لئونارد کوهن ، مردی که تا آخرین لحظه با عشق رقصید

هفته پیش خبری ناگوار در رسانه ها اعلام شد. لئونارد کوهن بزرگ شاعر، نویسنده و موسیقیدان برجسته کانادایی درگذشت. وی که نزدیک به شش دهه با صدای گرم و باریتون (Baritone) خود روح شنوندگان و با اشعار گزنده خود قلب سیاسیون را نشانه رفته بود تاریکی را انتخاب کرد و در سال 82 سالگی چشم از جهان فرو بست. سبک موسیقی وی بیشتر سبک فولک (Folk) و سافت راک (Soft Rock) بود. وی در ایران با بیشتر با آهنگ های Dance me to the End of Love و The Future و I’m Your Man و Hallelujah می شناختند.

دوران کودکی و نوجوانی لئونارد کوهن

لئونارد نورمن کوهن (Leonard Norman Cohen) هنرمندی بود زاده شهر وست ماونت (Westmount) کبک (Quebec) کشور کانادا. او در 21 ماه سپتامبر سال 1934 میلادی به دنیا آمد. او در منطقه ای به دنیا آمد که زبان رسمی آن انگلیسی بود. خانواده وی خانواده ای مذهبی بودند و پدربزرگ وی لیون کوهن (Lyon Coehn) رئیس کنگره یهودیان کانادا بود. پدر وی ناتان کوهن (Nathan Cohen) که صاحب یک فروشگاه لباس بود هنگامی که لئونارد تنها 9 سال سن داشت درگذشت.

تصویری از دوران کودکی لئونارد کوهن (نفر اول سمت راست)

لئونارد کوهن در دوارن کودکی به مدرسه روزلین (Roslyn Elementary School) و سپس دبیرستان هرزلیا (Herzliah High School) رفت. در آنجا بود که با استاد و مراد خود اروینگ لیتون (Irving Layton) آشنا شد. او در سال 1948 به دبیرستان وستمونت (Westmount High School) رفت و مشغول تحصیل در رشته موسیقی و شعر شد. شاعر و نویسنده مورد علاقه وی در آن سالها فدریکو گارسیا لورکا (Federico Garcia Lorca) شاعر صاحب نام اسپانیایی و جک کروا (Jack Kerouac) نویسنده آمریکایی بودند. او در آن سالها به یادگیری ساز گیتار پرداخت و چندین گروه همراه با همکلاسان نوجوان خود تاسیس کرد و در سن 13 سالگی به نواختن گیتار آکوستیک پرداخت. بعد از مدتی وی ساز خود را تغییر داد و نواختن گیتار کلاسیک روی آورد.

او بعدها گفت که تمامی علاقه وی به موسیقی از طرف مادرش که صدای زیبایی داشت در او ایجاد شد. لئونارد بعدها در مورد مادرش مارشا کلونیتسکی (Marsha Klonitsky) اینطور گفت : ” او یک زن روس بود و هنگامی که در خانه بود همیشه با صدای زیبایش به آواز خواندن مشغول بود. تمامی نتها و ملودیهایی که او می خواند روح مرا نوازش می کرد. وقتی که با دوستانم به رستوران می رفتن همیشه با من در خواندن ترانه ها همراه می شد. این هم خوانی گاهی تا نیمه های شب نیز ادامه داشت.”

ورود با دانشگاه و شروع نوشتن

در سال 1951 میلادی لئونارد کوهن به دانشگاه مک گیل (McGill) رفت. رشته انتخابی وی در این دانشگاه رشته ادبیات انگلیسی بود. وی در آنجا به سمت ریاست انجمن انتخاب شد. در آنجا بود که موفق به دریافت جایزه مسابقه Chester MacNaghten Literary به خاطر اشعار پرستوها و اندیشه های هم میهنان شد. او اولین با اشعارش را در مجله CIV/n چاپ کرد. ازین پس بود که به نویسندگی به عنوان یک حرفه نگاه کرد و به آن مشغول شد.

لئونارد کوهن در سال 1995 از دانشگاه فارغ التحصیل شد و سال پس از آن اولین مجموعه اشعار خود با نام “بیا تا اسطوره ها را با هم بسنجیم (Let Us Compare Mythologies)” منتشر کرد. این کتاب با اینکه نقدهای خوبی را از طرف منتقدان دریافت کرد، اما فروش خوبی نداشت و به یکی از دلایل تغییر زمینه فعالیت وی تبدیل شد. او در این سالها در دانشگاه کلمبیا (Columbia University) به انجام کارهایی کوچک مشغول بود. کتاب دوم وی “ادویه دان زمین (The Spice-Box of the Earth)” نام داشت که در سال 1961 میلادی منتشر شد. این کتاب شروعی شد بر دوره موفقیت لئونارد کوهن. این کتاب هم در بین منتقدین و هم در فروش موفق عمل کرد و نام او را به عنوان یک نویسنده مهم در جوامع ادبی مطرح کرد.

لئونارد کوهن در جزیره هایدرا همراه با دوستان

درآمد نشی از حق تالیف این کتاب به قدری بود که وی توانست خانه ای در یک نقطه آرام خریده و تا چندین سال در آن اقامت کند. در طی هفت سال اقامت او کتاب سوم خود با نام “بنویس، شنا کن و بخرامان (Write, Swim and Sail)” را تالیف کرد. همچنین مجموعه اشعار خود با نام های “گل برای هیتلر (Flowers for Hitler)” در سال 1964، “مزاحمان بهشت (Parasites of Heaven)” در سال 1966 میلادی و کتاب های “بازی محبوب (Favorite Game)” در سال 1963 میلادی و “بازندگان زیبا (Beautiful Losers)” از دیگر آثار وی در این سالها بودند.

در جامعه منتقدین، لئونارد کوهن را با جیمز جویس (James Joyce) نویسنده بزرگ آمریکایی مقایسه می کردند. چراکه آثار کوهن پر بود از استعاره های ادبی در مورد مسائل جنسی و بی پروا از آنها سخن می گفت. با همه این موفقیت ها لئونارد کوهن دریافت که نمیتواند زندگیش را تنها صرف نوشتن بکند. به همین دلیل دوباره به علاقه دوران نوجوانی خود یعنی موسیقی بازگشت.

شروع فعالیت های موسیقایی

لئونارد کوهن برای از سرگیری علاقه خود به آمریکا منتقل شد. او به شهر نیویورک (New York) رفت و در آنجا ساکن شد. در این زمان او به سن 30 سالگی رسیده بود. در نیویورک جودی کالینز (Judy Collins) که یک خواننده سبک فولک (Folk) بود و شناخت قبلی از استعداد لئونارد داشت، ترانه های Suzanne و Dress Rehearsal Rag را در آلبوم خود اجرا کرد. با تشویق جودی لئونارد کوهن بطور رسمی در سال 1967 در فستیوال Newport Folk شرکت کرد و در آنجا بود که مورد توجه جان هاموند (John Hammond) قرار گرفت. جان هاموند که تجربه همکاری با باب دیلن (Bob Dylan) هنرمند مطرح آن روزهای آمریکا را نیز داشت موجب شد تا ئلونارد کوهن با شرکت کلمبیا رکوردز (Columbia Records) قرار داد همکاری امضا نماید.

فضای هنرمندانه و صمیمی اتاق لئونارد کوهن

در سال 1988 اولین آلبوم رسمی وی با نام “ترانه هایی از لئونارد کوهن (Songs of Leonard Cohen)” منتشر شد. این آلبوم ترکیبی بود از تنظیم و آهنگسازی نرم همراه با صدای بم مردانه و باریتون لئونارد کوهن با اشعار بی پروا و گستاخانه در مورد عشق، معنویت و یاس و ناامیدی. آهنگهایی که در عین سادگی بسیار پیچیده نیز بودند. این آلبوم به سرعت در بین 100 آلبوم برتر جای گرفت.

لئونارد کوهن در حال اجاری برنامه در اواخر دهه 1960 میلادی

بعد از انتشار یک مجموعه اشعار دیگر در سال 1968 میلادی، لئونارد کوهن آلبوم جدید خود به نام “ترانه هایی از یک اتاق (Songs From a Room)” را منتشر کرد. این آلبوم با اینکه به قدرتمندی آلبوم اول وی نبود، اما توانست به رتبه 63 در جدول آلبوم های برتر برسد. آهنگهای این آلبوم بارها و توسط هنرمندان بزرگی همچون ویلی نلسون (Willie Nelson) و جانی کش (Johnny Cash) بازخوانی شدند. او همچنین در همان سال به اجرای برنامه در شهر لندن در کنار بزرگانی همچون جیمی هندریکس (Jimmy Hendrix) و گروه The Doors پرداخت.از اینجا بود که وی به عنوانی هنرمندی قابل احترام و موفق شناخته شد.

تصویری به یاد ماندنی لئونارد کوهن با سیگاری در دست

پایان راه

لئونارد کوهن در طی سالهای طولانی فعالیت هنری خود بیش از 15 آلبوم موسیقی و بیش از 10 عنوان کتاب منتشر کرد. وی که دارای نشانهای Ordre du Canada (نشان لیاقت کشور کانادا) و l’Ordre national du Québec (نشان لیاقت ایالت کبک) نیز بود در روز 10 نوامبر 2016 در سن 82 سالگی درگذشت. پیکر وی در گورستان Mount Royal واقع در مونرئال کانادا دفن شد. بر اساس خواسته او، تمام مراسم بر اساس قوانین دین یهود برگزار شد.