الکساندر گراهام بل به‌عنوان مخترع اولین تلفن‌های جهان نامی ماندگار است، اما نبوغ او تنها به اختراعات انقلابی خلاصه نمی‌شود. او نه‌تنها بحران انرژی امروز را پیش‌بینی کرده بود، بلکه راهکارهایی همچون استفاده از پنل های خورشیدی و سوخت‌های زیستی را هم مطرح کرده بود.
گراهام بل در سخنرانی که متن آن در سال 1917 در نشریه نشنال جئوگرافیک به چاپ رسیده بود، پیش‌بینی ترسناکی در مورداستفاده بی‌حدوحصر از سوخت‌های فسیلی کرده بود، او بعدازاین، حدس زده بود، زمین تبدیل به یک گرم‌خانه خواهد شد.
بر اساس زندگی‌نامه گراهام بل که یکی از نوه‌های او، به نام ادوین گروسونور هم در نوشتن آن مشارکت داشته، تعدادی از دانشمندان جهان حدود یک قرن قبل، در مورد اثرات جهانی آلودگی هوا به بحث نشسته بودند و گراهام بل آنجا، پیش‌بینی گرم‌خانه را مطرح کرده بود.
گروسونور و نویسنده دیگر زندگی‌نامه گراهام بل؛ مورگان ویسون، در سال 1977 نوشته بودند:”چند دانشمند (در مورد آلودگی هوا در سال 1917) به این باور رسیده بودند که هوای آلوده به معنی سردتر شدن هواست، چراکه آلودگی مانع از رسیدن پرتوهای خورشید به زمین می‌شود. اما گراهام بل نظر دیگری داشت. او استدلال می‌کرد، باوجودی که در این حالت بخشی از گرمای خورشید از دست می‌رود، اما بخشی از گرمای زمین که به‌طورمعمول به فضا تابانده می‌شود، در زمین باقی می‌ماند.”
گراهام بل در ادامه گفته بود:”فکر می‌کنم، ما به‌نوعی اثری گلخانه‌ای می‌رسیم که گلخانه هم درنهایت تبدیل به یک گرم‌خانه می‌شود.”
باوجودی که گفته می‌شود، مبدع اصطلاح “اثر گلخانه‌ای” الکساندر گراهام بل بوده؛ اما به نظر می‌رسد، این اصطلاح تقریبا یک دهه قبل توسط فیزیکدان انگلیسی جان هنری پوئینتینگ به‌کاررفته بود.
وی در سال 1909، با اشاره به تأثیر پوشانندگی از آن به‌عنوان اثر گلخانه‌ای جو یادکرده بود. درحالی‌که تئوری‌های علمی پوئینتینگ به‌سرعت رد شدند، اما اصطلاح او رواج یافت و در اوایل دهه 1900 در چندین مقاله به کار برده شد.
به سال 1907 بازگردیم، گراهام بل که در جمع فارغ‌التحصیلان دانشگاه مک کینلی در واشنگتن دی سی، صحبت می‌کرد، به مسائل و مشکلات جهان در آن روزگار پرداخته بود. نسخه ویرایش شده‌ای از این سخنرانی اواخر همان سال در نشریه نشنال جئوگرافیک به چاپ رسیده بود. در این سخنرانی او از چالش‌های پیشروی جهان از شمع‌ها تا برق پرداخته بود. گراهام بل پیش‌بینی کرده بود، ما تا زمانی که منابع نفت و زغال‌سنگ واقعا به اتمام نرسند، به استفاده از آن‌ها ادامه خواهیم داد.
گراهام بل گفته بود:”منابع زغال‌سنگ و نفت محدود هستند و روزی به اتمام می‌رسند. ما می‌توانیم از مخازن زیرزمینی نفت استخراج‌کنیم؛ اما هرگز نمی‌توانیم این مخازن را دوباره (از نفت) پرکنیم. مصرف سالانه نفت و زغال‌سنگ در جهان به قدی زیاد خواهد شد که ما حتی قادر به تعیین زمان اتمام آن خواهیم بود. وقتی نفت و زغال‌سنگ به پایان برسند؛ چه‌کار باید کنیم!”
گراهام بل پیشنهاد استفاده از انرژی امواج و خورشیدی را داده بود. گروسونور و ویسون در زندگی‌نامه گراهام بل، طرح وی برای استفاده انرژی خورشیدی را شرح داده‌اند. آن‌ها نوشته‌اند، گراهام بل در سال 1914، طرح‌هایی از یک دستگاه خورشیدی که بر روی پشت‌بام خانه نصب می‌شد را ترسیم کرده بود.
در زندگی‌نامه گراهام بل می‌خوانیم:”هر شهری گستره وسیعی از سقف‌های در معرض خورشید در اختیار دارد. دلیلی وجود ندارد که نخواهیم از پشت‌بام خانه‌ها برای نصب دستگاه خورشیدی و دریافت و ذخیره حرارت خورشید استفاده کنیم. حرارت خورشیدی همچون حرارتی که از دودکش‌ها خارج می‌شود، فرآورده‌ای زائد محسوب می‌شود. ما در اختیارش داریم؛ ولی از آن استفاده نمی‌کنیم.”
حال به منبع انرژی دلخواه گراهام بل: الکل،”سوختی کاملا پاک و کارآمد” بپردازیم. ایده گراهام بل استفاده از الکل به‌دست‌آمده از خاک‌اره و ساقه‌ی ذرت به‌عنوان منبع قابل‌دسترسی از سوخت زیستی بود.
وی پیش‌بینی کرده بود: “جهان احتمالا باگذشت زمان بیشتر و بیشتر به الکل متکی خواهد شد. روزنه‌ای بزرگ گشوده خواهد شد و مهندسان ما ماشین‌آلات را برای استفاده از الکل به‌عنوان سوخت تغییر خواهند داد.”
اما حدود یک قرن از پیش‌بینی گراهام بل می‌گذرد و ما باوجود پیشرفت‌های زیادی که درزمینهٔ سوخت‌های زیستی، از جلبک‌ها تا باکتری‌ها و حتی باوجود دستیابی به پیشرفت‌های عمده در تولید سوخت اتانول، هنوز نتایج دلخواهی به دست نیاورده‌ایم.
.
منبع: sciencealert
