;
coinex

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ؛ پیام رسان‌ها از چه راهی درآمد کسب می‌کنند؟

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ؛ پیام رسان‌ها از چه راهی درآمد کسب می‌کنند؟

به نظر شما منبع درآمد پیام رسان ها چیست؟ پیام رسا‌ن‌های مختلفی که وجود دارند و مردم در گوشه کنار جهان از آنها استفاده می‌کنند درآمد آنها از کجا تامین می‌شود؟ در ادامه با ما همراه باشید تا با هم به بررسی آن بپردازیم!

به گزارش تکراتو ، دنیای اقتصاد منبع درآمد پیام رسان ها را بررسی کرده است. از بین انوع پیام رسان‌های موجود به بررسی 9 اپلیکیشن محبوب پرداخته است. براساس گزارشات به دست آمده منبع درآمد پیام رسان ها ، از محل آبونمان، تبلیغات، استیکر و آنالیز بیگ دیتاها است.

البته بعضی از آنها نیز مانند اپلیکیشن اینستاگرام به شرکت‌های مادر وابسته هستند. تنها اپلیکیشنی که یک پروژه غیرتجاری بوده است تلگرام است که به گفته مدیرانش از محل کمک‌های مردمی توانسته است به فعالیت خود ادامه دهد.

البته لازم به ذکر است که در آخرین ساعات روز گذشته اعلام شد که اپلیکیشن تلگرام در محیط کاربری جدید خود شبکه ارزهای رمزنهاد راه‌اندازی خواهد کرد و قصد دارد تا ارز دیجیتالی با نام گرام را برای خرید و فروش در محیط این اپلیکیشن ایجاد نماید.

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها در دنیا

به نظر شما چگونه است که شرکت‌ها و اپلیکیشن‌هایی که دارای میلیون‌ها کاربر و صدها نفر کارمند و برنامه‌نویس هستند منبع درآمد آنها مشخص نیست و یا حداقل مدل درآمدزایی آنها قابل تشخیص نیست؟ این پرسش در ذهن همه افراد می‌تواند وجود داشته باشد، از افراد عادی گرفته تا افراد متخصص!

البته پاسخی کلی را نمی‌توان برای همه کسب و کارها ارائه داد اما در واقع باید گفت که بسیاری از این کسب‌وکارهای استارت‌آپی در سال‌های ابتدایی، بیشتر ترجیح می‌دهند رشد کنند تا اینکه سریع به درآمدزایی برسند. بنابراین این شرکت‌ها بیشتر سعی دارند تا بر روی رشد و توسعه خود سرمایه گذاری کنند.

در ادامه به استراتژی‌های درآمدزایی و منبع درآمد پیام رسان ها ، البته تعدادی از اپلیکیشن‌های شناخته شده خواهیم پرداخت.

1.فیس بوک

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ، فیس بوک

البته نباید فیس بوک را یک پیام رسان دانست بلکه فیس بوک در واقع یک شبکه اجتماعی بسیار بزرگ است. فیس بوک خود پیام رسان دارد و در این چند وقت نشان داده که به بازار پیام‌رسان‌ها بسیار علاقه‌مند است. فیس بوک در 24 ساعت اول که راه اندازی شد 1200 کاربر عضو آن شدند و همین آمار نشان داد که این شبکه اجتماعی محبوب آینده‌ای بسیار درخشان خواهد داشت.

در همان سال‌های نخست، مارک زاکربرگ پیشنهاد خرید یاهو و گوگل را رد نمود، اما مایکروسافت توانست ۶/ ۱ درصد سهام آن به‌همراه حق ویژه تبلیغ در آن را به قیمت ۲۵۰ هزار دلار خریداری کند. اکنون فیس‌بوک محبوب‌ترین شبکه اجتماعی در جهان است  و ارزش برند آن سال گذشته نزدیک به ۶۲ میلیارد دلار بود.

درآمد فیس‌بوک همزمان با ورود آن به بازار سهام در سال ۲۰۱۲ از مرز پنج میلیارد دلار گذشت تا اینکه این رقم در سال ۲۰۱۶ به ۶۴/ ۲۷ میلیارد دلار رسید و سود خالص آن حدود ۲۲/ ۱۰ میلیارد دلار اعلام شد.

براساس آمار سایت statista، بخش عمده درآمد فیس بوک در حوزه تبلیغات است. فیس‌بوک به دلیل دارا بودن تعداد زیادی کاربر توانسته تا فضای تبلیغاتی مناسب را فراهم کند.

بازاریابان شرکت‌های بزرگی مانند دیزنی، کوکاکولا و نایک درصدد هستند تا بتوانند در جامعه میلیاردی این شبکه اجتماعی، صفحاتی داشته باشند و از ظرفیت‌های بازاریابی فیس‌بوک بهره‌ بگیرند. البته فیس بوک در ایران فیلتر است و پس از آنکه پیام‌رسان‌های موبایلی راه اندازی شدند، دیگر فیس‌بوک برای کاربران ایرانی جذاب نیست!

در سال ۲۰۱۵، مشخص شد که حدود ۹۵ درصد از درآمد جهانی فیس‌بوک از تبلیغات به‌دست آمده و تنها ۵ درصد از درآمد حاصل از سایر بخش‌ها مانند هدیه، پرداخت بازی‌های روی پلت‌فرم فیس‌بوک، پست‌های تبلیغاتی کاربران و تجارت الکترونیک بوده است. درآمد حاصل از تبلیغات موبایلی فیس‌بوک نیز از حدود ۱۳میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ به ۶۸/ ۶۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ افزایش خواهد یافت.

علت این افزایش درآمد این است که دامنه فعالیت این شبکه اجتماعی خوشنام تنها به آنچه تحت عنوان فیس‌بوک شناخته شده خلاصه نمی‌شود. این شرکت با خریدن اینستاگرام در سپتامبر ۲۰۱۲ به ارزش یک میلیارد دلار، خرید پیام‌رسان واتس‌اپ در سال ۲۰۱۴ به ارزش ۱۹میلیارد دلار، شرکت Oculus VR  به ارزش دو میلیارد دلار و همچنین تولید محصولات جدید درصدد تنوع بخشی و توسعه بخش‌های درآمدزایی خود است.

2.واتساپ

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ، واتساپ

اپلیکیشن پیام رسان واتساپ در سال 2009 آغاز به کار نمود. بنیان گذار این اپلیکیشن به دنبال جایگزینی برای sms های گرانقیمت بود. از طریق این برنامه امکان ارسال پیام متنی، صوتی، تصویری و … وجود دارد و در عین حال، تماس صوتی و تصویری از دیگر امکانات آن است. روی تمام گوشی‌ها قابل استفاده است و اخیرا نسخه دسکتاپ آن نیز عرضه شده است.

اپلیکیشن واتس‌اپ نیز یکی از محبوب‌ترین پیام‌رسان‌های جهان است. در آغاز سال 2017، این پیام‌رسان بیش از 2/ 1 میلیارد کاربر فعال ماهانه در سراسر جهان داشت و روزانه بیش از ۶/ ۱ میلیارد عکس و پیام را مدیریت می‌کند. البته اخیرا که تلگرام در ایران فیلتر شده است تعدا کاربران آن در ایران نیز افزایش پیدا کرده است.

این پیام‌رسان در سال ۲۰۱۴ بود که به مالکیت شرکت فیس‌بوک درآمد و مالک جدید آن توانست تا پایان سال ۲۰۱۴ نزدیک به ۳/ ۱میلیون دلار درآمدزایی کند. منبع درآمد پیام رسان ها و اپلیکیشنی مانند واتس‌اپ در ابتدا بر مبنای هزینه اشتراک بود، یعنی کاربران برای هر بار دانلود یک دلار می‌پرداختند.

واتساپ در برخی کشورها در ابتدا رایگان بود و پس از آن لازم بود تا یک دلار پرداخت شود. بنابراین واتس‌اپ توانست از طریق ۷۰۰ میلیون کاربر، ۷۰۰ میلیون دلار درآمد کسب کند. اما از سال ۲۰۱۶، فیس‌بوک به این دلیل که نمی‌تواند در بلندمدت به این درآمد برسد، آن را رایگان کرد.

فیس‌بوک قصد دارد تا از سال ۲۰۱۷، به دنبال افزودن قابلیت‌هایی به واتس‌اپ برای برقراری ارتباط با کسب و کارها و سازمان‌هایی باشد که کاربر می‌خواهد از آنها مطلع شود و آنها را بشناسد. هدف این است که افراد به‌طور مستقیم با بانک‌ها، خطوط هوایی و غیره ارتباط برقرار کنند.

فوربس برآورد کرده کل درآمد شرکت تا سال ۲۰۲۰ پنج میلیارد دلار باشد و متوسط درآمد هر کاربر به ۴ دلار برسد. تا مارس ۲۰۱۷ واتس‌اپ ۲/ ۱ میلیارد دلار درآمد داشت. برخی تحلیلگران عقیده دارند که هدف فیس‌بوک از خریدن واتس‌اپ دسترسی به داده‌های رفتار کاربران و اطلاعات شخصی آنها است. با ارسال روزانه ۴۲ میلیارد پیام و دسترسی به کل لیست تماس‌ کاربران، فیس‌بوک به حجم بالایی از اطلاعات شخصی افراد دسترسی پیدا می‌کند و همه آنها در سرورهای فیس‌بوک ذخیره می‌شوند.

3.وی چت

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ، وی چت

اپلیکیشن وی‌چت یک سرویس پیام‌رسان موبایلی است و توسط شرکت چینی تنسنت در ژانویه ۲۰۱۱ منتشر شد. این اپلیکیشن پیام رسان که رایگان است از پرکاربرترین پیام‌رسان‌های جهان است به‌طوری که تا پایان نیمه دوم سال 2017 حدود 963میلیون کاربر فعال داشت. لازم به ذکر است که۳۰۰ میلیون نفر درجهان از این برنامه به‌صورت رایگان استفاده می‌کنند.

این اپلیکیشن ویژگی‌هایی چون گپ دو نفره یا گروهی با شکلک‌های متنوع، گپ صوتی، فرستادن تصویر و ویدئو، جست‌وجوی افراد نزدیک با  GPS، گذاشتن مطلب و استاتوس، همچنین پسندیدن و گذاشتن دیدگاه، تماس تصویری، امکان تشکیل گروه‌های کاربران و گپ گروهی و امکان دستری به اتاق گفت‌وگوهای محلی براساس موقعیت GPS، را دارد و این ویژگی‌ها برای کاربران بسیار جذاب است.

اما این اپلیکیشن دارای ضعف امنیتی است و این امر باعث شده تا افراد کمی به سراغ استفاده از آن بروند. وی چت که پیش از این در ایران فیلتر بود، به تازگی رفع فیلتر شده و کاربران در صورت تمایل می‌توانند از آن استفاده کنند.

منبع درآمد پیام رسان ها از جمله وی چت براساس گفته‌ی تک‌کرانچ، سرویس‌های آن است. وی‌چت اعلام کرده است که کل درآمدش در سال مالی ۲۰۱۶ حدود ۹/ ۲۱میلیارد دلار بوده و سالانه ۴۸ درصد نیز رشد داشته است. البته بیشترین رشد مربوط به سال ۲۰۱۲ بوده، زمانی که کل درآمد ۵۴ درصد رشد کرد و به ۷ میلیارد دلار رسید.

منبع درآمد پیام رسان ها از جمله وی چت به روش درآمدزایی آنها بستگی دارد. در مورد این اپلیکیشن، نخست سرویس پرداخت آن است. در چین از این برنامه برای پرداخت صورتحساب، سفارش کالاها و خدمات، انتقال پول به سایر کاربران و پرداخت در فروشگاه‌های دارای امکان پرداخت وی‌چت استفاده می‌کنند. همچنین وی‌چت کیف پول دیجیتالی برای پرداخت‌های خرد دارد. تبلیغات یا ارائه بسته‌های استیکری از دیگر منابع درآمد این پیام‌رسان است.

4.اینستاگرام

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ، اینستاگرام

اینستاگرام یک شبکه‌ اجتماعی و یک پیام‌رسان رایگان است که امکان به اشترک‌گذاری عکس و ویدئو همزمان در دیگر شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، توییتر، تامبلر و فلیکر را فراهم می‌کند. اولین نسخه این برنامه در اکتبر ۲۰۱۰ راه‌اندازی شد. این سرویس توانست تا به سرعت محبوب شود و بیش از۱۰۰ میلیون کاربر تا آوریل ۲۰۱۲ و ۶۰۰ میلیون کاربر تا پایان سال ۲۰۱۶ به دست آورد.

فیس‌بوک این برنامه را در آوریل ۲۰۱۲ به ارزش حدود یک میلیارد دلار خرید. اپلیکیشن اینستاگرام تا اواخر سال ۲۰۱۳ هیچ درآمدی نداشت و از این امر باعث شد تا مورد انتقاد تحلیلگران قرار گیرد. اما تا دسامبر ۲۰۱۴، به گفته تحلیلگران سیتی‌گروپ، اینستاگرام توانست به ارزش ۳۵ میلیارد دلاری دست یابد.

منبع درآمد پیام رسان ها تقریبا از طریق تبلیغات تامین می‌شود که مدل درآمد اینستاگرام نیز تبلیغات است. در سال ۲۰۱۶، حدود ۹۷ درصد از درآمد اینستاگرام از تبلیغات به‌دست آمد. درآمد تبلیغات در سه ماهه سوم ۲۰۱۷ حدود ۸۲/ ۶ میلیارد دلار بوده که ۵۹ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است.

اینستاگرام در اکتبر ۲۰۱۳ تبلیغات را اضافه کرد و سپس با افزودن قابلیت دایرکت، امکان ارسال مستقیم عکس برای افراد خاص را ایجاد نمود. ارسال استوری زنده تا ۲۴ ساعت و ارتقای قابلیت‌های آن از راه دیگر تبلیغات بیشتر در فضای اینستاگرام است.

5.توییتر

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ، توییتر

توییتر نیز یکی دیگر از محبوب‌ترین پیام رسان‌ها در بین تمام کاربران است. این پیام رسان اجازه می‌دهد که کاربران تا۲۸۰حرف را در یک پیام متنی(توییت) ارسال کنند. در توییتر علاوه بر فرستادن متن می‌توان فیلم، عکس و صوت نیز ارسال نمود. توییتر در سال ۲۰۰۶ بود که از سوی جک دورسی ایجاد و آغاز به کار نمود.

یکی از ویژگی‌های توییتر امان ارسال متن تنها با ۲۸۰ کاراکتر است که این ویژگی به سرعت در بین کاربران اینترنت محبوب شد. این شبکه در ۳ ماهه دوم سال ۲۰۱۷ میلادی حدود ۳۲۶ میلیون کاربر داشته است و در هر یک ساعت ۶۹ میلیون ویدئو از طرف کاربران روی توییتر آپلود می‌شده است. البته این شبکه اجتماعی در ایران فیلتر است.

گفتیم که تبلیغات منبع درآمد پیام رسان ها است که البته توییتر نیز حدود ۸۵ درصد از درآمد خود را از تبلیغات به دست می‌آورد. درآمد تبلیغاتی توییتر در سه ماهه دوم سال گذشته، ۵۰۳ میلیون دلار بود که نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۱۶ چهار درصد کاهش داشته است. توییتر از توییت‌های تبلیغاتی، حساب‌های تبلیغاتی و ترند تبلیغاتی استفاده می‌کند.

این شرکت توییت‌های تبلیغاتی را به افراد بازاریاب می‌فروشد، سپس در فیدهای توییتر کاربران ظاهر می‌شود. این شرکت با استفاده از یک الگوریتم، فرصت‌های تبلیغات متناسب را ایجاد می‌کند تا مطمئن شود توییت‌های تبلیغاتی آن را به زمان بندی‌های کاربران مناسب می‌رسانند.

علاوه بر اینکه منبع درآمد پیام رسان ها تبلیغاتی است، توییتر از طریق صدور مجوز پول نیز درآمد دارد که ۲۲ درصد افزایش یافته است. توییتر همچنین چهار شرکت زیرمجموعه دارد که آنها به تمامی توییت‌ها دسترسی مستقیم دارند. هر شرکت نیز خود دارای الگوریتمی برای داده کاوی است که میزان پاسخ مصرف‌کننده به همه چیز اعم از برندها، فیلم‌ها و غیره را اندازه‌گیری می‌کند.

6.وایبر

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ، وایبر

وایبر که یک پیام رسان آشنای دیگر است محبوبیت زیادی در بین کاربران ایرانی و سایر کابران دارد. وایبر در دوم دسامبر ۲۰۱۰ ، ابتدا برای آی‌فون و به منظور رقابت مستقیم با اسکایپ ارائه شد. به گفته وزیر ارشاد دولت یازدهم، وایبر در بهمن ۱۳۹۳، بیش از ۱۰ میلیون کاربر ایرانی داشته است که با آمدن تلگرام به ایران، وایبر این بازار را از دست داد.

در این اپلیکیشن، امکان ارسال پیام متنی، تصاویر، ویدئو و پیام‌های رسانه‌ای وجود دارد. در ۱۴ فوریه سال ۲۰۱۴ بود که وایبر از سوی شرکت چندملیتی ژاپنی راکوتن به قیمت ۹۰۰ میلیون دلار خریداری شد. اگر بخواهیم در مورد وایبر نیز به بررسی منبع درآمد پیام رسان ها بپردازیم باید گفت که تاکنون آمار مشخصی از درآمدزایی وایبر گزارش نشده است.

اما براساس اطلاعات موجود منبع درآمد پیام رسان ها فقط تبلیغات نیست زیرا به نظر می‌رسد که وایبر از طریق امکان تماس با افرادی که برنامه وایبر ندارند، استیکرها، بازی و نرم افزار خدمات تلفنی بین‌المللی کسب درآمد می‌کند. به گزارش مالک این پیام‌رسان، وایبر در سال ۲۰۱۳ بیش از ۵/ ۱ میلیون دلار درآمد کسب کرده است.

7.اسنپ

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ، اسنپ

اپلیکیشن اسنپ که نام قدیم آن اسنپ چت بود، یک اپلیکیشن موبایلی است که کاربران با استفاده از آن می‌توانند تصویر و ویدئو را که در این برنامه به آن اسنپ گفته می‌شود به لیستی از مخاطبان خود ارسال کنند. همچنین با استفاده از این اپلیکیشن کاربران می‌توانند برای مشاهده تصاویر و ویدئوهای خود محدودیت زمانی در نظر بگیرند که دیگر پس از به پایان رسیدن آن، این تصاویر از دید سایر کاربران مخفی شود و از سرورهای اسنپ‌ نیز حذف شوند.

مردم در طول روز ۸ میلیارد ویدئو از طریق اسنپ‌چت تماشا می‌کنند. روزانه بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر ۲۵ تا ۳۰ دقیقه از وقت خود را صرف این اپلیکیشن می‌کنند. این امر باعث شد تا فیس‌بوک برای خرید این اپلیکیشن، 3 میلیارد دلار پیشنهاد دهد.

براساس بررسی‌ها منبع درآمد پیام رسان ها از جمله اسنپ نیز تبلیغات است. شرکت تحقیقاتی eMarketer برآورد کرده که اسنپ در سال 2016 از تبلیغات 8/ 149 میلیون دلار درآمد داشته است. همچنین پیش‌بینی کرده این رقم در سال 2017 افزایش چشمگیر حداقل 348 میلیون دلاری خواهد داشت. مدل کسب و کار اسنپ منحصر به فرد است زیرا این شرکت می‌داند که کاربران چه چیزی می‌خواهند و چگونه از طریق آن کسب درآمد کنند. با این حال، منبع درآمد اصلی اپلیکیشن اسنپ تبلیغات است. از استراتژی‌های جالب اسنپ برای افزایش تبلیغات می‌توان به ایجاد لنزها با استفاده از واقعیت افزوده برای تغییر چهره و صدا، افزودن فیلترهای تصویری، همکاری با شرکت شازم اشاره نمود.

8.لاین

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ، لاین

دیگر نرم افزار پیام رسانی که محبوبیت آن مخصوصا در ایران از سایر پیام رسان‌ها کمتر نبوده است، اپلیکیشن لاین است. لاین دارای امکاناتی چون ارسال پیام‌های متنی، عکس، ویدئو و موسیقی، برقراری تماس صوتی و تصویری از طریق بسترهای اینترنتی است. در سال ۲۰۱۱ بود که لاین در ژاپن راه‌اندازی شد و ظرف دو سال به بزرگ‌ترین شبکه اجتماعی ژاپنی تبدیل گردید.

در نوامبر۲۰۱۳ تعداد کاربران آن در سطح جهانی به مرز ۳۰۰ میلیون نفر رسید که از این تعداد ۵۰ میلیون آن را ژاپنی‌ها تشکیل می‌دادند. البته لاین نیز مورد استقبال کاربران ایرانی قرار گرفت اما نتوانست محبوبیتی که تلگرام و اینستاگرام دارند را به دست آورد.

عمده منبع درآمد پیام رسان ها تبلیغات است که در مورد لاین نیز صدق می‌کند. البته لاین از طریق تبلیغات، استیکر و بازی نیز کسب درآمد دارد. در سه ماه اول سال ۲۰۱۷، درآمد این برنامه پیام‌رسان ژاپنی بالغ بر ۳۸ میلیارد و ۹۱۶ میلیون ین برآورد شد که بخش عمده یعنی حدود ۳۶ درصد آن بخش تبلیغات در اپلیکیشن لاین و ۲۷ درصد آن از طریق بازی بود. درآمد این پیام‌رسان از بخش فروش استیکر ۸ میلیارد ین و از تبلیغات در وب‌سایت ۶/ ۲ میلیارد ین بود.

9.تلگرام

بررسی منبع درآمد پیام رسان ها ، تلگرام

اپلیکیشن پیام رسان تلگرام یکی از شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین پیام‌رسان مخصوصا در بین کاربران ایرانی است. البته این اپلیکیشن طرفداران زیادی در کل جهان ندارد اما نصف جمعیت ایران از کاربران آن هستند. تقریبا نزدیک به 10 روز است که این پیام رسان در کشور فیلتر شده است. این پیام رسان در ایران نه تنها وسیله‌ای برای برقراری ارتباط بود بلکه از طریق آن حدود 9هزار کسب‌وکار رسمی ایجاد شده بود.

تلگرام در سال 2013 تاسیس شد که امکاناتی چون ارسال پیام متنی، صوتی، تصویری، فایل‌های کامپیوتری، برقراری تماس، قابلیت‌های ایجاد گروه، کانال و راه‌اندازی روبات را دارد که همین امر باعث شده تا از رقبای خود متمایز باشد. در مارس ۲۰۱۴ بود که این برنامه ۳۵ میلیون کاربر ماهانه و ۱۵ میلیون کاربر روزانه داشت و ۸ میلیارد پیام در ماه ایجاد می‌شد.

البته این رقم در سال ۲۰۱۵، به ۶۲ میلیون کاربر فعال و ۱۲ میلیارد پیام در ماه رسید. در سپتامبر سال ۲۰۱۵ بود که سامسونگ برنامه Socializer Messenger خود را روی تلگرام، تاسیس کرد. همچنین پس از ممنوعیت واتس‌اپ در برزیل در دسامبر ۲۰۱۵ چیزی حدود ۵/ ۱میلیون کاربر تلگرام را دانلود کردند.

البته با وجود تمام این اتفاقات و خدمات ارائه شده تاکنون هیچ‌گونه خدمات پولی روی این اپلیکیشن تعریف نشده و به‌طور کاملا رایگان در اختیار استفاده کنندگان قرار دارد. درآمد تلگرام هم اکنون از طریق کمک‌های مالی است. به گفته مدیرعامل تلگرام، این برنامه یک پروژه غیر تجاری است.

پاول حاضر به فروش تلگرام نیست و فعلا هزینه‌های آن با سخاوت مردم به‌صورت کمک‌های بلاعوض تامین می‌شود. به گفته دورف، فعلا تلگرام به اندازه کافی پول دارد و اگر به پول احتیاج داشته باشد آن را اعلام خواهد کرد.


بیشتر بخوانید : اپلیکیشن های جایگزین تلگرام ؛ انتخاب بهترین پیام رسان


.

ارسال برای دوستان در: واتساپ | تلگرام |






ارسال نظر (1 نظر)

    درآمد تلگرام یک مقداری مشکوکه
    قطعاً از ایران که کمک مالی بهش نمی شه!
    شاید خود پاول دروف میلیاردری چیزی باشه… چون هزینه های پیامرسان خیلی بالاست!

    پاسخ