آژانس فضایی اروپا (ESA) از کشف علت سقوط کاوشگر شیاپارلی در سطح مریخ اطلاع داده است. کاوشگر شیاپارلی روز ۱۹ اکتبر (۲۸ مهر) در حالی که فاصله ای بیش از ۳۰۰ کیلومتر با سطح مریخ داشت، سقوط کرد. شواهد حاکی از آن است که کاوشگر شیاپارلی پس از ورود به جو سیاره سرخ، با شدت بر روی سطح سیاره سقوط کرده باشد.
آخرین تماس ماموریت اگزو مارس با شیاپارلی، در ساعت ۱۰:۴۲ دقیقه به وقت شرقی (۱۴:۴۲ به وقت گرینویچ) روز ۱۹ اکتبر بود، که ظاهرا این کاوشگر در ارتفاع ۴۹۶ کیلومتری سیاره سرخ قرار داشت و تنها ۶ دقیقه با فرود بر روی سیاره فاصله داشته است.
حال بنا به گفته آژانس فضایی اروپا، یکی از سنسورهای این کاوشگر که وظیفه تعیین ارتفاع شیاپارلی را برعهده داشته، چند ثانیه ای از کار افتاده است، این چند ثانیه به اندازه ای بوده که تمام ماموریت کاوشگر را به شکست منتهی کرده و باعث سقوط کاوشگر شیاپارلی شده است. به این ترتیب، با وجود داده های اشتباه این سنسور، کاوشگر مراحل فرود خود را ادامه داده و سنسورهای سطحی خود را فعال کرده است.
البته گمانه زنی ها در مورد علت سقوط کاوشگر شیاپارلی همچنان ادامه دارد، اما مقامات آژانس فضایی بر این باورند که، سنجش های حرکتی شیاپارلی برای چند ثانیه از کار افتاده اند و داده های اشتباهی را مخابره کرده اند. در نتیجه این اشتباه مهلک، کاوشگر چترهای نجات خود را باز کرده، و سپر حرارتی و تراستر ترمز خود را در حالی که در فاصله 3.7 کیلومتری سطح مریخ بوده به کار انداخته است.
این دومین تلاش آژانس فضایی اروپا برای استقرار یک کاوشگر در مریخ بود که تنها یک اشتباه در لحظات پایانی موجب شکست آن شد. کاوشگر بیگل 2 این آژانس فضایی پیش از این در سال 2003 با موفقیت به سیاره سرخ رسیده بود؛ اما هیچ گاه موفق به برقراری تماس و مخابره داده ها، نشده بود.
آژانس فضایی اروپا در سال ۲۰۰۳، فضاپیمای مارس اکسپرس را به ماموریت مریخ فرستاده بود، کاوشگر بریتانیایی بیگل ۲ هم بخشی از ماموریت مارس اکسپرس بود. درست مشابه ماموریت اگزو مارس که شیاپارلی به همراه فضاپیمای مادر، مدارگرد ردیابی گاز، بخشی از آن بود.
انتظار می رفت، در ۲۵ دسامبر ۲۰۰۳، کاوشگر بیگل ۲ هم به سطح مریخ برسد، پنل های خورشیدی خود را باز کند و پیامی را به مرکز پشتیبانی ماموریت در زمین مخابره کند؛ اما این پیام هیچ گاه مخابره نشد، و تا ۱۱ سال پس از این هم، سرنوشت ماموریت کاوشگر بیگل ۲ حل نشده باقی مانده بود. در نهایت کاوشگر بیگل ۲ دوباره در سال ۲۰۱۴ توسط مدارگرد شناسایی مریخ ناسا کشف شد. این فضاپیما به لطف دوربین تصویربرداری با وضوح بالای خود، هایرایز، موفق به مشاهده محل دقیق کاوشگر بیگل شده بود.
در واقع معمای بیگل 2 هنوز برای آژانس فضایی اورپا حل نشده باقی مانده. ماه گذشته ای تیمی از محققان اعلام کردند، فضاپیمای بیگل ۲ به درستی بر روی سطح سیاره سرخ فرود آمده؛ اما احتمالا پس از آن مشکلی برای تماس با زمین پیش آمده باشد. این محققان می گویند، احتمالا یکی از پنل های خورشیدی در جهت اشتباهی باز شده و مانع کارکرد صحیح آنتن کاوشگر شده باشد تا بیگل 2 هیچگاه موفق به مخابره داده ها و برقراری ارتباط با مرکز کنترل ماموریت مارس اکسپرس نشود.
حال به نظر می رسد، مقامات آژانس فضایی اروپا نگرانی زیادی در خصوص شکست دیگر کاوشگر خود، شیاپارلی نداشته باشند، و مصرانه در حال پیگیری برنامه ماموریت اگزو مارس باشند، آنها امیدوارند در سال 2020 کاوشگر دیگری را به مریخ بفرستند.
گفتنی است هدف ماموریت اگزومارس، بررسی احتمالی حیات در سیاره سرخ بود. قرار بود، کاوشگر شیاپارلی عکس هایی از مریخ بگیرد و همچنین سنجش های علمی را در سطح سیاره انجام دهد” اما هدف اصلی این کاوشگر، تست تکنولوژی برای مریخ نورد آینده اروپا بود.
.
منبع: engadget
