میدان مغناطیسی زمین برای زندگی بسیار اهمیت دارد؛ بدون آن، تابش خورشید سیاره را نابارور میکند. اما یک مطالعه جدید نشان میدهد که اگر این میدان مغناطیسی نزدیک به نیم میلیارد سال پیش تقریباً کاملاً فرو ریخته نمیشد، ما اصلاً اینجا نبودیم.بدون میدان مغناطیسی زمین ، پرتوهای خورشیدی میتوانند پوشش اتمسفر سیاره را بشکنند و باعث افزایش سطح تابش مضر در سطح زمین شوند. این تابش مضر میتواند به سلولهای زنده و ارگانیسمها آسیب برساند و در نتیجه، زمین نابارور و غیرقابل زندگی شود.
بسیاری از عوامل باید به درستی با هم هماهنگ میشدند تا زمین برای سکونتگاه مناسب باشد. نه تنها باید سیاره دقیقاً در فاصله مناسبی از خورشید قرار داشته باشد، بلکه باید سنگی، آبدار (منظور جنس سیاره زمین که از سنگ است و در آن آب وجود دارد) شامل مواد مناسب برای زندگی بود و البته دارای یک میدان مغناطیسی قوی بود که از تابش خطرناک خورشید و فضای بینستارهای جلوگیری کند تا به سطح نرسد.
بیشتر بخوانید:
- پدیده سه ماه در آسمان چیست؟
- دانشمندان احتمال میدهند ساخت بنای مرموز استون هنج با ماه و خورشید در ارتباط است
مواد باستانی به دلیل ذرات مغناطیسی در آنها وجود دارند، میتوانند یک رکورد از قدرت میدان مغناطیسی در آن زمان را نگه دارند. پژوهشگران راچستر این میدان مغناطیسی را در نمونههایی که از بلورهای فلدسپات و پیروکسن که مربوط به بیش از 2 میلیارد سال پیش بود، با نمونههایی که از 591 میلیون سال پیش باقی مانده را با یکدیگر مقایسه کردند. آنها متوجه شدند که نمونههای قدیمی رکوردی از میدان مغناطیسی با قدرت مشابه با امروز ثبت کردهاند، اما نمونههای جوان نشان دادند که میدان مغناطیسی در آن زمان فقط 3٪ از قدرت فعلی خود بود؛ خیلی ضعیفتر چیزی که تاکنون میدانستیم.
به نظر میرسد که این میدان مغناطیسی ضعیف قبل از اینکه شروع به بازیابی قدرت کند حداقل 26 میلیون سال طول کشیده است. در این دوران، هسته داخلی زمین سفت و جامد و میدان مغناطیسی زمین تقویت شده بود. این اتفاق از دیدگاه تحقیقاتی تیم موردنظر ادامه یافته و تایید شده بود. به طور کلی، وقتی که هسته داخلی سیارهها سرد و جامد میشود، فرایندی به نام “تبدیل فوقالعاده” رخ میدهد که به تولید میدان مغناطیسی قوی کمک میکند. این میدان مغناطیسی قوی موجب استحکام و پایداری بیشتر میدان مغناطیسی زمین میشود، که از نظر زمینشناسی و زندگی روی زمین بسیار مهم است.
این جمله به معنای این است که وقتی که میدان مغناطیسی زمین ضعیف میشود، بیشتر تابشهای کیهانی به عمق جو زمین نفوذ میکنند. اگر این اتفاق امروز رخ دهد، احتمالاً موجب ایجاد حوادث انقراض جمعی موجودات زنده خواهد شد. اما به طرز جالبی، این نقطه ضعف تاریخی ممکن است در فرآیند تکامل نیاکان همه حیوانات مؤثر بوده باشد.
به طور توضیحی، وقتی که میدان مغناطیسی ضعیف میشود و بیشتر تابشهای کیهانی به سطح زمین میرسد، این باعث افزایش مقدار ذرات باردار در جو زمین میشود. این ذرات باردار میتوانند باعث ایجاد تغییرات شیمیایی در اتمسفر شوند، از جمله افزایش سطح اکسیژن. افزایش اکسیژن میتواند به تغییراتی در اکوسیستم زمین و نهایتاً به تکامل حیوانات منجر شود. بنابراین، این نقطه ضعف ممکن است به نحوه تکامل نیاکان حیوانات کمک کرده باشد و در پیشرفت آنها نقش داشته باشد.
دوره ادیاکاران، که از 635 تا 539 میلیون سال پیش به طول انجامید، یک مرحله کلیدی در تکامل زندگی روی زمین بود. این زمانی بود که اولین موجودات چند سلولی پیچیده ظاهر شدند، اما آنها به ندرت شبیه زندگی امروزی ما بودند – آنها شبیه دیسکها، لولهها، پرهها، دوناتها یا فقط “کیسههای خاکی پر از گل” بودند. در واقع، دانشمندان نمیتوانند حتی متوجه شوند که این ارگانیسمها جلبگاهها، قارچها، یا نسخههای اولیه از گیاهان یا حیوانات بودند.
به نظر میرسد، بیشتر این عجیبالخلقهها به نظر میرسد در دوره بعدی، کمبرین، از بین رفتند. در این دوره زمانی با یک انفجار عظیم، تعداد زیادی از گونههای مختلف و نوعهای زندگی جدید به وجود آمدند. این اتفاق ممکن است به عنوان یک انقلاب در تاریخ زمین مطرح شود، زیرا اشکال مختلفی از زندگی ایجاد شد که تا پیش از این موجود نبودند.
به طور ساده در واقع بعد از انفجار عظیمی که در دوره ادیاکاران رخ داد، اکسیژن در سطح زمین افزایش پیدا کرده و باعث شد موجوداتی که تا قبل از این وجود نداشتند به وجود بیایند.
به عبارتی وقتی میدان مغناطیسی زمین ضعیف میشود، بیشتر تابشهای خارجی میتوانند به جو زمین نفوذ کنند. این تابشها باعث شارژ دادن ذرات در جو میشوند که این ذرات میتوانند اتمهایی مانند هیدروژن را از جو برداشت کنند. اگر مقدار کافی از این اتمها به فضا بروند، اتمهای اکسیژن در جو تجمع میکنند، به جای اینکه با هیدروژن واکنش داشته و بخار آب تولید کنند. این افزایش اکسیژن در هوا به رشد و تقویت زندگی کمک میکند.
اگر داستان ارائه شده درست باشد، نشان میدهد که شانس قابل توجهی وجود داشته است که زندگی پیشرفته قادر به تکامل شود. اگر میدان مغناطیسی زمین به حالت ضعیف باقی بماند، این میتواند به معنای این باشد که زمین ممکن است به جای حفظ آب و شرایط مساعد برای زندگی، به سمت شرایطی که مشابه مریخ است، حرکت کند. به عبارت دیگر، این ممکن است به این معنا باشد که اگر میدان مغناطیسی زمین از بین نرود، زندگی روی زمین ممکن است به شکلی که امروز میشناسیم، حفظ شود و از موازینی مانند شرایط مریخ جلوگیری شود.
جان تاردونو، یکی از نویسندگان این مطالعه میگوید: «اگر میدان مغناطیسی زمین بعد از دوره ادیاکاران به شدت ضعیف بماند، احتمالاً زمین به شکلی که امروزه است، باقی نخواهد ماند و ممکن است به آرامی خشک شود و آب از سطح زمین ناپدید شود.»
بیشتر بخوانید:
منبع: newatlas