به نظر می رسد، تکنیک های مبلغان دروغگو به دلایلی علمی موثر بوده است! مطالعات نشان می دهد، هر چقدر احتمال شنیدن عبارتی- صرف نظر از دروغ یا حقیقت داشتن آن- بیشتر شود، احتمال باور کردن آن هم بیشتر می شود. تام استافورد، استاد روانشناسی و علوم شناختی دانشگاه شفیلد می گوید، “توهم حقیقت” اغلب پس از شنیدن تکرار یک جمله رخ می دهد. پروفسور استافورد با اشاره به مطالعه 2015 دانشگاه واندربیلت، استدلال می کند، این توهم حتی زمانی که فرد از متناقض بودن گفته آگاه باشد هم رخ می دهد.
این مطالعه در نشریه ” Journal of Experimental Psychology” منتشر شده است. در طول این تحقیق از 80 شرکت کننده در مورد درستی یا نادرستی یک جمله پرسش شد. در آزمایش اول، از 40 شرکت کننده در مورد درستی مقیاس کینزی پرسیده شد و در آزمایش دوم از باقی شرکت کنندگان در مورد درستی این مقیاس پرسیده شد. در هر دوی این موارد، تکرار یک عبارت، احتمال باور آن به عنوان حقیقت را افزایش می داد. این مورد حتی برای اظهاراتی که در تضاد با حقایق شناخته شده ای مانند: “اسلو پایتخت فنلاند است.” (در حالی که هلسینکی پایتخت فنلاند است) نیز صدق می کرد.
یکی از نویسندگان مطالعه واندربیلت نوشت: “پژوهش حاضر نشان می دهد، سخنوری حتی در زمینه هایی که افراد اطلاعات کافی در موردش دارند، می تواند، قضاوت افراد را تحت تاثیر قرار دهد.”
استافورد استدلال می کند، از لحاظ منطقی تجزیه تحلیل هر بخش جدید از اطلاعات، نیاز به زمان بسیاری دارد. از این جهت، معقول است که به تکرار به عنوان راه میانبری برای قضاوت تکیه کنیم.
وی همچنین اشاره می کند، هر چند ما تحت تاثیر تکرار، عبارات نادرست را هم به عنوان درست می پذیریم؛ اما در مطالعه واندربیلت، اظهارات درست هنوز هم به طور گسترده تری نسبت به دروغ های تکراری پذیرفته می شوند. این واقعیت که ما نسبت به حقیقت کاملا کور نیستیم، دلگرم کننده است. انسان ها کاملا قادر به قضاوت معقول هستند و می توانند از قابلیت های منطقی برای مقابله با اثرات تکرار (مشخصاً یک دروغ) بهره ببرند. بله در عصر رقابت های سیاسی، تزویر و دروغ های بزرگ هیچ جایی برای تنبلی در مورد یافتن حقیقت، باقی نمی گذارد!
.
منبع: qz
