اصغر فرهادی با خلق قدرتمندانه فیلم فروشنده بار دیگر هنر غنی ایران زمین را بر همگان آشکار کرد. او توانایی و استعداد و هوش سرشار ایرانی را با دریافت جایزه اسکار به اثبات رساند. در واقع بر همگان ثابت کرد که اسکار تنها از آن غربیان و هالیوودنشینان نبوده و هر هنرمندی از هر نقطه جهان می تواند این جایزه بزرگ و جهانی را بدست آورد و در واقع این اتفاق خط بطلانی بود بر همه اذهانی که هیچگاه به خود اجازه نمی دادند که حتی به اسکار فکر کنند.
برخی از هنرمندان همواره تفکرشان بر این ذهنیت نادرست بود که گمان می کردند، جایزه اسکار جایزه ای منحصر به هالیوودنشینان است و دریافت آن را توسط فردی خارج از دنیای هالیوود امری محال می دانستند؛ اما ایرانیان در طول تاریخ بارها فرهنگ و هنر غنی خود و هنر هنرمندان خود را در عرصه جهانی مطرح کرده اند و اصغر فرهادی با دومین اسکار خود به خاطر فیلم فروشنده، به همه فیلمسازان و هنرمندان کشورمان این امید را داد که ما اگر بخواهیم می توانیم قدم در راه پرمخاطره اسکار و هر جایزه جهانی دیگر گذاشته و اگر قدم بگذاریم، می توانیم هر امر ناممکنی را ممکن سازیم.
البته اصغر فرهادی کارگردان فیلم فروشنده، در طول مسیر هنری خود این نبوغ و شم هنری والای خود را بارها نشان داده بود. شناخت ما از اصغر فرهادی مربوط به دیروز و امروز نیست ما اصغر فرهادی را از ماشین نشین ها می شناسیم. ماشین نشین ها یکی از تئاتر های ماندگار و ارزشمندی بود که اصغر فرهادی با بردن این اثر بر صحنه در اوایل دهه هفتاد، توانست تمام جوایز جشنواره تئاتر را از آنِ خود کند.
هنر اصغر فرهادی پیشینه در هنر والای نمایش دارد. علاوه بر ماشین نشین ها، نمایش مار و پله در تالار مولوی با بازی ایشان و بازی درخشان سرکار خانم پریسا بخت آور و میزانسن های زیبا و مفهومی و طنز جذاب این اثر، در ذهن ما برای همیشه نقش بسته است.
در واقع هنرمند بودن اصغر فرهادی کارگردان ماشین نشین ها مطلب تازه ای نیست. نبوغ ایشان مربوط به این سالیان اخیر نیست، بلکه بیست یا سی سال پیش از این اصغر فرهادی نبوغ، استعداد و توانایی هنری خود را نمایان کرده بود؛ اما متاسفانه تا بحال مجال جولان نیافته بود. هرچند بحث تجربه و استمرار در هنر بحثی قابل توجه و تعیین کننده است و نمی توان کسب تجربه و تاثیر آن بر کیفیت توان هنری فرد را نادیده گرفت؛ اما نکته اینست که اولا اصغر فرهادی این پتانسیل را دارا بود که در سالهای گذشته مورد حمایت و توجه قرار گیرد و به عنوان یک سرمایه فرهنگی به ایشان میدان عمل داده شود و شرایط خلق آثار هنری برای او به نحو احسن مهیا شود.
اما متولیان خوابزده، دیرتر از هر کسی از موضوع آگاه شده بطوریکه بر اساس عملکرد افرادی در آن سر دنیا، ما تازه از وجود اصغر فرهادی و فیلم فروشنده مطلع می‌شویم. و دوم اینکه خدا میداند جندین اصغر فرهادی در گمنامی به سر برده و شرایط خلق اثر هنری برای آنان فراهم نیست و چگونه این سرمایه های فرهنگی به هدر رفته و همواره در گمنامی تمام می شوند .
نکته آخر اینکه اصغر فرهادی یکی از معدود هنرمندانی است که با خلق اثری چون ماشین نشین ها و فروشنده به خوبی توانسته حوزه تئاتر را از حوزه سینما در کارگردانی تفکیک نموده و البته این هم نشان از هوش سرشار او دارد. بسیاری از هنرمندان مطرح دنیا به چنین تفکیکی نتوانستند دست یابند؛ چرا که امر بسیار مشکلی است.
به عنوان مثال لارنس الیویه از همان معدود هنرمندانی است که به این تفکیک دست یافته و این استقلال در آثار نمایشی و سینمایی او واضح و مبرهن است. به نظر من اصغر فرهادی با خلق نمایش ماشین نشین ها و در این اثر آخر، فیلم فروشنده نیز به خوبی از پس این مقوله برآمده؛ زیرا شناخت وی از هنر تئاتر و هنر تصویر بسیار دقیق است و مشخص است که ظرافتهای هر کدام را به خوبی می‌شناسد.
نکته پایانی اینکه اصغر فرهادی پس از اینکه دونالد ترامپ قانون منع مهاجرت مردم ۷ کشور از جمله ایران را تصویب کرد، از حضور در مراسم اسکار 2017 انصراف داد و انوشه انصاری و پروفسور فیروز نادری را به عنوان نمایندگان خود در اسکار معرفی نمود که در صورت انتخاب شدن فیلم فروشنده، ایشان این جایزه را دریافت کنند. البته انتخاب این دو نماینده نیز بسیار هوشمندانه بود و دست مریزاد دارد. ایشان با این عمل نشان داد که مهاجرین ایرانی چه کسانی هستند و دارای چه پایگاهی بوده و به خوبی این نکته و طرح احمقانه ترامپ را به سیاستمداران آمریکایی خاطر نشان کرد.
متن اصغر فرهادی کارگردان فیلم فروشنده به شرح زیر است.
افتخار بزرگی‌ست که برای دومین بار این جایزه با ارزش را دریافت می‌کنم. از اعضای آکادمی، گروهم در ایران، تهیه‌کننده‌ام الکساندر ماله-گی و پخش‌کنندگانم کوهن مدیا و آمازون تشکر می‌کنم. همچنین سپاسگزارم از همبستگی دیگر کاندیداهای بهترین فیلم خارجی.
متاسفم که امشب در کنار شما نیستم. من به احترام مردم کشورم و شش کشور دیگر که با قانون غیرانسانی منع ورود مهاجران مورد بی‌احترامی واقع شدند به آمریکا نیامدم.
تقسیم‌بندی جهان به ما و دشمنان ما توسط سیاستمداران افراطی، باعث ترس می‌شود. ترسی که توجیهی‌ست دروغین برای خشونت‌ها و جنگ‌ها. جنگ‌هایی که مانع بزرگی بوده‌اند برای رسیدن به دموکراسی و رعایت حقوق بشر در کشورهایی که مورد تهاجم واقع شده‌اند.
سینماگران می‌توانند با چرخش دوربین‌هایشان به مشترکات انسانی، کلیشه‌هایی که از ملیت‌ها و ادیان مختلف ساخته شده است را بشکنند و زمینه همدردی و به دنبال آن همبستگی مردمان جهان را فراهم کنند. همدردی چیزی‌ست که ما امروز بیشتر از هر زمان به آن نیازمندیم.
.
منبع: تکرا
