روز گذشته، گروه هکرهای انانیموس با اظهارنظر جدید خود، خبرساز شد. این بار آنها ادعا کردند که ناسا بهزودی وجود موجودات فضایی را فاش میکند. بیانیه جدید این گروه هکتیویست بسیار جسورانه است، بنابراین قبل از اینکه هیجانزده شوید، بیاید، این موضوع را به صورت علمی بررسی کنیم. واقعیت این است که اساسا به نظر نمیرسد، هیچ شواهد جدیدی مبنی بر اثبات وجود موجودات فضایی به دست آمده باشد.
در واقع، آخرین اعلامیه ویدئویی گروه هکرهای انانیموس، از کشف جدید تلسکوپ فضایی کپلر که 219 کاندیدای جدید برای سیارات فراخورشیدی قابل سکونت را کشف کرده و همچنین اظهارنظر ماه آوریل توماس زبوروچن، رئیس هیئت علمی ناسا نشأت گرفته است. زبوروچن در جلسه اخیر کمیته پیشرفتهایی برای جستجوی حیات در کنگره ایالاتمتحده آمریکا، گفت بود: “با در نظر گرفتن همه فعالیتها و مأموریتهای مختلفی که مشخصا به جستجوی شواهدی از حیات فرازمینی هستند، ما در آستانه یکی از مهمترین و برجستهترین اکتشافات تاریخی هستیم.”
این دانشمند ناسا همچنین پس از اعلام کشفهای جدید تلسکوپ فضایی کپلر در هفته گذشته هم خیلی هیجانزده شده بود. او در توییت شخصی خود نوشت: ” 219 سیاره جدید بالقوه قابل سکونت! اطلاعات تلسکوپ فضایی کپلر به ما نشان میدهد که اکثر ستارگان حداقل میتوانند یک سیاره (قابل سکونت) را در خود جای داده باشند… آیا ما تنها هستیم؟”
گروه هکرهای انانیموس هم مشتاقانه از این گفتهها، آخرین کشفیات کپلر و همچنین اظهارنظرهای فضانوردان سابق و دیگر علاقهمندان به موجودات فضایی به عنوان مدارکی برای اثبات اینکه: “چیزی در آسمانها است” بهره بردهاند!
اما واقعا چه خبر است؟ آیا ما واقعا در آستانه یافتن موجودات فضایی هستیم؟ خیر، به نظر نمیرسد، اظهارنظر جدید گروه هکرهای انانیموس پایههای علمی محکمی داشته باشد. در واقع اظهارنظرهای هیجانزده زبوروچن (و دیگر دانشمندان علوم فضایی) در جلسه ماه آوریل کمیته پیشرفتهایی برای جستجوی حیات، بیشتر به لحاظ پیشرفتهایی که برای جستجوی حیات فرازمینی حاصلشده، بوده است. در واقع باید بگوییم، تلسکوپ فضایی کپلر که در سال 2009 راهاندازی شده و وظیفه رصد و مشاهده بخشهایی از آسمان را بر عهده دارد، به دنبال سیارت فراخورشیدی در اطراف ستارگان دور است.
این تلسکوپ فضایی، تاکنون بیش از 4 هزار کاندیدا برای سیارت فراخورشیدی بالقوه قابل سکونت کشف کرده است، از جمله 30 سیاره شبیه زمین که در نواحی قابل سکونت ستارههای میزبانشان واقع شدهاند؛ به این معنی که سطح این سیارات ممکن است به اندازهای گرم باشد که امکان جریان آب مایع و درنتیجه حیات در آن وجود داشته باشد. ناسا همچنین اوایل سال جاری، خبر کشف منظومه خورشیدی خواهر ما، منظومه خورشیدی به نام تراپیست-1 را اعلام کرد که در فاصله 39 سال نوری از ما واقع است و هفت سیاره شبیه زمین را در خود جای داده است.
زبوروچن در جلسه ماه آوریل گفته بود: “منظومه تراپیست-1 تنها 39 سال نوری با ما فاصله دارد و این کشف به ما نشان میدهد که مواد تشکیل دهنده سیارههای فراوانی در نزدیکی ما هستند و همچنین یافتن سیارههای شبیه زمین در واقع ممکن است، نزدیکتر چیزی باشد که تصور میکنیم. تحقیقات آینده این منظومهها میتواند شرایط مناسب برای حیات را آشکار کند.”
کشف منظومه تراپیست-۱ در اوایل ۲۰۱۷، مناقشات و بحثهای زیادی در جامعه نجومی فضایی درگرفته است. سیارات منظومه تراپیست-۱ سیارات فراخورشیدی شبیه زمینی هستند که در صورت فلکی دلو واقع شدهاند. منظومه تراپیست-۱دارای هفت سیاره فراخورشید به اندازه زمین است که به دور ستارهای که تنها ۴۰ سال نوری با ما فاصله دارد، گردش میکنند. سه مورد از این سیارات شبیه زمین، در ناحیه گلدیلاک (کمربند حیات) قرار دارند که آنها را تبدیل به سیارات فراخورشیدی قابل سکونتی کرده است. این هفت سیاره فراخورشیدی به دور ستاره میزبان خود که ستارهای کوتوله و فوق سرد است و هم از لحاظ اندازه و هم نور کوچکتر از خورشید ما است، در مداری نزدیکتر از عطارد (به خورشید) گردش میکنند.
این سیارات که در مداری تنگتر قرار دارند، دارای دوره گردش ۱.۵ و ۲.۴ روزه هستند، همچنین دیگر سیارات این منظومه فراخورشیدی، دارای دورهگردشی ۱۲ روزه هستند. سیارات منظومه تراپیست-۱ در مدار بسیار نزدیکی نسبت به ستاره مادر خود، ستاره کوتوله فرا سردی به اندازه مشتری میچرخند. این ستاره کوتوله روشنایی ۲۰۰۰ برابر کمتر از خورشید ما دارد. سیاره عطارد که در داخلیترین بخش منظومه شمسی واقع شده، نسبت به هفتمین سیاره خارجی منظومه تراپیست-۱، هفت برابر دورتر از خورشید است. مدار این هفت سیاره فراخورشیدی به قدری به هم نزدیک (فقط چند برابر فاصله زمین به ماه) است که میتوان، ویژگیهای زمینشناختی و جغرافیایی این سیارات را از سیاره همسایهاش مشاهده کرد. با توجه به نزدیکی مدار این سیارات به ستاره میزبان خود، به احتمال زیاد، سیارات منظومه تراپیست-۱ قفل گرانشی (قفل جزر و مدی) شدهاند، به این معنی که همیشه رو به ستاره خود است، بهاینترتیب نیمی از سیاره در تاریکی همیشگی به سر میبرد.
از آن زمان، تیمهای تحقیقاتی زیادی فرضیه قابل سکونت بودن سیارات منظومه تراپیست-1 را به چالش گرفتهاند. اما واقعیت این است که این منظومه، شباهت بسیاری به منظومه خورشیدی ما دارد و از این جهت کشف بسیار هیجانانگیزی محسوب میشود.
تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا، سال آینده آغاز به کار میکند. این تلسکوپ فضایی به مراتب از کپلر (مشهور به شکارچی سیارات) قویتر است و قادر به شناسایی علائم شیمیایی آب، متان، اکسیژن و ازون در جو سیارات فراخورشیدی است. این تلسکوپ فضایی تقریبا دو دهه است که مراحل ساخت و طراحی خود را سپری میکند. جیمز وب، به اندازه یک زمین تنیس است و بزرگترین تلسکوپ فضایی ساخته بشر محسوب میشود. این تلسکوپ که ۱۰۰ برابر قویتر از تلسکوپ فضایی هابل بوده، قرار است در سال ۲۰۱۸ در مدار زمین قرار گیرد. تلسکوپ جیمز وب دارای ظرفیت نوری هفت برابر هابل است، در واقع گفته میشود، این تلسکوپ به قدری حساس و دقیق است که امکان مشاهده و رصد، یک کرم شبتاب در فاصله یک میلیون کیلومتری را دارد.
اخترشناسان میخواهند، از تواناییهای تلسکوپ فضایی جیمز وب، برای اهداف فوقالعاده هیجانانگیز، از جمله بازگشت به بیش از ۱۳.۵ میلیارد سال قبل و گشودن اسرار جهان اولیه، اکتشاف کهکشانها و ستارگان و همچنین مطالعه جو سیارات فراخورشیدی (سیاراتی که خارج از منظومه شمسی قرار دارند) استفاده کنند. چنین قابلیتهایی در نهایت میتواند به دانشمندان برای کشف علائمی از وجود حیات و پاسخ به سؤالی که قرنها ذهن ما را مشغول کرده:” آیا ما تنها هستیم؟” کمک کند.
ناسا علاوه بر یافتن علائمی از حیات در خارج از منظومه شمسی، پیشرفتهای قابلتوجهی را در سیارات همسایه ما هم انجام داده است. از جمله کشف ترکیبات اساسی حیات در اقیانوسهای یخی قمر سیاره زحل، انسلادوس و همچنین شواهدی از وجود ترکیبات شیمیایی مشابه زمین در قمر آبی سیاره مشتری، اروپا. در واقع دانشمندان گمان میکنند، قمر انسلادوس ممکن است با وجود آبفشانها، فعالیتهای هیدروترمالی و اقیانوسی که در زیر سطح یخی خود پنهان کرده، دارای شرایط مناسبی برای حیات فرازمینی باشد.
انسلادوس با قطر ۵۰۴ کیلومتر، میزبان یک اقیانوس حاوی آب مایع در زیر سطح یخی خود است. دانشمندان تصور میکنند این اقیانوس ارتباطی با پوسته سنگی این قمر دارد که دارای فعل و انفعالات شیمیایی بسیاری است. به این جهت، اختر زیست شناسان از انسلادوس به عنوان یکی از بهترین گزینههای موجود در منظومه شمسی نام میبرند که میتواند میزبان حیات باشد.
اخترشناسان به لطف فضاپیمای کاسینی که از سال ۲۰۰۴ در مدار زحل و انسلادوس در گردش است، این دادهها را به دست آوردهاند. آنها با آنالیز نمونههایی که کاسینی دو سال قبل از آبفشانهای انسلادوس به دست آورده، قادر به آشکار کردن شواهد جدیدی از وجود مولکولهای هیدروژن در این قمر شدند. هیدروژن نشان دهنده وجود فعالیتهای هیدروترمالی در زیر پوسته یخی اقیانوس انسلادوس است و از آنجایی که برخی از اساسیترین اشکال حیات در اقیانوسهای زمین، در شرایطی مشابه به وجود آمدهاند، ممکن است چنین اشکالی از حیات در انسلادوس هم وجود داشته باشند.
از اقیانوس اروپا، همواره به عنوان یکی از امیدوارکنندهترین مکانها برای کشف احتمالی حیات فرازمینی در منظومه شمسی یاد میشود. اقیانوس عظیم اروپا – که میزان آب آن دو برابر همه اقیانوسهای زمین است – با لایه یخی بسیار سرد و سخت و با ضخامتی نامشخص محافظت میشود. ناسا در کنفرانس خود، اعلام کرد، تخمین زده میشود، ارتفاع بخار آبفشان در قمر اروپا تا حدود ۱۲۵ مایلی (۲۰۰ کیلومتر) از سطح این قمر بالا میرود.
در صورت تائید این کشف، اروپا به دومین قمری در منظومه شمسی تبدیل خواهد شد که دارای توده بخار آب است. پیش از این در سال ۲۰۰۵، مدارگرد کاسینی ناسا موفق به مشاهده، فوران تودههای بخارآب و گردوغبار در سطح قمر انسلادوس زحل شده بود. دانشمندان ممکن است، از دید مادونقرمز تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا برای تائید این موضوع بهره ببرند. گفتنی است، این تلسکوپ فضایی از سال ۲۰۱۸ شروع به کار خواهد کرد. آژانس فضایی ناسا، سال گذشته اعلام کرده بود، قصد دارد، تا دهه ۲۰۲۰، یک فضاپیمای رباتیک مجهز به مجموعه از ابزارهای علمی را به مدار اروپا اعزام کند. مشتری بزرگترین سیاره منظومه شمسی و همچنین پنجمین سیاره نزدیک به خورشید است که بیش از ۵۰ قمر آن را احاطه کردهاند.
بنابراین از یکجهت حق با گروه هکرهای انانیموس است،. ناسا از هر زمان دیگری به کشف شواهدی از وجود موجودات فضایی نزدیکتر است، اما متأسفانه این بدین معنا نیست که چنین شواهدی هماکنون در دست هستند و یا اینکه حتی ما ممکن است، در طول حیات خود به چنین شواهدی دست پیدا کنیم. اما اگر میخواهید در این مورد بیشتر احساس اطمینان کنید، باید بگوییم استیون هاوکینگ، مشهورترین اخترفیزیکدان و کیهانشناس جهان بهتازگی گفته: “بیش از هر زمان دیگری متقاعد شدهام که ما تنها نیستیم.” اگرچه نیل دگراس تایسون دیگر اخترفیزیکدان مشهور اخیرا در برنامه هر چه میخواهی از من بپرس” (AMA مخفف، Ask Me Anything) ” در شبکه اجتماعی ردیت گفته که فکر نمیکند، ما در خلال پنجاه سال آینده موفق به کشف حیات فرازمینی شویم.
.
منبع: sciencealert