نانوکامپوزیتی که می‌تواند نوعی ماده سمی سرطان زا را در ترکیبات غذایی پرمصرف مثل سیب زمینی و نان سوخاری شناسایی کند، توسط محققان دانشگاه تهران با همکاری دانشگاه تکنولوژی مالزی ساخته شد.
به گزارش ایسنا، دانشمندی در سال 2002 در تحقیقات خود نشان داد ماده‌ای با نام “اکریل آمید” که یکی از ترکیبات سرطان زا در بعضی مواد غذایی به شمار می‌رود، می‌تواند از طریق حرارت دادن و سرخ کردن، در مواد غذایی دارای کربوهیدرات به خصوص سیب زمینی، چغندر و نان تولید شود.
یک نوع نانوکامپوزیتی که می‌تواند میزان این ماده را در موادغذایی پرمصرف اندازه گیری کند، توسط پژوهشگران دانشگاه تهران و همکاری محققان دانشگاه تکنولوژی مالزی ساخته شد.
دکتر حمید رشیدی نوده، یکی از محققین این طرح و پژوهشگر پسا دکترا دانشگاه تهران اظهار داشت که وجود اکریل آمید در ترکیبات مواد غذایی، سلامت مصرف کنندگان را به خطر انداخته و به این منظور باید میزان اکریل امید مواد غذایی قبل از ارائه به چرخه مصرف، شناسایی و اندازه گیری شود.
وی همچنین در اجرای مطالعاتی این طرح خاطر نشان کرد که نانو کامپوزیت هیبریدی از نانو ذرات مغناطیسی، گرافن و نانو ذرات هیبریدی آلی – معدنی ساخته شده که می‌تواند نقش جاذب را داشته باشد و همچنین برای حذف ماتریکس نمونه و تعیین ترکیب اکریل آمید مورد استفاده قرار گیرد.
رشیدی نوده روش اندازه گیری درصد این ماده در نمونه‌های آزمایش شده را پیچیده و پرهزینه خواند؛ از این رو ارائه روش‌های کم هزینه و سریع برای تعیین میزان اکریل آمید در ترکیبات مواد غذایی مختلف را ضروری دانست. به همین دلیل در این تحقیق سعی بر آن شد تا روشی جدید برای تعیین درصد ترکیب اکریل امید در مواردی مانند سیب زمینی معمولی، شیرین و بنفش نارنجی، چیپس، پفک، موز، نان سوخاری، بادمجان ارائه شود.
قابلیت اندازه گیری ترکیب اکریل آمید در ترکیبات مواد غذایی با حد تشخیص کمتر از یک پی پی ام به وسیله این نانوکامپوزیت و همچنین استفاده متوالی و قدرت بازیابی بالا، از مزایای این نانو کامپوزیت به شمار می‌رود.
رشیدی نوده بیان کرد آنالیز نمونه‌ها در مقایسه با روش‌هایی بر پایه ایزوتوپ، به دلیل استفاده از نانومواد ارزان قیمت، کم هزینه‌تر است. امروزه ایزوتوپ به عنوان استاندارد داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بسیار پرهزینه بوده و همچنین به دلیل داشتن خاصیت مغناطیسی نانو کامپوزیت، نیازی به فیلتر و سانتریفیوژ ندارد که از این رو علاوه بر صرفه جویی در هزینه، باعث کاهش زمان آنالیز نیز می‌شود.
در این تحقیق از ترکیب استاندارد اکریل آمید و آزمون‌های صحت و دقت و همچنین از دستگاه کروماتوگرافی گازی طیف سنج جرمی برای تایید نتایج به دست آمده مورد استفاده قرار گرفت که با استناد از نتایج به دست آمده از این تحقیق، بیشترین مقدار ترکیب اکریل امید در سیب زمینی سرخ کرده با غلظت 900 پی پی ام و کمترین میزان در نان سوخاری با غلظت 5 پی پی ام وجود دارد.
رشید پور نوده خاطر نشان کرد روش ارائه شده در این تحقیق بعد از تجاری سازی می‌تواند به آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت مواد غذایی ارائه داده شود، همچنین نتایج به دست آمده می‌تواند در تدوین استانداردهای ملی مواد غذایی مورد استفاده قرار گیرد.
محققین این طرح، دکتر حمید رشیدی نوده، پژوهشگر پسا دکترای دانشگاه تهران و جمعی از همکارانش از دانشگاه تکنولوژی مالزی هستند. نتایج این تحقیق در مجله Food chemistry با ضریب تاثیر
4.5 به انتشار رسیده است.
.
منبع: isna
