چرخ دنده با ضریب چرخش باورنکردنی تشکیل شده است. البته امروزه کیلومترشمارهای دیجیتالی نیز وجود دارند که هزینه کمتر و تجهیزات بیشتری دارند و جایگزین کیلومترشمارهای مکانیکی شده‌اند.
کیلومترشمارهای مکانیکی یک کابل انعطاف‌پذیر دارند که از یک فنر بسیار فشرده ساخته شده و می‌چرخد. علاوه بر خودرو در دوچرخه‌ها نیز یک چرخ کوچک که به چرخ دوچرخه چسبیده است، این کابل را می‌چرخاند و ضریب چرخش کیلومترشمار نیز به اندازه این چرخ کوچک بستگی دارد. اما در خودروها، چرخ دنده‌ای که به شفت خروجی گیربکس متصل است، این کابل را می‌چرخاند.
نقش چرخدنده در کیلومترشمار چیست؟
کیلومترشمار 3 چرخدنده مارپیچ دارد تا بتواند به ضریب چرخش 1690 در برابر ۱، دست پیدا کند. وظیفه شفت ورودی، چرخاندن نخستین چرخدنده مارپیچ است که به یک چرخدنده گرد وصل است. چرخش کامل چرخ دنده مارپیچ، باعث می‌شود تا فقط یک دندانه از چرخ دنده گرد رد شود. خود این چرخ دنده نیز، یک چرخ دنده مارپیچی دیگر را به حرکت در می‌آورد و باعث می‌شود تا چرخ دنده گرد دیگر نیز بچرخد.
و اما چرخدنده آخر است که به دندانه شاخص‌های رقمی کیلومترشمار متصل است. هر شاخصی دارای یک ردیف دندانه در یک طرف و ۲ دندانه مجزا در طرف دیگر است. وقتی این ۲دندانه مجزا به چرخدنده پلاستیکی نزدیک می‌شوند، یکی از دندانه‌ها داخل دندانه‌های ردیفی می‌افتد و به همراه شاخص رقمی می‌چرخد تا زمانی که دندانه رد شود. در ادامه این چرخ دنده با یکی از دندانه‌های شاخص رقمی بزرگ درگیر می‌گردد و آن را ۰/۱ دور می‌چرخاند.
اعداد کیلومترشمارهای مکانیکی را می‌توان تغییر داد. برای این کار، یکی استفاده از دنده عقب اتومبیل است که باعث می‌شود تا کیلومترشمار هم در جهت عکس کار کند. روش بعدی وصل کردن کابل کیلومترشمار به یک دریل و چرخاندن آن در جهت عکس است؛ این کار باعث کم شدن مسافت پیموده شده می‌شود.
تقلبی به نام کم کردن کیلومترشمار خودروها !
تقلب رایجی که درباره اودومتر وجود دارد، تغییر دادن عدد نشان داده شده به‌وسیله آن است که به این عمل کلاکینگ گفته می‌شود. کم کردن کیلومترشمار خودروها برای کمتر نشان دادن مسافت طی شده به‌وسیله اتومبیل انجام می‌شود و بنابراین به این وسیله می‌توان قیمت ظاهری خودرو را افزایش داد. البته خودروهای امروزی اودومترهای دیجیتال دارند و مسافت طی شده توسط خودرو را در ماجول کنترل موتور ذخیره می‌کنند. این امر باعث می‌شود تا کم کردن کیلومترشمار خودروها سخت باشد. اما این امر برای اودومارهای مکانیکی فرق دارد؛ چون می‌توان به راحتی آنها را از خودرو جدا کرد و ارقام را به عقب برگرداند.
همچنین می‌توان سیم متصل به آن را جدا کرد و به یک زوج اودومتر- سرعت‌سنج دیگر متصل نمود. نکته دیگری که در مورد کم کردن کیلومترشمار خودروها لازم به ذکر است این است که در اودومترهای امروزی مسافتی را که خودرو به سمت عقب هم حرکت می‌کند به مقدار اودومتر اضافه می‌کنند تا مقدار دقیق استفاده و استهلاک خودرو مشخص گردد.
میزان کارکرد خودرو بر اساس ادعای مالک
متاسفانه بسیاری از فروشنده‌ها با کم کردن کیلومترشمار خودروها و پایین آوردن میزان کارکرد خودرو سعی دارند تا خودرو را با قیمتی گرانتر از ارزش واقعی آن بفروشند؛ در این حالت هم خودرو گران خریداری می‌شود و هم کارکرد زیادی نیز دارد.
در بسیاری موارد حتی اگر ای سی یو هم بررسی شود امکان تشخیص کم کردن کیلومترشمار خودروها و میزان کارکرد واقعی خودرو وجود ندارد. پس نباید فقط به کیلومترشمار اعلامی اکتفا کرد. در امر خرید خودرو باید در ابتدا شرایط سلامت کلی خودرو را در نظر گرفت و همچنین با مراجعه به نمایندگی خودرو به حدود واقعی کیلومترشمار آن پی برد.
سازندگان مشهور کیلومترشمار
بنجامین فرانکلین، فیلسوف و دانشمند امریکایی از جمله افرادی است که کیلومترشمار را اختراع کرده‌اند. البته شواهدی تاریخی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد ۲هزار سال قبل از میلاد مسیح در یونان، شخصی به نام ارشمیدس، وسیله‌ای به نام کیلومترشمار را ساخته است.
بعد از آن وی لئوناردو داوینچی را می‌توان نام برد. وی نیز یکی از سازندگان و مخترعان کیلومترشمار است. اما در جهان امروز کیلومترشمارهایی را که در صنعت اتومبیل‌سازی استفاده می‌شوند به بنجامین فرانکلین امریکایی نسبت می‌دهند. شاید تصویر بنجامین را بر روی بیشتر دلارهای امریکایی نیز دیده باشید.
زندگینامه بنجامین فرانکلین
بنجامین فرانکلین، متولد ۱۷ ژانویه ۱۷۰۶ یکی از پدران بنیانگذار ایالات متحده است. فرانکلین دانشمند، نویسنده برجسته و چاپخانه‌دار، طنزنویس، نظریه‌پرداز سیاسی، سیاستمدار، رییس پست، مخترع، فیزیکدان، فعال مدنی و دیپلمات بوده است. وی همچنین یک دانشمند و یکی از چهره‌های بزرگ روشنگری امریکا و تاریخ فیزیک است البته به دلیل کشف‌هایی که کرده و نظریه‌های که در زمینه برق داشته است.
از جمله اختراعات وی می‌توان به میله برق‌گیر، عینک دو کانونی، اجاق گاز فرانکلین، کیلومترشمار اتومبیل و شیشه آرمونیکا اشاره نمود. او نخستین کتابخانه عمومی در امریکا و نخستین ایستگاه آتش‌نشانی پنسیلوانیا را نیز ایجاد کرده است. فرانکلین همچنین لقب نخستین امریکایی را به دلیل تلاش‌های خستگی‌ناپذیری که برای اتحاد امریکا انجام داده است به دست آورد.
فرانکلین به روزنامه‌نگار و چاپخانه‌داری موفق در فیلادلفیا، در کلونی‌ها تبدیل شد. او کتاب ریچارد آلماناک فقیر و پنسیلوانیا گازت را چاپ نمود و از این راه درآمد قابل‌توجهی کسب کرد.
اوهمچنین به دلیل آزمایش‌هایش در زمینه الکتریسیته و اختراع‌های معروفش، به‌ویژه برق‌گیر شهرت بسیاری پیدا نمود و نقشی عمده نیز در ایجاد دانشگاه پنسیلوانیا داشت. فرانکلین به عنوان نخستین سرپرست جامعه فیلسوفان امریکایی نیز انتخاب شد و لقب یک قهرمان ملی را گرفت. وی همچنین توسط بسیاری برای نمایندگان امریکا در فرانسه نیز مورد تحسین قرار گرفت.
یکی از مهم‌ترین مهره‌ها در توسعه روابط دوستانه فرانسه ـ امریکا فرانکلین بود. او همچنین سال‌ها مسئول ارتباط بریتانیا با کلونی‌ها بود، شاید همین موضوع بود که اجازه داد تا وی اولین شبکه ارتباط ملی را راه‌اندازی کند. او در اواخر عمرش تمام برده‌هایش را فروخت و به یکی از معروف‌ترین شخصیت‌های ضدبرده‌داری نیز تبدیل شد.
مواردی چون زندگی رنگارنگش، میراث دستاوردهای علمی و سیاسی‌اش، لقب یکی از تاثیرگذارترین پدران امریکا، گرامی‌داشتن یاد او در سکه‌ها و اسکناس‌ها، کشتی‌های جنگی، نام او در بسیاری شهرها، روستاها، مراکز آموزشی و شرکت‌ها باعث شده تا یادش حتی بیش از ۲۰۰ سال پس از مرگش زنده نگه داشته شود.
بررسی کیلومترشمارهای قدیمی
وقتی از یک وسیله استفاده می‌کنیم شاید به نظر برسد همین چند سال پیش اختراع شده است اما اگر تاریخچه آن را جستجو کنیم متوجه خواهیم شد که مربوط به زمان‌های خیلی پیش است. این موضوع در مورد کیلومتر شمار نیز به همین صورت است. اندکی تحقیق نشان می‌دهد که چینی‌های عهد باستان از این وسیله در زندگی روزمره خود استفاده می‌کرده‌اند.
کیلومترشمار یا مایلومتر در واقع مسافتی که یک خودرو حرکت کرده است را نشان می‌دهد. این وسیله می‌تواند الکتریکی، مکانیکی یا ترکیبی از هر دو باشد. در خودروهای ابتدایی حداکثر عدد ۹۹۹۹۹ برای کیلومترشمار کافی بود، ولی وقتی خودروها پیشرفت کردند احتیاج به رقم بیشتری وجود داشت.
در بیشتر خودروهای امروزی علاوه بر کیلومترشمار، یک مسافت‌سنج نیز وجود دارد. مسافت‌سنج به راحتی قابل صفر کردن است و بنابراین این امکان را فراهم می‌کند تا در یک سفر یا در قسمتی از سفر بتوان مسافت را اندازه گرفت. با استفاده از مسافت‌سنج می‌توان مسافتی را که هر باک بنزین خودرو می‌تواند طی کند نیز اندازه گرفت. بنابراین بازدهی انرژی خودرو با دقت خوبی قابل بررسی است.
جی‌پی‌اس جایگزین اودومتر
با استفاده از اودومترهایی که از یک گیرنده جی‌پی‌اس.آر (جی‌پی‌اس) استفاده می‌کنند، می‌توان مسافت‌های طی شده در فعالیت‌های ورزشی را نیز اندازه گرفت. این وسیله قدم‌ها را نمی‌شمارد بلکه می‌تواند مسافت طی شده را به‌طور دقیق تا حدود ۱۱۰۰ مایل محاسبه نماید.
وجود کیلومترشمارهای کامپیوتری در دوچرخه‌ها
به احتمال زیاد دیگر در دوچرخه فروشی‌ها نیز کیلومترشمار یا سرعت‌سنج کابلی وجود ندارد و فقط دوچرخه‌های کامپیوتری به چشم خواهند خورد. در دوچرخه‌هایی که کامپیوتری هستند یک آهنربا به یکی از چرخ‌ها و یک مبدل نیز به دوشاخه چرخ وصل شده است. برای محاسبه مسافت پیموده شده، آهنربا یک‌بار از جلوی مبدل رد می‌شود و جریان برقی با ولتاژ پایین در مبدل تولید می‌گردد. در این زمان کامپیوتر تعداد پالس‌ها را می‌شمرد و مسافت محاسبه می‌شود. هر بار که یک پالس اتفاق می‌افتد، به کل مسافت پیموده شده یک رقم اضافه می‌شود و عدد جدید روی صفحه نمایش نشان داده می‌شود.
بسیاری از خودروهای مدرن نیز از سیستمی این مدلی بهره می‌گیرند. ولی به جای اینکه یک مبدل مغناطیسی روی چرخ داشته باشند، از یک چرخدنده که به شفت خروجی گیربکس متصل است و همچنین یک حسگر مغناطیسی که پالس‌های ناشی از ردشدن دندانه‌های چرخدنده را می‌شمارد، استفاده می‌کنند.
.
منبع: iranjib
