دانشمندانی که طی چند دهه گذشته در مدار شمالگان مطالعه می کرده اند، چندین ویروس عظیم کشف کرده اند که می گویند، در صورت ذوب پرمافراستی که این ویروس ها را به دام انداخته، دوباره بیدار خواهند شد.
در سال 2015، محققان در سیبری ویروس عظیمی به نام “ملیویروس سیبریکوم” کشف کردند. این ویروس عظیم الجثه 30 هزار ساله موفق به آلوده کردن یک آمیب بی دفاع در آزمایشگاه شد. ویروس‌های باستانی به جهت اینکه در زیر میکروسکوپ به خوبی قابل رویت هستند، ویروس های عظیم نامیده می شوند
یک دهه قبل از آن هم، دانشمندان نخستین میمیویروس را کشف کردند، نمونه ای که دارای 1200 ژن است و دو برابر بزرگ تر از ویروس های معمولی است. این میمیویروس در زیر سطوح یخ زده منطقه تندرا در روسیه مدفون شده بود. برای مقایسه باید بگوییم، ویروس HIV تنها 9 ژن دارد.
به تازگی، محققان دریافته اند، این ویروس ها می توانند با گرم شدن از حالت خفتگی خارج شوند و موجب بیماری شوند. چنین چیزی شباهت غریبی فیلم های ترسناک دهه 1990 دارد، اما حداقل حالا نباید خیلی نگران بود.
به گفته کارل زیمر، ستون نویس علمی نیویورک تایمز، احتمال اینکه این ویروس از دام خود رها شوند و موجب بیماری شوند، بسیار ضعیف است. زیمر در کتاب جدید خود “سیاره ویروس ها” به ویروس ها و بیماری هایی که می توانند موجب آن شوند، پرداخته است.
زیمر در مصاحبه سال 2015 خود با بیزنس اینسایدر، گفت: “ویروس های خاصی آمیب ها را آلوده می کنند. بنابراین اگر یک آمیب باشید، باید واقعا بترسید! اما هیچ پاتوژن انسانی (ویروس بیماری زا) از لایه های منجمد سیبری بیرون نیامده است. این بدین معناست که ویروس ها ناگهان به وجود نمی آیند، بلکه ویروس های زیادی هستند که در حیوانات زندگی می کنند و فکر می کنم، باید این ویروس های خفته در لایه های منجمد را در انتهای لیست های نگرانی های خود قرار دهیم.”
زیمر می گوید، بسیاری از این ویروس ها پس از ذوب نمونه های یخ شمالگان در آزمایشگاه ها کشف شده اند، بنابراین این ویروس های عظیم همچون فرانکشتاین های میکروسکوپی در سراسر تنداری روسیه پراکنده نشده اند.
او می گوید: “این ویروس ها خودشان گرم نمی شوند، بلکه در آزمایشگاه به دقت چنین فرایندی را طی می کنند. این نشانه دیگر است که نشان می دهد، احتمال شیوع این ویروس های باستانی بسیار ضعیف است.”
اما چنین چیزی بدین معنا نیست که یافته های جدید محققان بیهوده بوده است، بلکه این یافته های اخیر ماهیت حقیقی ویروس ها را به ما نشان می دهد که پیش از این تصور می کردیم، نسبتا کوچک و ساختاری ساده دارند. این ویروس های باستانی حدود 30 برابر بزرگ تر از اندازه متوسط ویروس های معمولی اند و به اندازه یک باکتری هستند.
ملیویروس سیبریکوم علاوه بر اندازه غیر معمولش، تفاوت دیگری با اکثر ویروس ها دارد، این ویروس دارای بیش از 500 ژن است که دستورالعمل هایی برای ساخت پروتئین فراهم می کنند. هر ژن وظیفه مخصوصی در بدن دارد. این وظایف شامل نقشه و دستورالعمل ساختن پروتئین ها در سلول است.
زیمر می گوید: “این ویروس ها به خودی خود جذاب هستند و واقعا دیدگاه ما را نسبت به ماهیت ویروس ها را به چالش می کشند.”
ویروس ها به لحاظ فنی زنده در نظر گرفته نمی شوند، اما این ویروس های غول آسا به نظر دارای برخی ویژگی های میکروارگانیسم های زنده هستند از جمله، متابولیسم. بنابراین این ویژگی های ویروس های باستانی ممکن است، دیدگاه ما نسبت به ویروس ها را از اساس دگرگون کنند.
.
منبع: sciencealert
