چه کسی تصمیم می‌گیرد روی آسمان‌خراش‌ها جنگل بکارد؟ البته که معماران. دو طراح جسور که هر یک در گوشه‌ای از زمین مشغول کار هستند به شکلی فعال، مزارع، باغات و جنگل‌هایی طراحی می‌کنند که قرار است بر ساختمان‌های عظیم مسکونی نصب شوند که با نام جنگل های عمودی معرفی می‌شوند.
این پروژه بسیار فراتر از قرار دادن چند گیاه خانگی در دفتر کار بوده و قصد دارد در پاک‌سازی هوا، کاهش مصرف انرژی تا صفر مطلق و همچنین افزایش تولید غذا و کیفیت زندگی کمک‌رسانی کند.
زندگی در این جنگل های عمودی واقع در میلان، ایتالیا شیرین است
یکی از این پروژه‌ها پیشاپیش به سرانجام رسیده است. Bosco Verticale (به ایتالیایی جنگل عمودی) پروژه‌ی یک آسمان‌خراش دوگانه است که استفان بوئِری آن را طراحی کرده است. بیش از ۲۱۰۰۰ گونه‌ی گیاهی این آسمان‌خراش‌ها را پوشانده اند؛ این میزان از سبزی چیزی معادل بیش از پنج هکتار جنگل است که در مساحت ۱۲۰۰ متر مربع توزیع شده‌اند.
پروژه جنگل های عمودی به سرعت توانست عنوان یکی از بهترین ساختمان‌های بلند جهان را به خود اختصاص دهد. این پروژه عبارت است از یک طراحی کاملاً سبز که حتی از زیست‌بوم متوسط خود نیز که حاوی بیش از بیست گونه پرنده است حمایت می‌کند. این حجم بالا از زیست گیاهی قادر است آلودگی متعادل سنگاپور و میزان کربن دی اکسید آن را کاهش داده و هوا را پاکیزه کند. زندگی گیاهی همچنین می‌تواند آلودگی صوتی را کاهش داده و میزان اکسیژن در هوا را افزایش دهد؛ که در نتیجه باعث می‌شود دمای میان دو برج تنظیم شود. یک سیستم آبیاری پیچیده که درون ساختمان‌ها تعبیه شده، آب استفاده شده را دوباره به تراس‌های جنگلی بازمی‌گرداند تا هم تولید زباله را کاهش دهد و هم حیات گیاهی را زنده نگه دارد.
بوئری در وبسایت خود اینگونه توضیح می‌دهد: “جنگل های عمودی مدلی برای ساختمان‌های مسکونی بادوام هستند، پروژه‌ای برای جنگل‌کاری دوباره در کلان‌شهرها که به افزایش وسعت آن‌ها فکر نمی‌کند و تنها قصد دارد به باززایی محیط زیست و تنوع زیستی در شهر کمک کند. این پروژه یک مدل برای متراکم‌سازی عمودی طبیعت درون شهر است. جنگل عمودی تنوع زیستی را گسترش می‌دهد، بنابراین در آنِ واحد به یک مغناطیس و سمبل برای استعمار دوباره و خود به خودیِ شهر به واسطه‌ی حیات گیاهی و جانوری تبدیل می‌شود.”
با ارائه‌ی این طرح مفهومی در سال ۲۰۱۴، بوئری توانست جایگاه دوم را در جایزه‌ی آسمان‌خراش اِمپوریس به دست آورد و بیش از 120 شرکت‌کننده‌ی رقیب از جمله ساختمان لیدن‌هال در لندن، برج KKR در مالزی و برج محمد بن رشید در ابوظبی را شکست دهد. تنها آسمان‌خراش سه‌گانه‌ی وانگ جینگ سوهو در پکن توانست طرح بوئری را پشت سر بگذارد؛ به هر رو، بوئری توانست مقام دوم را به پاس “بهره‌وری عالیِ انرژی و طراحی متفاوت‌اش که به مجتمع تکانه‌ای هماهنگ و ارگانیک می‌دهد” کسب کند.
با این حال، این طرحِ کامل، تنها پروژه‌ی گیاه-محور بوئری نیست؛ وی در سراسر جهان نمونه‌های متعددی از پروژه‌های بالقوه و در حال اجرا در دست دارد که از حیات گیاهیِ شهری شده سود می‌جویند تا دنیا را برای مردمی که در آن ساختمان‌ها زندگی و کار می‌کنند به مکانی بهتر تبدیل کنند.
بوئری برنامه‌هایش را در خصوص پروژه‌ی دو جنگل عمودی در نانجینگِ چین، “شهر جنگلی لیوژو” در قطعه‌ی اصلی چین، برج مسکونی واندروودز در هلند و همچنین هتلِ جنگلی تپه‌ایِ گوییژو که به صورت پراکنده در جنوب چین ساخته خواهد شد، اعلام کرده است. پروژه‌ی جدید او تحت عنوان “برج سدرها” یک برج ۳۶ طبقه در لوزانِ سوئیس است که با حدود ۲۰۰۰۰ گیاه و ۱۰۰ درخت ساکنانش را از آلودگی و گرد و خاک محافظت می‌کند.
بوئری اخیراً به خبرگزاری Mashable گفته است: “تمام این پروژه‌ها برای ما مهم‌اند؛ بسیار مهم است که شکل توسعه‌ی شهرهای جدید را به کل تغییر دهیم. در این زمینه جنگل‌کاری شهری برای من بسیار حائز اهمیت است و این نه تنها به معنای پارک‌ها و باغ‌ها است، بلکه همچنین به این معناست که ساختمان‌هایی داشته باشیم که درخت دارند.”
طراحی کشتزارهای هواییِ شهری
یکی از عظیم‌ترین پروژه‌های ساختمانی جهان هم‌اکنون به شکل همزمان در حال توسعه یافتن است، استودیوی طراحی آپریلی اسن که در بروکلین واقع شده و در حال طراحی یک کشتزارِ هوایی شهری است که قرار است در سئول، کره‌ی جنوبی استقرار یابد؛ این مزرعه گنجایشی بالغ بر ۲۵ هکتار خواهد داشت که از آن می‌توان برای کاشتن درختان، گوجه‌فرنگی و دیگر غلاتی که توانایی پایداری داشته باشند استفاده کرد.
نمونه‌ی ابتدایی این ساختمان از طرح نمادین یک درخت گرفته شده و بخش‌های مختلف درخت از جمله “ریشه،” “تنه،” “برگ‌ها” و “شاخه‌ها” در آن تعبیه شده‌اند تا هر کدام ابعاد متفاوت عملیات پایدار کشت را در خود جای دهند.
“تنه‌ی” کشتزار هوایی شهری حاوی یک مزرعه‌ی هیدروپونیکِ داخلی است، در حالی که “ریشه‌ها” فضایی وسیع و سازگار با محیط زیست را در اختیار کشاورز می‌گذارد تا از آن برای بازار و رویدادهای عمومی استفاده کند. توربین‌هایی که در بالای برج نصب شده‌اند قادر‌ند تا در یک محیط صفر مطلق انرژی لازم را برای سوخت‌رسانی به عملیات ساختمانی و فضاهای زراعی تولید کنند. این ساختمان حتا می‌تواند آب باران را جمع کند، با استفاده از یک تالاب مصنوعی آب را تصفیه کند و در نهایت آب شیرین را به رودخانه‌ای در همان حوالی بریزد.
دو معمار به نام‌های استیو لی و سون یون پارک اخیراً به فست کمپانی گفته‌اند: “با حمایت فناوری کشاورزی هیدروپونیک، فضای مذکور به حداکثر کارآمدی رسیده و قادر خواهد بود بیش از ۵۰۰۰ درخت میوه را در خود جای دهد. کشاورزی عمودی بسیار فراتر از توجیه اقتصادی است، چراکه این امکان را به ما می‌دهد تا در قیاس با متوسطِ پارک‌های شهری درختان بیشتری بکاریم و در نتیجه به ما کمک می‌کند تا مسائل زیست‌محیطی شهری از جمله آلودگی هوا، رواناب و اثر جزیره‌ی گرما را مرتفع ساخته و تعادل را به زیست محیط شهری بازگردانیم.”
علیرغم پرجمعیت بودن سئول، کشتزار هوایی شهری از طریق تولید انرژی‌های تجدید‌پذیر و بهبود کیفیت هوا تحت عنوان ماشینی زنده عمل خواهد کرد.
بازسازی ساختار زیست‌شناختی یک درخت، برتری‌های محرزی به این طرح جنگل های عمودی می‌دهد؛ چرا که برخلاف وزن کم‌اش می‌تواند فضای کافی را برای فعالیت‌های متنوع زراعی در اختیارمان بگذارد. این طرح همچنین برنامه دارد تا از تولید گرما، رواناب باران و کربن دی اکسید بکاهد.
معماران بر این باور‌اند که طرحشان قادر است از صدها پروژه و تجربه‌گریِ محیطی حمایت کرده و در آینده به الگویی برای طراحی، ساخت و استفاده از ساختمان‌ها تبدیل شود.
لی و پارک می‌گویند “امیدواریم کشتزار هوایی شهری بتواند تحت عنوان طرحی اولیه و پیشنهادی بخشی از مباحثات را به خود اختصاص دهد. کشاورزی در جنگل های عمودی نه تنها راه حلی عالی برای مشکلات کمبود غذا در آینده بلکه همچنین راهبردی فوق‌العاده برای پرداختن به مسائل متعدد محیطی است که در اثر شهری شدن به وجود آمده‌اند.”
ساختن باغ‌ها در آسمان
بوئری و آپریلی پیشروترین چهره‌های این تجربه‌ی وحشی و سبز‌اند، با این حال، شرکت‌های دیگری نیز وجود دارند که به این موضوع فکر می‌کنند که طرح‌های ملهم از فضای سبز و حیات درختی چگونه می‌توانند به بهبود زندگی مالکان و مستأجران سراسر جهان کمک کنند.
معمارانِ وُ ترانگ نگیا در حال ساختن مجتمعی عظیم در جنوب شرقی آسیا در شهر هو چو مین هستند که واجد تسهیلاتی به مساحت ۹۰۰۰۰ فوت مربع و باغی بر روی سقف است. این شرکت همچنین در حال همکاری با دانشگاه FPT برای ساختن یک محیط دانشگاهی درخت‌کاری شده است که در صورت تکمیل می‌تواند در فضای ۱۴ مایل مربعی دانشگاه جنگلی معلق به وجود آورد.
یک پارک مرکزی در سیدنی درختان انگور بسیار بزرگی دارد که علاوه بر حدوداً ۲۰۰ گونه‌ی گیاهی بومی از چهره‌ی ساختمان نیز بالا می‌روند.
حال سری به سواحل غربی بزنیم، جایی که شرکت رولکس اخیراً برای ساخت دفتر مرکزی‌اش در دالاس شروع به خاک‌برداری کرده است و این ساختمان شامل تراس‌هایی رو به منظره و یک فضای اجتماعی درخت‌کاری شده بر روی سقف است. این طرح زیبا و ظریف کار معماری به نام کنگو کوما است که ملهم از قلعه‌های ژاپنی است.
در لس آنجلس نیز ۶۷۰ مسکیت در حال ساخت است که پروژه‌ای چند کاربرده با ۲.۶ میلیون فوت مربع وسعت است؛ این پروژه شامل دو مکعب غول‌پیکر است که تراس‌هایی رو به منظره دارند. این نخستین پروژه‌ی بیارکه اینگِلس، معمار هلندی در لس آنجلس است.
معماران دیگر نیز در تلاش‌اند تا با پیمودن سرحدات امکان‌ها و نهایت‌ها را افزایش دهند. هارمونیا ۵۷ نام ساختمانی در برزیل به طراحی تریپ‌تیک است که به گفته‌ی طراحان در واقع نفس می‌کشد و عرق می‌کند. گیاهانِ قرار گرفته در سازه‌های بتنی متخلخل با مِه آبیاری می‌شوند و این مه کاری می‌کند که ما تصور کنیم ساختمان دارد به طبیعت باز می‌گردد.
اضافه شدن تمام این فضای سبز حواس‌پرتی‌ای دلپذیر از تراکم محیط‌های شهری است، با این وجود، این طراحان همچنین در حال بازتعریف مفهوم زیستن در منظره‌ای شهری هستند – و شانسی نوین به ما می‌دهند تا محیط‌های پایدار شهری بسازیم که به کاهش آلودگی کمک کرده و در عین حال انرژی، تنوع جانوری و هوایی پاک تولید کنند.
.
منبع: digitaltrends
