سامانه چک امن دیجیتال (چکاد)، روز گذشته با حضور رئیس بانک مرکزی، وزیر اقتصاد، وزیر صمت، نمایندگان مجلس و روسای بانکها رونمایی شد. این سامانه، بستری را برای ارائه چک الکترونیکی و رفع خطرات احتمالی چک کاغذی فراهم میکند. اما چک الکترونیکی چیست ؟
با راهاندازی سامانه چکاد، بسیاری از مردم میخواهند بدانند چک الکترونیکی چیست و چه ویژگیهایی دارد. مزایای چک الکترونیکی چیست ؟ نحوه نقد کردن چک الکترونیکی چگونه است؟
برای پاسخ به این پرسشها، در ادامه با تکراتو همراه شوید.
بیشتر بخوانید:
چک الکترونیکی چیست
در پاسخ به این سوال که چک الکترونیکی چیست ، بهطور خلاصه میتون گفت که نوع جدیدی از چک است که سرعت، دقت و امنیت بیشتری نسبت به چک کاغذی دارد. تمام اطلاعات قانونی که باید روی چکهای کاغذی ثبت شود، در چک الکترونیکی هم بهصورت خودکار و داخل سامانه ثبت میشود.
مهران محرمیان، معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی در مراسم روز گذشته توضیح داد: فرایندهایی مانند ثبت و درخواست چک دیجیتال، صدور چک دیجیتال، انتقال و نقد کردن آن بهصورت کاملا الکترونیکی است.
او در ادامه گفت: کلیه فرایندهایی که تاکنون برای چکهای کاغذی وجود داشته است، بهلحاظ قانونی برای چک دیجیتال نیز وجود دارد؛ با این تفاوت که عمده فرایندها بهدلیل حذف فیزیک چک، عملا بهصورت دیجیتال و غیرحضوری قابل انجام است.
مهران محرمیان در ادامه افزود: براین اساس، مهمترین درگاههای بانکی مانند موبایل بانک، اینترنت بانک میتوانند مورد استفاده قرار بگیرند و نیازی به حضور در شعبه وجود ندارد و تمامی مراحل بهصورت غیرحضوری قابلیت اجرا دارد.
ویژگی های چک الکترونیکی چیست
با توجه به اظهارات معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی، یکی از ویژگی های چک الکترونیکی این است که موجودیت آن، مشابه چک کاغذی است و تمامی مقررات چک کاغذی برای آن صدق میکند. در چک دیجیتال، کاغذ از موجودیت چک حذف شده و چک با امضای دیجیتال معتبر میشود. سامانه چکاد نیز در همین راستا و با هدف ایجاد بستر امن بین بانکی برای ارائه چک الکترونیکی و رفع اشکالات چک کاغذی راهاندازی شده است. بانکها با استفاده از خدمات این سامانه میتوانند مزایا و ویژگی های چک الکترونیکی را در اختیار مشتریان خود قرار دهند.
برای اینکه بهتر بدانیم چک الکترونیکی چیست ، باید گفت که تمام قانونهای مربوط به چک کاغذی، حالا برای چک الکترونیکی هم اعمال میشود. از دیگر ویژگی های چک الکترونیکی این است که محتوای چک با امضای الکترونیکی صادرکننده خود اعتبار میگیرد، مبلغ آن بهصورت الکترونیکی از حساب صادرکننده خارج میشود و بهصورت الکترونیکی، به حساب دریافت کننده واریز میشود.
مزایای چک الکترونیکی چیست
یکی از مهمترین مزایای چک الکترونیکی امنیت بالای آن است. چراکه با اعتبارسنجی، وضعیت اعتبار بانکی فردی که چک میکشد مشخص میشود، امکان سرقت یا تحریف آن وجود ندارد و شما میتوانید در صورت مشاهده اولین تخلف، چک را بهراحتی مسدود کنید. از دیگر مزایا مهم این چکها به این موارد میتوان اشاره کرد:
- عدم محدودیت تعداد برگ چک
- عدم امکان تغییر در برگ چک الکترونیکی
- صرفهجویی در مصرف کاغذ
- اطلاعرسانی از وضعیت نقلوانتقالات چک
- حذف مراحل زمانگیر مثل جابهجایی، دستهبندی و حسابداری چکها
- کارمزد و هزینه عملیاتی پایینتر
- مدیریت ریسک بهتر
- سرعت بالا فرآیندهای صدور و پرداخت چک
- امکان آگاهی از گردش حساب و مدیریت موجودی حساب برای جلوگیری از برگشت خوردن چک به کمک ابزارهای مدرن همچون تلفن همراه، ایتیامها و اینترنت
- امکان جایگزینی در تمامی معاملات
- مطلع شدن صاحب چک بعد از پرداخت وجه
- کاهش جرایم بانکی
معایب چک الکترونیکی چیست
خوشبختانه برای چک الکترونیکی نمیتوان معایب زیادی برشمرد. اما مسلماً موانعی که بانکداری الکترونیکی با آن مواجه است مانند قطعی یا کند شدن سرعت اینترنت و ایجاد اختلال در روند عملیات بانکی، گریبانگیر چک دیجیتال نیز میشود. همچنین درصورتی که سرورهای بانک بهدلیل تعمیر یا خرابی برای مدتی از دسترس خارج شود، امکان صدور یا پرداخت چک بهصورت آنلاین وجود نخواهد داشت.
به طور کلی وابستگی چکهای الکترونیکی به اینترنت، مهمترین عیب آنها به حساب میآید. برای اینکه برگ چک دیجیتال صادر شود، درخواستدهنده باید عملیات آنلاین مربوط به آن را بهطورکامل انجام دهد. بنابراین، از این نوع چکها نمیتوان بهراحتی چکهای کاغذی در فروشگاهها استفاده کرد.
پیش نیازها و شرایط استفاده از چک الکترونیکی
مشتری برای استفاده از خدمات سامانه چکاد باید یک حساب جاری با امکان صدور دسته چک داشته باشد. علاوهبراین، باید اپلیکیشن «هامون» را نصب و فعالسازی کند. این اپلیکیشن برای ثبت امضای الکترونیکی کاربرد دارد.
مشتریان میتوانند از طریق درگاههای الکترونیکی امن بانکها، مثل اینترنت بانک، موبایل بانک یا نرمافزارهای مخصوص شعب بانکی، به سامانه چکاد دسترسی داشته باشند و از خدمات آن استفاده کنند. این درگاهها درواقع، واسطهای مطمئن را میان سیستم متمرکز بانکها و سامانه چک دیجیتال ایجاد میکنند تا خدمات بانکداری الکترونیکی به مشتریان ارائه شود.
پس از فعالسازی، خدمت چک دیجیتال در منوی مربوطه در همراه بانک خدمات مربوط به چک دیجیتال اعم از درخواست صدور دسته چک، صدور چک، امکان وصول درون بانکی و بین بانکی چک، بانکی مشاهده دسته چک صادر شده و برگههای چک دیجیتال، مشاهده چکهای دریافتی، انتقال چک دیجیتال، ضمانت چک، مسدودسازی چک، ابطال چک و نقد کردن چک بدون مراجعه به شعبه قابل انجام خواهد بود.
مهران محرمیان درباره نحوه تقاضای دسته چک گفت: بهطورکلی، هر بانکی که به این سامانه متصل شود، مشتریان آن بانک میتوانند از طریق موبایل بانک و اینترنت بانک، تقاضای دریافت دسته چک دیجیتال کنند. طبیعتا پیش از درخواست چک دیجیتال، باید مشتری نزد بانک حساب جاری داشته باشد و در صورت وجود حساب جاری، دسته چک بهراحتی و بهصورت غیرحضوری، قابلیت صدور دارد.
او در ادامه توضیح داد که در حال حاضر، بانکها پارسیان، صادرات و تجارت، دسترسی مشتریان حقیقی به چک الکترونیکی را صادر کردهاند. در آینده نزدیک، سایر بانکها نیز این امکان را فراهم میکنند.
نحوه نقد کردن چک الکترونیکی
کار کردن با چک الکترونیکی خیلی هم پیچیده نیست. درست مانند چکهای کاغذی، کسی که چک را مینویسد (یعنی همان صادرکننده) باید اطلاعات خواسته شده را وارد سامانه کند و درخواست خود را به صورت دیجیتال در قسمت تعیین شده در سامانه چک الکترونیکی ثبت کند تا ترمینـالهای دستگاه، آن را به بانک انتقال دهند.
دریافتکننده هم باید اطلاعات چک الکترونیکی را به دقت مطالعه کرده و ثبت آن را تایید کند تا چک در قالب سپرده در اختیار بانک پرداختکننده قرار بگیرد. زمانی که گیرنده درخواست نقد شدن چک را کند، بانک عامل بعد از تایید چک دیجیتال ثبت شده در سیستم، حسابی که مربوط به آن است را شارژ میکند تا پرداخت در زمان مقرر صورت بگیرد.
امنیت چک دیجیتال
بدون شک چک الکترونیکی خیلی امنتر از چک کاغذی است، چراکه نمیتوان آن را تغییر داد یا به طور کلی منکر صدورش شد. از آن گذشته بانک مرکزی زیرساختی ایجاد کرده تا صادرکنندگان یا انتقالدهندگان چک از طریق امضای دیجیتال، احراز هویت و اعتبارسنجی شوند و همین امر بر امنیت چکهای دیجیتال اضافه میکند.
فراموش نکنید که در چکهای کاغذی سنتی احتمال خط خوردگی یا اشتباه نوشتن همیشه وجود دارد و اگر این اتفاق بیفتد، راهی ندارید جز اینکه برگه چک را پشتنویسی یا ابطال کنید که البته پشتنویسی هم در قانون جدید چک با محدودیتهایی روبهرو است. اما در خصوص صدور این نوع چک، دیگر با چنین دردسرهایی مواجه نخواهید شد.
همچنین سامانه چکاد و کد نهاب امنیت چکهای الکترونیکی را بیش از پیش تضمین میکنند. چکاد (چک امن دیجیتال) سامانه مرکزی چک الکترونیک است و نهاب هم سامانهای حاوی اطلاعات هویتی مشتریان بانکی است که با اختصاص دادن شماره شناسایی ویژه برای هر کاربر بانکی، امکان احراز هویت آسان و سریع افراد در شبکه بانکی را فراهم میکند.
بیشتر بخوانید:
نظر شما درباره چک الکترونیکی چیست ؟ دیدگاه خود را در بخش کامنتها با تکراتو به اشتراک بگذارید.