مطالعه ای جدید، استدلال می کند، سیاره فرضی نهم احتمالا از مدار گرانش منظومه خورشیدی دیگری خارج شده و سپس تحت تاثیر گازهای بین کهکشانی ناشی از گرانش خورشید ما قرار گرفته است.
از زمانی که دانشمندان شواهدی مبنی بر وجود سیاره نهم منظومه شمسی را مطرح کرده اند، ستاره شناسان به دنبال شواهد قطعی از وجود این سیاره بوده اند؛ اما اگر این سیاره وجود داشته باشد، احتمالا باید خیلی دور باشد. البته با وجود شواهد غیر مستقیم فعلی امکان اثبات چنین موضوعی وجود ندارد.
مطالعه اخیر نشان می دهد، این سیاره مرموز اگر وجود داشته باشد، در بیرونی ترین بخش (لبه) منظومه شمسی واقع است و ممکن است سیاره ای سرگردان باشد که در مدار گرانشی خورشید به دام افتاده است.
احتمال وجود سیاره نهم منظومه شمسی در ژانویه 2016 برای نخستین بار توسط اخترفیزیکدانان کنستانتین باتیگین و مایکل براون در مؤسسه فناوری کالیفرنیا (Caltech) پیشنهاد شد. این محققان متوجه برخی ناهنجاری های گرانشی در خارج از منظومه شمسی شده بودند که می توانسته ناشی از سیاره ای عظیم باشد که فراتر از نقطه مشاهده ماست و فاصله ای حدود 20 برابر دورتر از نپتون به خورشید داشته باشد.
این مطالعه هفته گذشته در 229 امین اجلاسیه انجمن نجوم آمریکا در انگور، تگزاس ارائه شد. محققان پس از 156 شبیه سازی کامپیوتری از سیارات سرگردان فرضی در مدار گرانشی منظومه شمسی ما، به این نتیجه رسیدند که سیاره نهم منظومه شمسی، سیاره سرگردانی بوده که به دام مدار گرانشی خورشید افتاده است. جیمز وسپر از دانشگاه ایالتی نیومکزیکو، چنین استدلالی را بسیار قابل قبول می داند.
به گفته جاشوا پیپر، استاد فیزیک و فیزیک نجومی از دانشگاه لی های، پنیسلوانیا که در این مطالعه مشارکت نداشته: “یک سیاره سرگردان، شی کیهانی است که به دور حلقه یک ستاره شکل می گیرد، چیزی مشابه سیارات واقع در منظومه شمسی ما. با این حال، اگر این سیاره در دوران اولیه شکل گیری خود، پیش از قرار گرفتن در سیستم خورشیدی خود، گذر نزدیکی از سیاره ای عظیم و حجیم داشته باشد، می تواند از منظومه خورشیدی خود خارج شود و در فضای بین ستاره ای کهکشان راه شیری در میان ستارگان سرگردان قرار گیرد. “
در شبیه سازی های انجام شده در این مطالعه، سیاره نهم در 60 درصد موارد از تاثیر نیروهای گرانشی وارده خارج شد ( تبدیل به سیاره ای سرگردان شد)؛ اما در 40 درصد موارد به دام نیروی گرانشی خورشید افتاد.
این مورد به توضیح فاصله فرضی سیاره نهم منظومه شمسی ما کمک بسیاری کرد. مایکل اسموتکو استاد اختر فیزیک از دانشگاه نورث وسترن که در این مطالعه مشارکت نداشته، می گوید: “تصور کنید خورشید به اندازه یک پرتقال و یا یک سیب باشد. در همین حال تصور کنید، سیارات چیزی شبیه مگس های میوه در اطراف خورشید هستند. در این مقیاس (فرضی) نزدیک ترین ستاره به خورشید، ستاره پروکسیما قنطورس، ستاره ای حدودا سیب شکل در فاصله 2253 کیلومتر دورتر (تقریبا فاصله بین شیکاگو به توسان) است. اکنون تصور کنید، شانس یک مگس میوه در شیکاگو برای رسیدن به فاصله ای اینچنینی و یافتن سیبی در توسان چقدر است؟ چنین امکانی وجود دارد؛ اما بسیار بعید است.”
به این ترتیب، واضح است، اسموتکو نظریه تشکیل سیاره نهم در منظومه شمسی را ترجیح می دهد.
اسموتکو توضیح می دهد: “سیارات کلاسیک، عطارد، زهره، مریخ، مشتری، زحل و همه دیگر سیارات (منظومه شمسی) به راحتی قابل مشاهده با چشم غیر مسلح هستند و هزاران و هزاران سال است که توسط بشر شناخته شده اند. این اجرام کیهانی موقعیت خود را در آسمان شب با توجه به ستارگان پس زمینه (به نحوی که گویی هیچ تغییری روی نداده) تغییر می دهند. در واقع، نام سیاره –در انگلیسی پلانت- از کلمه (اَستِر پِلانِتِس در زبان یونان باستان) به معنی سرگردان برگرفته شده است. “
پس از اختراع تلسکوپ در اوایل قرن هفدهم، از مرموز بودن سیارات کاسته شد و به شروع دوره ای جدید در کاوش های دوره انقلاب علمی کمک کرد. در سال های 1609-1610، گالیلئو گالیله، با استفاده از تلسکوپ، اهله زهره را مورد بررسی قرار داد و از لحاظ علمی اثبات کرد که سیارات منظومه شمسی به دور خورشید گردش می کند، تا تغییر اساسی در نگرش انسان به جهان پدیدار شود.
پیپر می گوید:” اکتشافات سیارات بعدی، به بشریت، گستردگی جهان و اینکه چیزهای زیادی برای کشف وجود دارد را نشان داد؛ اما این کشفیات عموما جهان بینی بشریت را همچون کشفیات کوپرنیک و گالیله (از موقعیت زمین ما در منظومه شمسی) و یا انیشتین (ادراک ما از فضا و زمان) را تغییر ندادند. “
مطالعه سیارات همچنان تصورات ما از منظومه شمسی و نقش ما در آن را به چالش می کشد. حتی تغییر دسته بندی پلوتون از یک سیاره به یک سیاره کوتوله در سال 2006، دانشمندان و عموم مردم را مجبور به تجدید نظر در مورد ماهیت سیارات کرد.
پیپر می گوید: “اگر سیاره نهم منظومه شمسی واقعا وجود داشته باشد و تایید و مشاهده شود، به احتمال زیاد به ما نشان می دهد، روند شکل گیری سیارات، خشن تر و پر هرج و مرج تر از چیزی بوده که پیش از این تصور می کردیم. شاید این (اثبات وجود سیاره نهم منظومه شمسی) به ما نشان دهد، هنوز هم فضای بسیاری برای اکتشافات جدید وجود دارد.”
.
منبع: csmonitor
