امروزه گردشگری درمانی یکی از صنایع مهم برای اقتصاد کشورها است. اما توریسم درمانی یا گردشگری پزشکی چیست؟ با ما باشید.
برای گردشگری پزشکی که بعضا از آن با عناوینی چون گردشگری سلامت یا گردشگری پزشکی نیز یاد می‌شود تعاریف مختلفی ارائه شده است. سازمان جهانی گردشگری (WTO)، استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و روحیه فرد منجر شود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد (بیش از 24 ساعت سفر) انجام شود را به عنوان گردشگری پزشکی تعریف می‌کند.
یکی از ایده‌های ایجاد توریسم درمانی ارائه امکانات و خدمات درمانی در حد کشورهای جهان اول و توسعه‌یافته با قیمت‌ها و هزینه‌هایی در حد کشورهای در حال توسعه است. البته مسئله گردشگری سلامت فراتر از گردشگری درمانی است و مواردی چون آب‌های گرم و معدنی و یا لجن درمان نیز جز آن است. اما در این نوشتار به توریسم درمانی و یا گردشگری پزشکی می‌پردازیم.
شرکت مسافربری ایران پیما با سابقه‌ای طولانی، خدمات خود را با بالاترین کیفیت در دسترس مسافران قرار می‌دهد. این شرکت در بسیاری از شهرهای بزرگ و کوچک نمایندگی دارد و توانسته در طول چندین سال فعالیت خود، اطمینان مشتریان را جلب کند.
توریسم درمانی یا گردشگری سلامت چیست؟
پیش از پرداختن به چیستی توریسم درمانی و انواع آن در دنیای امروز شاید بد نباشد نگاهی به تاریخچه و پیشینه گردشگری سلامت داشته باشیم. شاید متعجب شوید اگر بگوییم توریسم درمانی از یونان و روم باستان تا امروز وجود داشته است.
مهاجرت اقوام در اثر بیماری‌های همه‌گیر به نواحی دیگر یا سفر بیماران به مقصد چشمه‌های آبگرم و یا آب معدنی یکی از انواع رایج گردشگری پزشکی در دنیای قدیم بوده است. حتی جابجایی به این مقاصد برای سپری کردن اوقات فراغت و آرامش روحی روانی نیز به نوعی توریسم درمانی یا گردشگری سلامت محسوب می‌شد.
در اوایل قرن هجدهم و در انگلستان اقامتگاه‌ها و تفرجگاه‌هایی در کنار دریا به مرور تاسیس شد و بر تعدادشان افزوده شد. این مسئله از آن‌جا آغاز شد که اعتقاد جامعه پزشکی بریتانیا بر تاثیر مثبت آب دریا در درمان برخی بیماری‌ها قوت گرفته بود.
در همین زمان و در بسیاری دیگر از کشورهای اروپایی نیز ساخت اقامتگاه و اختصاص تسهیلات درمانی برای چشمه‌های آب معدنی بسیار رایج بود. برای مثال در شهرهای بادن و ویسبادن در آلمان، وین در اتریش، لاسانه، موریتس و اینترلاکن در سوییس و بوداپست در مجارستان اقامتگاه‌های خاصی در اطراف چشمه‌های آب معدنی ساخته شد.
بنابر اسناد به جای مانده از عصر روشنگری و مقارن با پیشرفت‌های پزشکی در اروپای جدید، بسیاری از مردم به منظور معالجه بیماری‌هایی چون رماتیسم، عفونت‌های پوستی و سوهاضمه به این اقامتگاه‌ها مراجعه می‌کردند تا از فواید این چشمه‌ها بهره‌مند شوند.
به تدریج و با رشد دانش پزشکی این اقامتگاه‌های ساده و ابتدایی به کلینیک‌های تخصصی پزشکی مجهز به برخی تجهیزات مرتبط بدل شدند. فضای اطراف این مناطق نیز برای بهره‌مندی مراجعان از آرامش روانی بیشتر به وضعیت مناسبی رسید.
امروزه و در اینچنین کلینیک‌های درمانی، تیم‌های مشاوره خاصی برای تعیین نحوه و مدت زمان استفاده از هر نوع آب برای درمان بیماری‌های مختلف مشغول شده‌اند. اغلب مراجعان در چنین مواردی برای آب درمانی افرادی با ناراحتی‌های پوستی، دردهای روماتیسمی، ورم مفاصل، خستگی و فرسودگی جسمی، نقرس، التهاب مهره‌ها و ستون فقرات هستند.
در ایالات متحده نیز چشمه‌های آبگرم و معدنی مورد استفاده عموم بودند. قدیمی‌ترین مورد چشمه آب گرم ساراتوگاست که قدمتی حدودا 200 ساله دارد و از مدت‌ها پیش به یک منطقه تجاری با خدمات خاص بدل شده است.
همچنین به چشمه‌های آب معدنی نزدیک ایالت‌های فیلادلفیا و ویرجینیا نیز باید اشاره کرد. برای افزایش حداکثری جذابیت سفر برای افراد در این مناطق خدماتی نظیر کتابخانه، تماشاخانه، تالار موسیقی، سینما و زمین‌های بازی نیز وجود دارد. وضعیت به گونه‌ای است که امروزه بسیاری افراد نه فقط برای مقاصد درمانی که حتی برای بهره‌مندی از سرگرمی‌های مختلف هم به این مناطق سفر می‌کنند.
بر همین اساس مناطق مستعد توریسم درمانی یا گردشگری سلامت امروزه به مناطقی با مراجعان پرشمار بدل شده‌اند و درآمد توریسم درمانی افزایش چشمگیری داشته است.
توریسم درمانی در جهان مدرن
عوامل متعددی منجر به رشد صعودی گرایش مردم به بهره‌مندی از خدمات گردشگری پزشکی شده است. از سویی روند درآمد توریسم درمانی به جایی رسیده که اندیشه بسیاری افراد را به سمت توسعه شاخه‌های مختلف گردشگری پزشکی سوق داده است و در نتیجه امروزه این تنها چشمه‌های آب معدنی نیستند که مقصد گردشگری پزشکی هستند بلکه مجموعه خدمات درمانی در هر کشوری یک هدف بالقوه گردشگری سلامت است.
توریسم پزشکی صنعتی است که اگر به درستی مدیریت شود، احتمالا بهتر از دیگر کسب و کارها می‌تواند برای کشورهای در حال توسعه منافع مادی دربر داشته باشد. منفعت‌هایی که هم دولت و هم مردم به صورت مستقیم و غیرمستقیم به دست خواهند آورد. در دنیا تاکنون اقداماتی مثبتی از طرف دولت‌ها در این زمینه برداشته شده است.
برای مثال هزینه‌های بالای زندگی در کشورهای صنعتی و خدمات درمانی گرانقیمت به خصوص برای عمل‌های زیبایی سبب شده تا بسیاری از افراد در کشورهای صنعتی ترجیح دهند با مسافرت به کشورهای جهان سوم که از تکنولوژی‌های مدرن پزشکی و مراکز درمانی مجهز برخوردارند نسبت به رفع نیاز خود اقدام کنند.
از سویی هزینه سفر و اقامت در این کشورها نیز به طرز معجزه‌آسایی برای ساکنان کشورهای توسعه‌یافته پایین‌تر است و این مهم سبب شده تا بسیاری از مسافران که به قصد توریسم درمانی به این کشورها سفر می‌کنند یک گردش و سفر کلی نیز در این کشورها داشته باشند.
یکی از دلایل دیگر برای ترجیح افراد به استفاده از خدمات درمانی در چنین کشورهایی سادگی و سهولت بیشتر استفاده از خدمات درمانی است. معمولا در کشورهای توسعه یافته، زمان زیادی صرف پاسخگویی به نیاز افراد می‌شود. برای مثال بنابر آمارهای رسمی، برای پیوند مفصل ران در کشورهایی چون انگلستان و کانادا باید نزدیک به یک سال در نوبت انتظار بود. اما برای همین جراحی در کشورهایی چون سنگاپور، تایلند، فیلیپین، هند و بسیاری کشورهای دیگر تنها یک روز پس از مراقبت وارد روند جراحی و درمان خواهید شد.
از دیگر دلایل افراد مختلف برای مسافرت با هدف درمانی هزینه پایین خدمات درمانی در کشورهای جهان سوم، امکان جستجو برای یافتن پزشک متخصص و باتجربه، کیفیت قابل قبول خدمات درمانی، ایمنی و البته مدت زمان پااین انتظار برای درمان است. بنابر آمارها تنها در سال 2015 حدود 782،936 نفر در کانادا در انتظار درمان بوده‌اند.
در مورد مقایسه هزینه‌ها، هزینه خدمات درمانی برای یک دندان در آمریکا 5.500 دلار است حال آنکه این هزینه در کشوری مانند هندوستان به 500 دلار می‌رسد و در فیلیپین تا 200 دلار پایین می‌آید.
هزینه پیوند زانو در تایلند همراه با 6 روز فیزیوتراپی یک پنجم همین خدمات در آمریکا است. عمل مهم و حساس لیزیک چشم در آمریکا چیزی حدود 3700 دلار هزینه دارد اما در کشورهایی با رویکرد گردشگری درمانی با صرف هزینه‌ای کمی بیش از 700 دلار قابل انجام است.
از سویی جراحی‌های گرانقیمت زیبایی در آمریکا ممکن است تا 20 هزار دلار هزینه دربر داشته باشد اما در کشورهایی چون آفریقای جنوبی، فیلیپین، بولیوی و غیره با هزینه‌ای در حد 2300 تا 3000 دلار قابل انجام است.
امروزه بسیاری از افراد برای بهره‌مندی از انواع خدمات درمانی در شاخه‌های مختلف از انواع بیماری‌های مغز و اعصاب گرفته تا سرطان و عمل‌های زیبایی به کشورهای جهان سوم سفر می‌کنند.
از مهمترین کشورهایی که خدمات درمانی را برای گردشگران ارائه می‌کنند باید به کوبا، هنگ‌کنگ، مجارستان، هند، اردن، لیتوانی، مالزی، فیلیپین، سنگاپور، تایلند و البته این روزها امارات متحده عربی اشاره کرد.
در اروپا نیز کشورهای بلژیک و لهستان به مسئله گردشگری سلامت توجه ویژه‌ای دارند. آفریقای جنوبی یکی از کشورهایی است که به طور خاصی بر این مهم تمرکز کرده و حتی شعار جراحی زیبایی صورت همراه با تماشای حیات وحش را برای جلب توریست‌ها اختصاص داده است. اما شاید جالب باشد بدانید که ایران بدون هیچ تبلیغ و تلاش خاصی به علت سطح بالای خدمات درمانی و ارزانی هزینه‌ها به مرور در حال بدل شدن به یکی از اصلی‌ترین مقاصد گردشگری درمانی است. اما وضعیت گردشگری سلامت در ایران چگونه است؟
وضعیت گردشگری سلامت در ایران
همانطور که گفتیم با وجود درآمد توریسم درمانی که می‌تواند سود بالایی نصیب کشور کند اما در ایران به علت عدم تلاش جدی و سازمان‌یافته و عدم تبلیغات هنوز آنگونه که بایسته است جا نیفتاده. این در شرایطی است که خدمات درمانی در ایران به خصوص در بیمارستان‌های گرانقیمت خصوصی که برای مردم عادی کمتر قابل استفاده است سطحی بالا و جهانی دارد.
این در شرایطی است که ایران اگر طبق برنامه چهارم توسعه به اندازه کافی پیشرفت کرده بود امروز با دشواری رقابت با کشورهای چون اردن و دبی یا حتی قطر مواجه نبود اما حالا ایران باید تلاش کند سهمی از بازار بزرگ منطقه را به خود اختصاص دهد. برای مثال اردن به تنهایی سالانه نزدیک به 500 میلیون دلار از محل خدمات درمانی برای توریست‌ها درآمد دارد.
در امارات متحده عربی و در امیرنشین دبی، شهرهای سلامت راه‌اندازی شده‌اند و با برخی از بزرگترین دانشگاه‌های دنیا برای توسعه این شهرها و مراکز درمانی قرارداد بسته‌اند.
بنابر استراتژی‌هایی که در برنامه‌های دبی تعریف شده است، قرار است اعتباری 16 میلیارد درهمی به بخش گردشگری درمانی اختصاص یابد. درواقع دبی در تلاش است تا به قطب خدمات درمانی صادراتی و توریستی بدل شود و هسته قدرتمندی برای این بخش ایجاد کند.
طرح دبی شامل تقویت شبکه‌های موجود تسهیلات درمانی و سلامتی و نیز ایجاد زیرساخت‌های مدرن و معتبر است. بنابر این طرح، دبی در تلاش برای برقراری ارتباط با بازارهای گسترده جهانی در این حوزه است.
با وجود اینکه دبی سالانه نزدیک به 10 میلیارد دلار درآمد گردشگری سلامت دارد، در ایران به علت عدم وجود مدیریت یکپارچه در این حوزه مشکلاتی در راه توسعه وجود دارد.
چرا ایران یک مقصد بالقوه گردشگری درمانی است؟
ایران فراتر از خدمات درمانی پیشرفته و مناسب در حوزه پزشکی، به عنوان یکی از کشورها با بهره‌مندی از چشمه‌های آبگرم و انواع چشمه‌های آب معدنی یکی از بهترین موارد در میان کشورهای رقیب است. در حال حاضر در ایران بیش از هزار چشمه آب معدنی شناسایی شده است. از دیگر مزایای ایران قیمت بسیار نازل هزینه‌های درمانی در ایران است.
از سویی فقدان یک نظام جامع و هماهنگ گردشگری درمانی در ایران و عدم وجود آمارهای مشخص در این باره سبب شده که نتوان هیچ برآورد دقیقی درباره وضعیت خدمات گردشگری درمانی داشت.
درواقع نه تنها آماری از مراجعان خارجی بیمارستان‌ها وجود ندارد بلکه حتی از مراجعین به مراکز آب درمانی نیز آماری وجود ندارد. اما بنابر اظهارات برخی مسئولین سالانه نزدیک به 20 هزار گردشگر خارجی از کشورهای منطقه به قصد آب درمانی به ایران سفر می‌کنند.
عموم مراجعان به مراکز درمانی نیز برای جراحی‌های زیبایی و پلاستیک، کاشت دندان، جراحی لثه و حتی درمان ناباروری به ایران مراجعه می‌کنند.
با این شرایط به نظر می‌رسد ارائه آمارهای دقیق در این باره و ایجاد یک ساختار جامع برای گردشگری درمانی از ضروریات باشد. این موضوع به خصوص در کشور ما که تصمیم‌گیری‌های متضاد و گاه معارض را در یک موضوع خاص توسط نهادهای موازی شاهدیم می‌تواند دردسرساز باشد.
یکی از ضروریات دیگر برای افرادی که به قصد درمان به ایران سفر می‌کنند داشتن ویزای درمانی است که بتوانند بدون تشریفات به کشور وارد شوند. از سویی مشخص بودن چارچوب‌های قانونی گردشگری درمانی در کشور، نظارت نهادهای مسئول بر روند کار را ساده‌تر می‌کند.
در چنین شرایطی بیمارستان‌ها و دیگر مراکز خدمات درمانی نیز ناگزیر به ارائه آمارهای مشخص از مراجعه کنندگان خارجی خود خواهند بود و این مهم روند برنامه ریزی را برای دستگاه‌های اجرایی، خدماتی و نظارتی ساده‌تر می‌کند.
همچنین می‌توان امیدوار به ارائه امکاناتی برای گذران دوران پس از نقاهت برای بیماران خارجی بود تا با گردش بیشتر در ایران ارز بیشتری به کشور برسانند. البته این مورد نیاز به همکاری‌های بین‌سازمانی خاصی دارد. از سوی دیگر مراکز آب‌درمانی ایران در حالت فعلی نمی‌توانند پتانسیل جذب تعداد بالای گردشگر خارجی را داشته باشند و برای آمادگی بیشتر نیاز به سرمایه‌گذاری ویژه‌ای دارند.
در حال حاضر در ایران صرفا برخی بیمارستان‌های درجه یک شهرهای بزرگ قادر به ارائه خدمات به اتباع خارجی هستند. این شهرها عبارتند از تهران، گرگان، مشهد و اصفهان.
هزینه به مراتب پایین‌تر خدمات درمانی در ایران حتی در قیاس با کشورهای منطقه سبب شده که ایران بتواند رقیب مهمی برای کشورهای چون امارات، ترکیه و اردن باشد. برای مثال درمواردی هزینه برخی خدمات درمانی در ایران تا 50 درصد پایین‌تر از ترکیه است.
این مهم در کنار تعداد بالای چشمه‌های آب معدنی سبب شده تا ایران از کشورهایی با پتانسیل بدل شدن به قطب گردشگری درمانی باشد.
پایانه ها ؛ ارائه‌دهنده بهترین خدمات و مطمئن‌ترین روش برای خرید آنلاین بلیط
پایانه‌ها معتبرترین سامانه تهیه و خرید بلیط اینترنتی اتوبوس، کرایه تاکسی و یا ارسال بار به سراسر کشور با بهترین شرایط است. فرایند خرید بلیط از پایانه ها بسیار ساده است و همین مهم سبب شده تا پایانه‌ها یکی از پراستفاده‌ترین سامانه‌های بلیط فروشی آنلاین باشد.
تیم بازارگاه به عنوان زیر مجموعه پایانه‌ها یکی از هاب‌های اصلی خرید و فروش بلیط در ایران است. از جذابیت‌های مهمی که بازارگاه و پایانه‌ها اینکه برای مسافرت‌های خانوادگی و دسته جمعی نیز به سادگی می‌توانید از گزینه کرایه اتوبوس استفاده کنید و تجربه‌ای راحت، اقتصادی و البته اختصاصی داشته باشید.
نظر شما در خصوص توریسم درمانی چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با تکراتو در میان بگذارید.
