در این مطلب با آموزش ترکیب بندی در عکاسی همراه شما هستیم و شما را با این مفهوم و مهم‌ترین روش‌های ترکیب بندی مورد استفاده عکاسان حرفه‌ای آشنا می‌کنیم.
به عنوان یک عکاس، اینکه در نهایت بیننده‌ها با چه تصویری روبرو می‌شوند، کاملاً به شما بستگی دارد. به غیر از انتخاب دوربین، تنظیمات دوربین و لحظه کلیک روی شاتر، شمایید که تصمیم می‌گیرید لنز دوربین خودتان را به کدام سو هدایت کنید.
قطعاً ترفندها و نکات مهم زیادی برای ثبت عکس‌هایی زیبا وجود دارد اما یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تصویر که آشنایی با آن به شما کمک می‌کند تا عکس‌های هنری و ارزشمندی ثبت کنید، ترکیب بندی است. به همین دلیل، در این مطلب با آموزش ترکیب بندی در عکاسی همراه شما هستیم و پس از آشنایی با تعریف این مفهوم، شما را با انواع ترکیب بندی در عکاسی آشنا کرده و در نهایت به پرتکرارترین سوالات کاربران در این زمینه پاسخ می‌دهیم.
انواع ترکیب بندی در عکاسی
هدف اصلی از ترکیب بندی در عکاسی، تأثیر گذاشتن بر رفتار بیننده است. این کار مستلزم آشنایی با اصول ترکیب بندی در عکاسی و شیوه هدایت نگاه بیننده به سمت سوژه یا نقطه کانونی دلخواه در تصویر است. ترکیب بندی در عکاسی به نوعی شبیه به اسکلت در بدن انسان است؛ چون همه چیز را سرهم کرده و از وزن عناصر بصری مختلف حمایت می‌کند. همچنین، ترکیب بندی باعث می‌شود که قاب تصویر شما پویاتر به نظر برسد.
بدن ما نمی‌تواند با یک اسکلت آشفته و ضعیف به درستی کار کند. به همین ترتیب، یک ترکیب بندی نادرست و آشفته مانع از نشان دادن داستان و حس و حال مد نظر در عکس می‌شود. تکنیک ترکیب بندی در عکاسی تعیین می‌کند که هر شی و سوژه کجا قرار بگیرد، فاصله بین عناصر به چه صورت باشد، کدام آیتم بزرگتر، رنگی‌تر یا روشن‌تر باشد و غیره.
هدف ترکیب بندی این است که تصویری زیبا تولید شود اما ترکیب بندی به عنوان یک نقشه راه برای بیننده هم عمل می‌کند. در واقع، ترکیب بندی در عکاسی مثل فهرست مطالب یک کتاب است که مشخص می‌کند مخاطب، مطالعه کتاب را از کجا شروع کرده و با چه ترتیبی ادامه دهد.
پس از توضیح این که ترکیب بندی در عکاسی چیست و چه اهمیتی دارد، در ادامه‌ی آموزش ترکیب بندی در عکاسی شما را با انواع تکنیک‌های این کار آشنا می‌کنیم.
1. ساده سازی
آموزش ترکیب بندی در عکاسی را با راحت‌ترین روش برای دستیابی به یک ترکیب بندی ساده و مؤثر شروع می‌کنیم یعنی: حفظ سادگی. میتوانید این کار را از طریق عکاسی با یک عمق میدان دید محدود انجام دهید. همچنین، سعی کنید عناصری را که حواس بیننده را از سوژه اصلی تصویر پرت می‌کنند، حذف کنید.
به این ترتیب، مخاطبان می‌توانند به سرعت نقطه کانونی تصویر را تعیین کرده و پیام پشت آن را درک و تفسیر کنند. شعار “هر چه کمتر، بهتر” را برای عکاسی فراموش نکنید.
2. پر کردن قاب تصویر
برای استفاده از این تکنیک ترکیب بندی در عکاسی، به سوژه نزدیک شوید تا ترکیب بندی بهتری داشته باشید. انجام این کار، باعث می‌شود که فوکوس روی سوژه انجام شود و جزئیاتی مثل حالت احساسی چهره فرد که احتمالاً با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند، بهتر دیده شوند. بعلاوه با این کار میتوانید از عناصر ناخواسته موجود در پس زمینه خلاص شده و حتی الگوهای ابستره جذابی در تصویر داشته باشید.
از طریق برش زدن تصویر پس از عکاسی هم میتوانید به کلوزاپ برسید، اما این روش می‌تواند رزولوشن تصویر را به شدت کاهش دهد. همچنین، اگر تصمیم به حذف اندام‌ها (مثل بازوهای کشیده شده) از قاب تصویر گرفتید، تصویر را از قسمت مفصل برش نزنید.
به گفته یکی از عکاسان مشهور، اگر تصویر شما خوب نمی‌شود، این یعنی به اندازه کافی نزدیک نیستید. پس چند قدمی به سوژه نزدیک شوید و سعی کنید با امتحان کردن زوایای مختلف، بین بیننده و سوژه مورد نظر ارتباط برقرار کنید.
3. افقی یا عمودی
یکی از اولین تصمیماتی که هنگام عکاسی می‌گیرید، عمودی یا افقی بودن تصویر است. معمولاً شکل دوربین به صورتی است که عکاسی افقی راحت‌تر به نظر می‌رسد اما خود سوژه (و نه راحتی) باید تعیین کننده جهت عکاسی باشد. حالت افقی بیشتر روی اشیای عمودی تأکید دارد؛ در نتیجه، معمولاً در یک فریم عمودی اشیای عمودی وجود دارند. به همین ترتیب ترکیب بندی افقی در عکاسی بیشتر برای اشیای افقی کاربرد دارد.
اشیای عمودی برای عکاسی پرتره مناسب هستند و معمولاً استفاده از ترکیب بندی افقی در عکاسی برای مناظر و چشم‌انداز شهرها مناسب‌تر است.
اما نباید شکستن قوانین را فراموش کنید. مثلاً میتوانید هنگام عکاسی از مناظر شهری، دوربین را افقی قرار دهید اما لزومی به انجام این کار نیست، به خصوص برای کنترل کردن حس و حال منتقل شده با تصویر.
4. قانون یک سوم
آموزش ترکیب بندی در عکاسی را با یکی دیگر از نکات شناخته شده ادامه می‌دهیم. معمولاً یکی از اولین قوانینی که در کلاس‌های عکاسی تدریس می‌شود، قانون یک سوم است. تکنیک ترکیب بندی مورد استفاده در این جا بر اساس این ایده است که قرار دادن سوژه‌ها خارج از مرکز، ترکیب بندی طبیعی‌تر و قوی‌تری ایجاد کرده و به شما امکان می‌دهد که از فضای منفی به شکل خلاقانه استفاده کنید.
پیروی از قانون یک سوم، فرصت خیلی خوبی برای عکاسی از سوژه‌ها از زوایای مختلف محسوب می‌شود و با استفاده از آن میتوانید عکس‌های منحصربفردتری ثبت کنید.
چه برای عکاسی از مناظر و چه برای حالت پرتره، یک جدول 3×3 را در نظر بگیرید که قاب تصویر را به 9 بخش مساوی تقسیم می‌کند (با 2 خط افقی و 2 خط عمودی). سپس افق، درختان و سایر نقاط کانونی مثل چشم‌ها و لب‌ها را در راستای این خطوط و نقاط برخورد آنها قرار دهید. بیشتر دوربین‌ها، چنین جدولی را به شما نشان می‌دهند تا به شما برای ترکیب بندی در عکاسی پرتره یا منظره کمک کنند.
5. تنظیم قاب تصویر
راهنمای ترکیب بندی در عکاسی را با تکنیکی به نام تنظیم قاب تصویر ادامه می‌دهیم که به آن sub-framing هم گفته می‌شود. این تکنیک ترکیب بندی، شامل استفاده یا افزودن عنصر قاب تصویر برای تأکید بیشتر و حرکت دادن چشم بیننده به سمت سوژه عکس یا اضافه کردن جذابیت بیشتر به تصویر است.
در این تکنیک میتوانید از هر چیزی استفاده کنید از قاب‌های طبیعی مثل تشکیل سنگ‌ها گرفته تا قاب‌های ساخت بشر مثل پنجره و تونل‌ها. شکل یا فرم این قاب‌ها هر چه که باشد، اگر به ایجاد فوکوس بیشتر روی سوژه مورد نظر کمک کند، میتوانید از آن به عنوان یک تکنیک ترکیب بندی جذاب و مؤثر استفاده کنید.
6. رنگ‌ها
یکی دیگر از راحت‌ترین تکنیک‌های ترکیب بندی در عکاسی، استفاده از رنگ‌ها برای ایجاد تصاویری جذاب و تقویت پیام پشت تصویر است. میتوانید یک یا چند رنگ برجسته و چشمگیر را به تصویر اضافه کنید تا سوژه برجسته‌تر و قابل توجه‌تر به نظر برسد. یا اینکه برای ایجاد تصویری ملایم‌تر و روشن‌تر، از رنگ‌های پاستیلی استفاده کنید.
رنگ‌های مکمل (مثل آبی و غروب نارنجی) هم برای ایجاد تصویری متوازن و چشم نواز بسیار مناسب هستند. میتوانید با دمای رنگ‌ها هم کار کنید تا به نتایج خیلی خوبی برسید. یا اینکه میتوانید برای برانگیختن احساساتی خاص از رنگ‌های مختلف استفاده کنید مثل ایجاد حس شادی با رنگ زرد روشن و حس اسرارآمیز با رنگ‌های تیره‌تر.
7. کنتراست
کار کردن با کنتراست یکی دیگر از انواع ترکیب بندی در عکاسی است که به استفاده از رنگ‌ها شباهت دارد و برای بهبود ترکیب بندی تصویر، به خصوص در تصاویر سیاه و سفید مناسب است. میتوانید از کنتراست برای برجسته‌تر شدن سوژه هم استفاده کنید – کافیست برای احاطه سوژه و پر کردن قاب تصویر از رنگ‌های روشن‌تر استفاده کنید. در تصاویر تک رنگ از جمله عکس‌های سیاه و سفید هم از کنتراست برای آشکارسازی هر چه بیشتر جزئیات و بافت‌ها استفاده می‌شود.
هنگام انتخاب کنتراست تونال، باید دقت داشته باشید که قسمت‌های تیره‌تر سنگین‌تر به نظر می‌رسند. بنابراین، با اضافه کردن قسمت‌های روشن‌تر توازن لازم را برقرار کنید.
8. اشکال و خطوط هدایتگر
یکی دیگر از نکات مهم برای آموزش ترکیب بندی در عکاسی استفاده از خطوط و اشکال است که چشم انسان به شکل طبیعی به آنها جذب می‌شود. از خطوط هدایتگر به نفع خودتان استفاده کرده و اجازه دهید که این خطوط، شیوه مشاهده تصویر شما را توسط مخاطب تعیین کنند. خط‌ها می‌توانند به شکل طبیعی چشم بیننده را هدایت کنند و همین ویژگی باعث شده که برای جلب توجه مخاطب به سمت نقاط کانونی تصویر مناسب باشند.
جاده‌ها، پل‌ها و حتی راهروها انتخاب خیلی خوبی برای نشان دادن پرسپکتیو خطی هستند و میتوانید از آنها برای ترکیب بندی متقارن در عکاسی هم استفاده کنید. در چنین محیط‌هایی، دو خط وجود دارد که انتهای آنها باریک شده و می‌توانند چشم مخاطب را به سمت سوژه اصلی (ساختمان، آسمان یا حتی یک فرد) جلب کنند.
وقتی این تکنیک ترکیب بندی را تمرین می‌کنید، متوجه خواهید شد که چنین اشکالی همه جا هستند. چنین اشکالی در منازل و سایر سازه‌های معماری به صورت واضح وجود دارند. اما میتوانید در هر صحنه چند بعدی، اشکال ترکیبی – به خصوص اشکال واضح و مشخص – را پیدا کنید.
مثلث و لوزی جلوه زیبایی به تصویر اضافه می‌کنند و میتوانید از آنها برای تکنیکهایی مثل ترکیب بندی مثلثی در عکاسی استفاده کنید. حتماً کمی جابجا شده و سعی کنید با تغییر دادن زاویه فریم، این اشیای جذاب را پیدا کنید.
9. تقارن
آموزش ترکیب بندی در عکاسی را با تکنیک تقارن ادامه می‌دهیم که جز پرکاربردترین تکنیک‌ها برای ایجاد توازن بصری در تصاویر است.
معمولاً ما انسان‌ها در همه چیز به دنبال تقارن هستیم. عکسی که در آن همه عناصر به خوبی و به شکل متوازن چیده شده باشند، جذابیت بصری خاصی دارد. به همین دلیل، ترکیب بندی متقارن در عکاسی جایگاه ویژه‌ای داشته و به ایجاد تصاویری جذاب و چشم نواز کمک می‌کند.
10. عدم تقارن
آخرین تکنیکی که در این آموزش ترکیب بندی در عکاسی معرفی می‌کنیم، عدم تقارن است. اگر به درستی از این ویژگی استفاده کنید، میتوانید تصویر بسیار جذابی داشته باشید. همانطور که تصاویر متقارن برای ما جذابیت خاصی دارند، شکستن قوانین و عدم تقارن در تصویر هم می‌تواند بسیار جذاب باشد. دستیابی به این ویژگی و پیاده سازی این تکنیک در عکاسی بسیار سخت است اما میتوانید به مرور و با تمرین کردن در آن مهارت کسب کنید.
برای دستیابی به عدم تقارن، میتوانید دو سوژه متفاوت یا متضاد را در تصویر پوشش دهید. سپس آنها را خارج از مرکز قرار دهید (با پیروی از قانون یک سوم). این سوژه‌ها می‌توانند شامل هر چیزی باشند؛ مثل دو شی متفاوت، دو شی یکسان با اندازه یا رنگ‌های متفارت، نور و تاریکی، دو مفهوم متفاوت و غیره.
جمع‌بندی
برای ترکیب بندی در عکاسی باید ویژگی‌ها و عوامل زیادی را در نظر داشته باشید که همه آنها به موقعیت، ابعاد، رنگ، روشنایی و شکل سوژه‌ها و اشیاء مرتبط هستند. ترکیب بندی خوب، حالتی است که در آن هر عنصر بصری نقش دقیقی داشته و در تصویر و داستانی که قرار است منتقل کنید، حضور مهمی دارد.
فراموش نکنید که شکستن قوانین هم می‌تواند ایده خوبی باشد؛ به خصوص اگر دلیل خوبی برای انجام این کار داشته باشید. در عین حال، یکسری از بایدها و نبایدها، تأثیر زیادی در ایجاد یک ترکیب بندی خوب دارند و هر زمان مطمئن نبودید که چه ترکیب بندی برای تصویر شما خوب است، از اصول معرفی شده در این راهنمای ترکیب بندی در عکاسی استفاده کنید.
امیدواریم که این آموزش ترکیب بندی در عکاسی برای شما مفید بوده باشد.
سوالات پرتکرار
ترکیب بندی حلزونی در عکاسی چیست؟
ترکیب بندی حلزونی در عکاسی یعنی استفاده از عناصری مارپیچ، مثل پوست حلزون. در این تکنیک، سعی بر این است که عناصر به همین روش مارپیچی جریان داشته باشند. این تکنیک به نوعی ترکیب قانون یک سوم و خطوط هدایتگر است.
ترکیب بندی در عکاسی چیست ؟
ترکیب بندی یعنی چیدمان عناصر تصویر به روشی خاص، طوری که تصویر نهایی متوازن، جذاب و از نظر زیبایی شناسی دلپذیر باشد.
چطور میتوان در عکسها عمق ایجاد کرد؟
با استفاده از تکنیکهایی مثل خطوط هدایتگر، عناصر همپوشا یا پرسپکتیوهای متفاوت، میتوانید حس سه بعدی بودن را در تصویر ایجاد کنید.
بیشتر بخوانید:
- ترفندهای عکاسی با موبایل در شب
- راهنمای عکاسی سیاه و سفید با گوشی
- راهنمای عکاسی پانوراما با گوشی
- آموزش عکاسی از غروب با گوشی
منبع: adorama
نظر شما درباره آموزش ترکیب بندی در عکاسی چیست؟ دیدگاه خود را با تکراتو سایر کاربران به اشتراک بگذارید و اخبار تکنولوژی را با ما دنبال کنید.
