بیمه شخص ثالث در ایران اجباری است و همه ماشین‌ها به محض ترخیص از شرکت سازنده، باید دارای بیمه‌نامه‌ای باشند که نشان دهد در صورت بروز هرگونه خسارت، یک شرکت بیمه هزینه‌های مربوط به تصادف را پرداخت خواهد کرد. بیمه شخص ثالث یعنی جبران خسارت وارده به اشخاص ثالث که شامل خسارت‌های مالی و جانی می‌شود.
استفاده از عبارت ثالث در واقع به این اشاره دارد که یک فرد (بیمه گذار) با یک شرکت ارائه خدمات بیمه قرارداد می‌بندد و پول می‌پردازد. در قبال این پول شرکت بیمه متعهد می‌شود خسارت‌هایی را که از سوی بیمه گذار متوجه فرد دیگری (شخص سوم) می‌شود جبران کند.
در واقع بیمه شخص ثالث خودرو یعنی تعهد پرداخت ضرر و زبان فرد سومی که به دلیل قصور راننده‌ی خودروی بیمه شده متحمل خسارت شده است.
دو نقطه‌ای که بیمه شخص ثالث اجباری نیست.
تقریبا در تمام دنیا خودروها باید دارای حداقل بیمه با قوانینی مشابه بیمه شخص ثالث هستند.
در امریکا تنها در دو ایالت داشتن بیمه خودرو اجباری نیست: نیوهمپشایر و ویرجینیا؛ البته ساکنان نیوهمپشایر در صورت بروز تصادف باید خسارت بپردازند و در غیر این صورت گواهینامه‌شان توقیف می‌شود.
در ویرجینا هم اگر کسی سالانه 500 دلار بپردازد، از داشتن بیمه خودرو معاف است اما در صورت بروز خسارت در تصادف، هیچ کمک هزینه‌ای به او پرداخت نمی‌شود و باید شخصا نسبت به جبران خسارت‌ها اقدام کند!
بیمه شخص ثالث تقریبا با شرایطی مشابه با شرایط ایران در بسیاری از کشورهای دنیا رایج است.
انواع دیگر بیمه خودرو
در کشور ایران بیمه‌های دیگری هم به صاحبان خودرو ارائه می‌شود:
- بیمه حوادث سرنشین که خسارات وارده به سرنشینان اتومبیل بیمه شده را پوشش می‌دهد
- بیمه بدنه خودرو که بدون توجه به مقصربودن بیمه‌گذار هزینه‌های وارده به خودروی بیمه‌گذار را هم تقبل می‌کند.
بیمه‌هایی مثل بیمه سرقت خودرو و یا بیمه آتش سوزی هم انواع دیگری از بیمه است که بسیاری از خریداران بیمه خودرو می‌توانند در کنار خرید بیمه شخص ثالث این خدمات را هم خریداری کنند.
تاریخچه بیمه اتومبیل
استفاده عمومی از ماشین بعد از جنگ جهانی اول رایج شد و بعد افزایش تصادفات رانندگی و بروز خسارت، بریتانیا در سال 1930 همه دارندگان خودرو و رانندگان را مشمول قانون بیمه کرد. 9 سال بعد از انگلیسی‌ها، استفاده از بیمه خودرو در آلمان هم اجباری شد.
مرگ استاد موسیقی در نبود بیمه شخص ثالث
اما اولین شخص ثالث که در ایران زمانی قربانی تصادف با خودرو شد که بیمه ماشین در انگلیس هم اجباری نشده بود! یعنی درست همان سال‌های بعد از جنگ جهانی اول ؛
اولین ایرانی که جانش را در تصادف رانندگی از دست داد درویش خان (غلامحسین درویش) بود. آهنگساز و موسیقیدانی که سیم ششم را به تار افزود. او اسفند ماه 1305 در تصادف یک خودرو با درشکه‌اش در امیریه تهران به بیرون پرتاب شد و در بیمارستان نظمیه به دلیل ضربه مغزی جان سپرد.
آن زمان در تهران مجموعا 50 خودرو هم تردد نمی‌کرد و رانندگان حتی گواهینامه نداشتند، چه رسد به بیمه شخص ثالث!
شاید اگر آن زمان قانون بیمه شخص ثالث اجباری بود، خانواده‌ی درویش خان دیه کامل را دریافت می‌کردند و حتی صاحب درشکه هم می‌توانست بخاطر تلف شدن اسبهایش از بیمه خسارت بگیرد!
تصویب قانون اجباری بیمه شخص ثالث در ایران
در ایران بیمه شخص ثالث چهل و دو سال بعد از مرگ درویش خان (سال 1348) اجباری شد.
این قانون را مجلس شورای ملی به تصویب رساند و نه فقط ماشین‌های شخصی که کلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی و انواع یدک و تریلر متصل به آن و قطارهای راه آهن را مسؤول جبران خسارات بدنی و مالی شناخت و تاکید کرد صاحبان حقیقی و حقوقی‌شان موظفند خسارات وارده در اثر حوادث وسایل نقلیه یا محمولات آنها به اشخاص ثالث را از طریق بیمه جبران کنند.
بیمه‌ی امروز
تعداد روز افزون خودروها در شهرهای بزرگ آمار تصادفات را به شدت بالا برده است. عوامل مختلفی در بروز تصادفات درون شهری و جاده‌ای موثر هستند؛ خطای انسانی، نقص فنی خودروها، استاندارد پایین خودروها، معابر غیراستاندارد و … از این رو بیمه اتومبیل امروزه جایگاه مهم‌تری از گذشته دارد.
در گذشته پرداخت مبلغ بیمه شخص ثالث اتومبیل تنها بصورت سالیانه ممکن بود و سقف مشخصی برای پرداخت خسارات ناشی از تصادف‌ها وجود نداشت، اما با توسعه صنعت بیمه، شرکت‌های بیمه امکان بهره‌مندی از سقف پرداخت خسارت را محدود کردند.
بیمه‌نامه‌های کوپن‌دار بیمه شخص ثالث به همین دلیل وارد بازار شدند و چند سالی یکه‌تازی می‌کردند اما از آنجا که این شرایط چندان به سود بیمه‌گذاران نبود، تخفیف سوابق عدم تصادف راهکار مناسبی برای رعایت عدالت بود.
امروزه اما ارائه خدمات بیمه شخص ثالث با تنوع بیشتری صورت می‌گیرد. خریداران می‌توانند با پرداخت بیشتر از سقف بیشتری برای جبران خسارت شخص ثالث بهره‌مند شوند.
علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیمه شخص ثالث و سایر خدمات بیمه خودرو می‌توانند به وبلاگ خودرو45 به آدرس khodro45.com/blog مراجعه کنند.
عجب!