سال گذشته بود که ایلان ماسک برنامه سیستم و حمل نقل شرکت فضایی خود را شرح داد، سیستم حمل‌ونقل فضایی که تا دهه 2020 انسان را به مریخ می‌فرستاد. احتمالا همه دوستداران فضا و نجوم با ایلان ماسک و طرح مشهورش برای استعمار مریخ آشنا باشند. ماسک مدت‌هاست، ایده استعمار مریخ را در سر می‌پروراند. ایلان ماسک اعلام کرده، می‌خواهد طی چند سال آینده یک‌میلیون نفر را با هزینه‌ای کمتر از ۲۰۰ هزار دلار در مریخ ساکن کند. سپتامبر سال گذشته بود که او اهدافش را در شصت و هفتمین کنفرانس بین‌المللی فضانوردی گوادالاخارا، مکزیک تشریح کرد.
ماسک می‌گوید، شرکت اسپیس ایکس را در سال ۲۰۰۲، مشخصا برای کمک به تبدیل انسان به “گونه‌ای چند سیاره‌ای” تأسیس کرده است. هدف این شرکت فضایی خصوصی، ساخت کلان‌شهری در مریخ با استفاده از ناوگانی از فضاپیماها و موشک‌ها به نام سیستم حمل‌ونقل بین سیاره‌ای (ITS) است. در خلال این طرح یک میلیون نفر در زمانی در قرن حاضر در چهار مرحله مهم به مریخ فرستاده می‌شوند؛ مراحلی که به ترتیب عبارت‌اند از: دیده‌بانی از زمین کره مریخ، ساخت و ایجاد کارخانه تولید سوخت، ارسال چند پیشگام و در نهایت ارسال گروهی انسان.
اسپیس ایکس می‌خواهد، کپسول فضایی بدون سرنشین رِد دراگون را سال ۲۰۱۸ و پس از آن در سال‌های آینده انسان را به مریخ خواهد بفرستد. برای این سفر، اسپیس ایکس پیش از این با موفقیت موتور رپتور را مورد آزمایش قرار داده است. رپتور، موتوری با سوخت متان است که می‌تواند، قوی‌تر از موتور هر موشک دیگری باشد. رپتور قادر به دستیابی به نیروی پرتابی در حدود ۶۸۰ هزار پوند، بیش از سه برابر موشک فالکون ۹ است.
موتورهای رپتور برای سیستم حمل‌ونقل بین سیاره‌ای، فضاپیمایی که قادر به حمل ۱۰۰ تن (انسان یا محموله) است، مناسب خواهد بود. این فضاپیما برای بلند شدن به نیروی تراست (رانش) ۲۸.۷۳۰.۰۰۰ پوندی نیاز دارد، به این ترتیب، ۴2 موتور رپتور برای این فضاپیما موردنیاز خواهد بود.
اما موشک فوق‌العاده بزرگی با 42 موتور رپتور، چالش‌ها فنی زیادی دارد و بنابراین برنامه فضایی ماسک برای فرستادن انسان به مریخ، بیش از واقعیت همچون داستان‌های علمی تخیلی به نظر می‌رسد. بعد از این موضوع دیگری هم مطرح است، چه کسی قرار است، هزینه ده‌ها میلیارد دلاری را بپردازند که صرف طراحی و ساخت موشکی می‌شود که قرار است، بیش از 100 نفر را به مریخ برساند؟
به نظر می‌رسد خود ماسک هم متوجه جاه‌طلبی‌های خود شده باشد، او اخیرا اعلام کرد که بازنگری جدیدی را در طرح استعمار مریخ اعمال می‌کند. این طرح تجدیدنظر شده، احتمالا 29 سپتامبر (7 مهر) جاری در کنفرانس بین‌المللی فضایی در آدلاید در استرالیا منتشر می‌شود. ماسک، چند روز قبل هم اشاره به یک تغییر بزرگ در این برنامه کرد. مدیرعامل و بنیان‌گذار در پاسخ به سؤال یکی از دنبال کنندگان توییتر خود، نوشت: “یک وسیله حمل‌ونقل (موشک) با قطر 9 متری، می‌تواند متناسب با (تجهیزات) فعلی کارخانه‌های ما باشد.”
این اشاره ماسک، درواقع یک تغییر قابل‌توجه محسوب می‌شود، چراکه موشک‌های سیستم حمل‌ونقل بین سیاره‌ای دارای قطر 12 متری هستند. حال کاهش این اندازه به 9 متر، نشان می‌دهد که ماسک قصد دارد که 21 موتور رپتور را از این موشک حذف کند و به جای 42 موتور رپتور، تنها از 21 موتور رپتور بهره ببرد. در حالی که هنوز نمی‌توان در نحوه پرتاب و پرواز این موشک‌ها صحبت کرد، اما به نظر می‌رسد، استفاده از 21 موتور، هدفی معقول‌تر باشد. چنین وسیله نقلیه‌ای دارای وزنی حدود 50 درصد کمتر هم خواهد بود.
چرا 9 متر اهمیت دارد؟
قطر 9 متری موشک‌های سیستم حمل‌ونقل بین سیاره‌ای اسپیس ایکس، بازهم نسبت به موشک‌های فالکون 9، شرکت که 3.7 متر قطر دارند، به‌طور قابل‌توجهی بزرگ است. اما با این مقیاس، از بزرگ‌ترین موشکی که تابه‌حال به فضا پرتاب‌شده، کوچک‌تر خواهد بود. بزرگ‌ترین موشکی که تاکنون ساخته‌شده، ساترن 5 است که خدمه مأموریت تاریخی آپولو را به فضا رسانده بود. کاهش اندازه این موشک نشان می‌دهد که ماسک بیش از قبل اهدافی واقع‌گرایانه را در دستور کار خود قرار داده است.
یک موشک 9 متری بدین معناست که اسپیس ایکس می‌تواند، چنین موشکی را به‌جای صرف هزینه بیشتر، در خود تأسیسات شرکت (یا بدون بازسازی‌های عمده در مرکز اسمبلی میچود ناسا) بسازد. یک موشک کوچک‌تر و البته قوی، می‌تواند فرصت‌های تجاری و قراردادهای نظامی زیادی را نصیب اسپیس ایکس کند.
مهم‌تر از همه اینکه نیروی هوایی ایالات‌متحده آمریکا در حال تهیه پیشنهادات مرحله دوم رقابت 2 میلیارد دلاری خود برای طراحی موشک‌های جدیدی است که قادر به برطرف کردن نیازهای فضایی دولت باشند. این بخشی از تلاش‌های نیروی هوایی آمریکا برای پایان دادن به وابستگی‌اش به موتورهای آر دی-180 روسیه است. این رقابت، برای ساخت سیستم‌های پرتابی است که تا اوایل یا اواسط سال 2020 قادر به انجام مأموریت‌های فضایی باشند. بنابراین ممکن است که اسپیس ایکس هم به منابع مالی این قرارداد چشم دوخته باشد که می‌تواند بخشی از هزینه‌های توسعه موشک‌های آینده مأموریت مریخ و شاید هزینه طراحی موتورهای رپتور و یا کل وسیله نقلیه را تأمین کند.
یک پیشنهاد موفقیت‌آمیز نیروی هوایی می‌تواند، هزینه‌های موشک مریخ را تأمین کند و اواخر امسال هم اسپیس ایکس می‌تواند نشان دهد که آیا واقعا می‌تواند ده‌ها موتور موشک را در حین پرواز کنترل کند؟ اگرچه ساختار موشک فالکون 9 با موشک‌های سیستم حمل‌ونقل بین سیاره‌ای کاملا متفاوت است، اما برای پرواز نیاز به هماهنگی 27 موتور مریلین دارد، بنابراین شاید، کنترل 21 موتور موشک مریخ، چندان چالش بزرگی برای اسپیس ایکس نباشد.
.
منبع: arstechnica
