شاید در نگاه اول غیرمنتظره باشد، اما در حقیقت ما درک درستی از شکل کهکشان راه شیری نداریم. چراکه فقط در نقطهای از آن حضور داریم و نمیتوانیم از آن خارج شویم تا تصویر کاملی ثبت کنیم. دانشمندان هر روز بیشتر در راه رسیدن به این خواسته به پیش میروند.
تیمی از محققان از کشورهای ایالات متحده و آلمان، ژرفترین نگاهی که تاکنون به کهکشان راه شیری داشتهایم را گزارش کردهاند. تصویری که ۲۰.۴ هزار پارسک معادل ۶۰ هزار سال نوری از کهکشان را ثبت کرده است. به دلیل آنکه مرکز کهکشان پرتوهای نور مرئی را منحرف میکند، دانشمندان با استفاده از تلسکوپهای رادیویی ویژه به رصد منابع این نورها میپردازند. این بخشی از یک پروژه در راستای نقشه برداری از کیهان اطراف ماست.
Alberto Sanna، از بخش رادیو ستاره شناسی موسسه مکس پلانک، میگوید: ”این یک دستآورد فنی فوقالعاده است. ما اکنون قادر به نقشه برداری از تمام کهکشانمان هستیم. در سال های آینده این مسیر را ادامه خواهیم داد تا سرانجام بتوانیم درک درستی از شکل کهکشان راه شیری داشته باشیم.”
محققان با استفاده از سیستم رصدی VLBA واقع در شهر نیومکزیکو که از ۱۰ تلسکوپ رادیویی تشکیل شده است، توانستند منابع این امواج رادویی را که تحت عنوان G007.47+00.05 از آنها نام برده میشود، از فواصل بسیار زیاد در مقیاس کیهانی شناسایی کنند. چالش رصد امواج رادیویی اینجاست که آنها، علاوه بر نامرئی بودن، تحت تاثیر غبارهای کیهانی دچار انحراف نمیشوند و باید ورای این غبارهای کیهانی را برای رصد آنها مورد بررسی قرار داد.
نکته کلیدی در ردیابی منابع امواج رادیویی، بدست آوردن اختلاف منظر مثلثاتی است. شاید در نگاه اول یک کار فنی به نظر برسد اما Sanna میگفت فقط کافی است انگشت خود را در مقابل چشمتان قرار دهید. یکی از چشمانتان را بسته و به انگشتتان نگاه کنید و این نقطه را به خاطر بسپارید؛ حالا چشم دیگرتان را بسته و مجددا به انگشتتان نگاه کنید. مکان آن تغییر کرده است. در روش اختلاف منظر با ترکیب کردن این دو تصویر، شما میتوانید فاصله میان چشم و انگشتتان را محاسبه کنید. حالا تصور کنید چشمان شما، کره زمین است در نقاط مختلف مدار خودش در گردش به خورشید و در دو زمان مختلف در طول سال. با یک محاسبه ساده هندسی ما قادر خواهیم بود فاصله میان خورشید و شیء مورد نظرمان را بدست آوریم.
محققان این دادهها را با هم در میآمیزند تا سرانجام بتوانند نقشهای از کهکشان راه شیری رسم کنند و نیز به ساختمان بازوهای مارپیچی آن پی ببرند. این موارد بخشی از پروژه تحقیقاتی BeSSeL است که به مطالعه مرکز و بازوهای کهکشان میپردازد.
این تنها مطالعهای نیست که با هدف ترسیم نقشه از کهکشان ما انجام میشود. کاوشگر Gaia متعلق به سازمان فضایی اروپا (ESA) سال آینده، مختصات بیش از یک میلیارد ستاره را در کهکشان راه شیری منتشر میکند. گایا اطلاعات خود را بواسطه دستهای از نورهای مرئی که از نقطه کور کهکشان میآیند، بدست آورده است. این نقاط درخشان و مملو از غبار کیهانی هستند.
اینگونه سنجشها و نقشه برداریها اکنون درخصوص سراسر کهکشان راه شیری اعمال میشود و ما امیدواریم پروژه BeSSeL بتواند نقاط بیشتری را نمایان کند.
.
منبع : Gizmodo