در ساعات ابتدایی ۲۱ شهریور یک سیارک که در مدار ماه قرار دارد از نزدیکی زمین گذر کرد. ناسا اعلام کرده است که خطری وجود ندارد. اما ستاره شناسان در سراسر جهان از این فرصت برای آزمایش ظرفیت های جامعه رصدی جهانی استفاده میکنند، در جهت شناسایی و ردیابی اجرامی که خطراتی احتمالی دارند.
این سیارک که TC4 2012 نام گرفته، چیزی در حدود ۱۵تا ۳۰ متر طول دارد. در ساعت ۱ و ۴۲ دقیقه بامداد روز پنجشنبه ۱۲ ام اکتبر، از نزدیک ترین فاصله خود نسبت به زمین و از فراز قطب جنوب گذر کرده و در آن زمان در حدود ۴۲ هزار کیلومتری سطح زمین قرار داشت. این فاصله حدود یکدهم فاصله زمین تا ماه است و نیز اندکی بالاتر از بالاترین مدارهایی است که ماهوارههای دستساز بشر در آنها واقع هستند.
هیچ احتمالی برای تاثیرگذاری TC4 2012 بر سیاره ما وجود ندارد. اصولا در صد سال آینده برای هیچیک از سیارک هایی که تاکنون شناخته شدهاند احتمال برخورد یا اثرگذاری برزمین پیش بینی نشده است. “تاکنون شناخته شده” عبارتی کلیدی در جمله قبلی است!
طی ساعات و روزهای آینده مسیر حرکت سیارک ها در کانون توجه تلسکوپهای اقصی نقاط جهان خواهد بود. این یک فرصت عالی برای ستاره شناسان است تا ارزیابی کنند که چگونه به عنوان یک شبکه هماهنگ هشداردهنده بینالمللی در زمینه خطرات ناشی از سیارک ها، عمل میکنند.
TC4 2012 اولین بار بوسیله تلسکوپ پانارومیک Pan-STARRS در سال ۲۰۱۲ در هاوایی کشف شد؛ اما چندی نگذشت که از محدوده رصد آن خارج شد. رصدهای اولیه حاکی از آن بود که میتوان این شهاب را مجددا در سال ۲۰۱۷ مشاهده کرد. و همینطور هم بود؛ رصدگران سازمان فضایی اروپا (ESA) و رصدخانه جنوب اروپا (ESO) در اواخر ماه جولای امسال با استفاده از یک تلسکوپ ۸ متری موفق شدند بار دیگر این جرم سماوی را رصد کنند. از آن زمان تاکنون، هرچه این شهاب بیشتر به ما نزدیک میشد، رصدهای موفق بیشتری با هدف تعیین مسیر آن انجام شد و گزارشهای این رصدها را به مرکز خرده سیارکها (MPC) ارسال کردند. MPC نهادی است با هدف جمعآوری اطلاعات رصدهای انجام شده دنباله دارها، شهاب ها و خردهسیارکها در سراسر دنیا.
مرکز جهانی هشداردهنده سیارک ها، توسط دفتر هماهنگی دفاعی ناسا (PDCO) پشتیبانی میشود. Michael Kelley یکی از پژوهشگران این مرکز و راهبر رصدهای TC4 2012 است. او معتقد است که عبور نزدیک TC4 2012 از کنار زمین، میتواند سنگ محکی جدی باشد برای شبکه جهانی کشف و ردیابی شهابها و همچنین توانایی ما در زمینه کشف و مقابله با پتانسیل واقعی سیارک ها در تهدید زمین.
وقتی که این جرم سماوی در نزدیک ترین فاصله خود نسبت به سیاره ما قرار بگیرد، دهها تلسکوپ حرفهای در سراسر جهان، در طول موج ای مختلف قابل رویت برای ما، از امواج فروسرخ گرفته تا امواج رادیویی، رصدهای زیادی را از سطح زمین انجام خواهند داد. بسیاری از این رصدها توسط ناسا و سایر آژانسها و موسسههای فضایی پشتیبانی خواهند شد.
حتی ستاره شناسان آماتور نیز برای پیوستن به این برنامهها تشویق میشوند اما این یک چالش جدی برای آنهاست؛ رصد کردن TC4 2012 با استفاده از تلسکوپهای معمولی کاری بسیار دشوار است. چرا که قدر این جرم سماوی بالاست (کمنور هستند) و مدت زمان اندکی در آسمان شب قابل رویت خواهند بود.
Vishnu Reddy، استادیار دانشگاه و همکار آزمایشگاه سیارهای قمری دانشگاه آریزونا و از رهبران برنامه رصدی TC4 2012، میگوید: “این برنامه یک تلاش گروهی است که دهها دانشگاه، آزمایشگاه فضایی و رصدخانه در آن مشارکت میکنند. بنابراین ما میتوانیم نقاط قوت و ضعف خودمان را در رصد اجرام پیرامون سیاره خود به چالش بکشیم. این تلاشی که کل مجموعه را شامل میشود؛ از رصدهای اولیه و پیگیری آنها گرفته تا فرآیند تعیین دقیق مدار حرکتی و نیز ارتباطات بینالمللی.”
بدیهی است که سیستم هشداردهنده ما در مراحل ابتدایی خود به سر میبرد و درصورت عبور یک شهاب از جو زمین کار زیادی از عهده ما بر نمیآید. اما با ظهور تلسکوپهای قویتر، وضعیت رصدی ما از شهابها و نیز افزایش سطح دقتمان در پیشبینی مسیر حرکت آنها، این سیستم روز به روز بهتر خواهد شد. در آن زمان ما خواهیم توانست طرحهایی برای انحراف سیارک ها پیریزی کنیم و یا جمعیتهای آسیبپذیر را از مناطق در معرض خطر دور کنیم.
به عنوان نکته پایانی، ما نباید نگرانیای از بابت احتمال برخورد یک سیارک به زمین داشته باشیم. این احتمال چیزی در حدود یک در ۱۲۵۰ مورد در هر قرن است. یا به عبارت دیگر احتمال برخورد یک سیارک به سطح زمین ۸ صدم درصد در هر قرن است. بیماریهای همهگیر، احتمال وقوع جنگ هستهای، موجودات فراهوشمند مصنوعی و پیشرفتهای نانوتکنولوژی ملکولی مسائل نگرانکنندهتری هستند. آیندهای سرگرم کننده انتظارمان را میکشد!
.
منیع : Gizmodo