چهارشنبه، 7 آذر 1403، نشستی با حضور استادان، صاحب‌نظران، مدیران کسب‌وکار و فعالین حوزه هوش مصنوعی برگزار شده و در آن گزارش شاخص هوش مصنوعی ایران در سال 1403 منتشر شد.
به گزارش ایسنا، چند روز پیش گزارش شاخص هوش مصنوعی ایران در سال 1403 با هدف فراهم‌کردن امکان مقایسه داده‌محور وضعیت ایران بـا کشورهای منطقه و پیشرو در حوزه‌های مختلفی چون تحقیق، توسعه، کسب‌وکارها، سیاست، کاربردی‌سازی، اخلاق و افکار عمومی منتشر شده است.
خوشبختانه توجه جدی به هوش مصنوعی در کشور، از بالاترین لایه‌های حکمرانی تا سطح عموم مردم، به‌وضوح مشاهده می‌شود
گزارش جدید با همکاری مرکز استراتژی و تحول هوش مصنوعی شریف و آزمایشگاه سیاستی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف و با حمایت ستاد اقتصاد دیجیتـال معاونت علمی تدوین شده است. این گروه با الهام از تجربیات بین‌المللی در شاخص‌‌های هوش مصنوعی، در تلاش‌اند، چارچوبی برای درک وضعیت ایران در این حوزه رائه دهند.
همانطور که گفته شد افراد مختلی در این نشست حضور داشتند که در ادامه قصد داریم توضیحات آنها را با هم بررسی کنیم. سید ایمان میرعمادی، عضو هیئت‌علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد و مدیر علمی گزارش شاخص هوش مصنوعی، در ابتدا سرفصل‌های اصلی گزارش شاخص هوش مصنوعی ایران در سال 1403 را توضیح داد.
محمود نیلی احمدآبادی، استاد دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران، در ادامه با بیان اینکه شناخت وضع موجود برای هرگونه برنامه‌ریزی ضروری است، ادامه داد:
خوشبختانه توجه جدی به هوش مصنوعی در کشور، از بالاترین لایه‌های حکمرانی تا سطح عموم مردم، به‌وضوح مشاهده می‌شود. تصمیم‌ها در این زمینه باید مبتنی‌بر داده و با تدبیر درست گرفته شود.
حجت‌الله میرزایی، رئیس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، ضمن اعلام این موضوع که هوش مصنوعی ابزاری است که گذار تمدنی بشر با آن شکل خواهد گرفت، گفت: «حکمرانی کنونی توانایی حفظ طبقه خلاق را ندارد؛ چراکه اساساا دغدغه اصلی طبقه خلاق پذیرش تفاوت‌هاست. موضوعی که به اعتقاد وی، موردتوجه حکمرانی نیست.»
همچنین بابک حسین‌خلج، رئیس و استاد دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف، با اشاره به اینکه تا کنون هم‌راستایی مؤثری میان بازیگران متعدد حوزه هوش مصنوعی شکل نگرفته، گفت:
باتوجه‌به محدودیت منابع، ضروری است حوزه‌های مهم اولویت‌بندی‌شده و اقدامات هدفمندتر و اثربخش‌تری انجام شود.
«کامران باقری، مدیرعامل شرکت هوش مصنوعی «اسمایلینو»، نیز با بیان اینکه انزوای کشور به‌ویژه در شرایط تحریمی شدید، می‌تواند ما را از بازی‌های جهانی حذف کند، تأکید کرد: «موضوع هوش مصنوعی از فوریت بالایی برخوردار است و همکاری‌های گسترده بین‌المللی را طلب می‌کند.»
ارائه گزارش شاخص هوش مصنوعی ایران در سال 1403 در مجامع سیاستی و فضای اندیشکده‌های کشور
فرشید گلزاده، مدیرعامل صنایع لوازم خانگی مادیران، نیز تأکید کرد: «به‌جای بررسی انتشار و توسعه دانش، باید به ظرفیت جذب دانش توجه بیشتری شود.»
او افزود: برای تحقق این هدف لازم است فعالیت‌های دانشگاهی و گزارش‌های این‌چنینی گسترش یابند و این موضوعات محدود به محافل دانشگاهی نمانده و در صنعت نیز ارائه و پیاده‌سازی شود.
محمدرضا جلایی‌پور، نماینده معاونت راهبردی ریاست‌جمهوری، در ادامه پشنهاد داد گزارش شاخص هوش مصنوعی ایران در سال 1403 در مجامع سیاستی و فضای اندیشکده‌های کشور نیز ارائه شود. وی همچنین اعلام کرد:
بهتر بود چنین گزارشی پیش از نهایی شدن اسناد سیاستی این حوزه، به سیاست‌گذاران ارائه می‌شد.
او افزود: «ایران نیاز به چندهزار شرکت دانش‌بنیان کوچک ندارد، بلکه به شرکت‌های بزرگ هوش مصنوعی نیاز است تا این حوزه تقویت شود.»
سیدعلی مدنی‌زاده، رئیس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف، نیز تاکید کرد: «هوش مصنوعی با افزایش چشمگیر بهره‌وری، پنجره فرصتی کوتاه‌مدتی برای کشور فراهم کرده تا تحولی اساسی در نظام حکمرانی ایجاد کند. این فناوری می‌تواند مبنای تصمیم‌گیری در نظامات حکمرانی را براساس شواهد علمی تغییر داده و به توانمندسازی حاکمیت و جامعه منجر شود.»
در متنی که به شکل خلاصه از نکات مهم این گزارش جمع‌آوری شده آمده است که: «از منظر علمی، ایران در سال‌های اخیر در مقایسه با کشورهای منطقه و جهان با افت چشمگیری مواجه شده است. سال ۲۰۲۳ ایران از لحاظ تعداد و کیفیت مقالات علمی در حوزه هوش مصنوعی در جایگاه دوم منطقه، پس از عربستان سعودی، قرار داشت. با تداوم این روند پیش‌بینی می‌شود ایران در 3 سال آینده جایگاه دوم را به ترکیه واگذار کند.»
در بخش دیگری از آن آمده است که:
ایران در زمینه توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی پس از ترکیه در رتبه دوم منطقه قرار دارد. روند مشارکت ایرانیان در پروژه‌های برجسته هوش مصنوعی در سال‌های اخیر صعودی بوده و حضور مهندسان ایرانی در این حوزه رو به افزایش است. اما کاربردی‌سازی و به‌کارگیری هوش مصنوعی در کسب‌وکارهای ایرانی ایران حداقل ۷ سال از میانگین جهانی عقب‌تر است و درحال‌حاضر حدوداً ۱۷ درصد کسب‌وکارهای ایرانی از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.
از نظر تعداد شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی ایران تا سال ۲۰۱۶ در جایگاه دوم منطقه بود اما سال ۲۰۲۳ با ۲ پله سقوط در رتبه چهارم قرار گرفته است. همچنین این گزارش می‌گوید که کمبود نیروی کار ماهر و نبود زیرساخت‌های مناسب به‌طور جدی مانع گسترش هوش مصنوعی در بنگاه‌های ایرانی شده است.
طبق اعلام این گزارش، ارزش بازار هوش مصنوعی ایران تا سال ۱۴۰۳ حدود هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان تخمین زده شده است.
می‌توانید متن کامل این گزارش را در سایت مرکز استراتژی و تحول هوش مصنوعی شریف مشاهده کنید.
بیشتر بخوانید:
سردار رمضانی از استفاده هوش مصنوعی در ماموریت‌های پلیس خبر داد
