بررسی و تجزیه و تحلیلهای جدید مشخص میکند که ریشه مشترک تمام زبانهای هندواروپایی به منطقهای در ایران و در حدود 8 هزار سال پیش بازمیگردد!
تجزیهوتحلیل کلمات مرتبط با زبان هندواروپایی از یک نتیجه جالبی خبر میدهد. شاید برای شما نیز جالب باشد که ریشه مشترک تمام زبانهای هندواروپایی به منطقهای در ایران و حدود 8 هزار سال قبل بازمیگردد. البته محققان همچنان بر سر این موضوع به توافق نظر قطعی نرسیده تا جایی که یکیاز این محققین عنوان کرده است که با بحثهای فراوان، به دو فرضیه نهایی رسیدهایم. برای اطلاع از جزئیات مطلب سری به ادامه نوشته بزنید.
بیشتر بخوانید: داشتن موی فر یک مزیت تکاملی محسوب میشود
ریشه مشترک تمام زبانهای هندواروپایی به ایران برمیگردد
تجزیهوتحلیل کلمات مرتبط در زبانهای هندواروپایی نشان میدهد ساکنان شرق دریای مدیترانه تبار مشترک این زبانها را که درحالحاضر زبان زندهی نیمی از جمعیت جهان است، حدود هشتهزار سال پیش بهکار میبردهاند.
این تصور که زبانهای هندواروپایی از انگلیسی گرفته تا زبان سانسکریت ریشه مشترکی دارند، عمری بسیار طولانی دارد. در سال ۱۷۸۶، ویلیام جونز اولین زبانشناسی که به ایده این پیوند اشاره کرد. وی در یکی از سخنرانیها بیان کرد که هیچ زبانشناسی نمیتواند زبانهای یونانی و لاتین و سانسکریت را بههمراه هم بررسی کند؛ بدون اینکه باور داشته باشد تمام این زبانها از یک ریشه مشترک سرچشمه گرفتهاند.
پل هگارتی از دانشگاه کاتولیک پاپی پرو بهنقل از نیوساینتیست بیان کرده است که تیمی از محققان در حال تلاش برای رسیدن به توافق بر سر منشأ این زبان بهاصطلاح پیشهندواروپایی هستند. او میگوید دو فرضیهی اصلی وجود دارد:
- فرضیه اول با نام فرضیه استپ بزرگ، حاکی از آن است که پیشهندواروپایی از منطقه استپ اوراسیا (شامل کرانههای شمالی دریای سیاه تا شرق دور دریای خزر)، در زمانی حدود ۶۵۰۰ سال پیش سرچشمه گرفته و سپس، با اهلیشدن اسبها در سرتاسر قاره اروپا و بخشهایی از قاره آسیا گسترش یافته است.
- فرضیه دوم که بهعنوان نظریه کشاورزی شناخته میشود، استدلال میکند که این زبان خیلی زودتر از ۶۵۰۰ سال پیش وجود داشته است و از ۹۵۰۰ سال پیش در مناطق شمالی هلال حاصلخیز، یعنی بخشهای شرقی دریای مدیترانه و جنوبشرقی ترکیه و شمالغربی ایران، ریشه گرفته و پس از ترقی کشاورزی به باقی مناطق دنیا گسترش یافته است.
هگارتی و همکارانش برای سنجیدن این دو فرضیه، پایگاه دادهای متشکل از ۱۷۰ کلمه، مثلاً کلمههایی مانند «شب» و «آتش» و ترجمه این کلمات به ۱۶۱ زبان هندواروپایی، ازجمله ۵۲ زبان غیرمدرن و از رده خارج شده مانند یونانی باستان را جمعآوری کردند.
براساس تجزیهوتحلیل الگوهای مشترک بین این کلمات، محققان میتوانند تخمین بزنند که این زبانها چقدر با یکدیگر ارتباط دارند. همچنین، وقتی یک زبان به دو زبان جدیدتر تقسیم میشود، میتوانند آنها را بازسازی و باهم بررسی کنند. هگارتی میگوید:
«زبانها تاریخ تولد ندارند؛ اما مشاهدهشدنی است که شکاف کجا بهوجود میآید. زبان انگلیسی به آلمانی مرتبط است؛ اما این دو دودمان حدود دوهزار سال پیش از هم جدا شدند.»
پس از تجزیهوتحلیل زبانها، تیم تخمین میزند که ریشه تمام زبانهای هندواروپایی به زمانی حدود ۸۱۰۰ سال پیش بازمیگردد. همچنین، محققان گزارش میدهند که بهاحتمال خیلی زیاد استدلال نظریه کشاورزی صحیح است و تبار مشترک این زبانها از هلال حاصلخیز سرچشمه گرفته است. درمقابل، نظریه کشاورزی پیوند نزدیکی را بین زبانهای خانوادهی هندوایرانی مانند زبان هندی و زبانهای خانواده بالتواسلاوی مانند زبان لتونیایی نشان میدهد؛ ولی این پژوهش هیچ گواهی برای اثبات این موضوع نیافته است.
درعوض، محققان این نظریه را مطرح میکنند که زبانهای هندواروپایی همگی از هلال حاصلخیز برخاستند و در مسیرهای گوناگونی پخش شدند. هگارتی میگوید: «یکی از همان مسیرها، این زبان را به استپ اوراسیا رساند و پسازآن، در مرحله دوم در قاره اروپا گسترش داد.»
محققان احتمال میدهند که گسترش ریشه زبانهای هندواروپایی در قاره اروپا در زمانی حدود پنجهزار سال پیش اتفاق افتاد؛ درست شبیه همان ایدهای که فرضیه استپ ارائه میکند. این ایده را دادههای دیانای باستانی پشتیبانی میکنند که نشان میدهد در آن بازه زمانی مهاجرت بهطور گستردهای از منطقه استپ اوراسیا به اروپا صورت گرفته است. تیم احتمال میدهد که شاخه هندوایرانی این زبان، حدود هفتهزار سال قبل از بین رفته است.
بنابراین، فرضیه جدید بهصورت «پیوندی» جنبههایی از هر دو فرضیه استپ بزرگ و فرضیه کشاورزی را پوشش میدهد. هگارتی میگوید:
«اکنون این طرح کلی بهترین الگویی است که میتوان براساس آن کار کرد؛ زیرا تحقیقات بیشتر بهخصوص برمبنای دیانای باستانی همچنان در حال انجام است.»
بیشتر بخوانید:
- افرادی که به کرونا مبتلا نشدند دارای یک تنوع ژنتیکی خاص هستند!
- علت راه رفتن انسان روی دو پا این ژنهای خاص هستند
دیدگاه شما در خصوص ریشه مشترک تمام زبانهای هندواروپایی چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنتها با تکراتو در میان بگذارید.
.
منبع: زومیت