پائول وایتز، فضانورد کهنه‌کار آمریکایی، در سن ۸۵ سالگی درگذشت. او در طول سال‌های فعالیت خود دستاورد‌های زیادی داشت. وی یکی از خلبان‌های ایستگاه فضایی اسکای‌لب (Skylab) و اولین سرنشین شاتل فضایی چلنجر (Challenger) بود. وایتز در مجموع بیش از ۸۰۰ ساعت را در فضا سپری کرد.
وایتز روز دوشنبه، ۲۴ اکتبر، در فلاگ‌استاف ایالت آریزونا، چشم از جهان فروبست. او در سال‌های پایانی عمر خودش، با سندرم ملودیس پلاستیک که نوعی سرطان خون است دست و پنجه نرم می‌کرد. از او بعنوان یکی از ماهرترین افرادی که لباس فضایی به تن داشته یاد خواهد شد. هیچگاه حضور او در ماموریت فضایی اسکای‌لب ۲، برنامه فضایی شاتل و همچنین سال‌های فعالیت او به‌عنوان یکی از مدیران ناسا از یادها نخواهد رفت.
وایتز در ۲۵ جولای ۱۹۳۲ در پنسیلوانیا به دنیا آمد و در همان‌جا وارد دانشگاه شد. سپس به‌مدت یکسال قبل از آنکه به تمرینات پروازی مشغول شود، در یک ناوشکن آمریکایی خدمت کرد. او گواهینامه پرواز خود را در سپتامبر ۱۹۵۶ دریافت و درگروه‌های پروازی مختلف نیروی هوایی انجام وظیفه کرد. پائول رکورد ۷۷۰۰ ساعت زمان پرواز را به ثبت رساند که از این زمان ۶۴۰۰ ساعت آن با هواپیما جت بوده است. سرانجام او در آوریل ۱۹۶۶ به‌عنوان فضانورد به ناسا ملحق شد.
وایتز یکی از خلبان‌های ماموریت اسکای‌لب ۲ بود. (اولین ماموریت از سری اسکای‌لب که خدمه فعال داشت). خدمه این پرواز از ۲۵ می تا ۲۲ ژوئیه ۱۹۷۳ در ایستگاه فضایی مستقر بودند. به عبارت دیگر مدت زمان ۶۷۲ ساعت و ۴۹ دقیقه را در این ماموریت سپری کردند که در آن زمان رکورد جهانی بیشترین مدت حضور در یک ماموریت را جابجا کرد. (رکورد قبلی نصف این مقدار بود.)
اما ماموریت اسکای‌لب جلوه‌ی به یادماندنی دیگری نیز داشت. برای محافظت از ایستگاه فضایی در مقابل گرمای شدید و برخورد با خرده‌سنگ‌های آسمانی یک سپر طراحی شده بود. ناسا تصمیم گرفت ماموریت را به تاخیر بیاندازد تا وایتز و دو عضو دیگر خدمه بتوانند تعمیرات را روی زمین تکرار کنند. بی‌بی‌سی این ماموریت را اینطور توصیف می‌کند:
“سرانجام در ۲۵ می، فضانوردان در مرکز فرماندهی فضاپیما آپولو مستقر شده و به سمت ایستگاه اسکای‌لب پرتاب شدند. فضاپیما در نزدیکی پنل خورشیدی اسکای‌لب قرارگرفت، در این هنگام وایتز محفظه بیرونی آپولو را باز کرده و با گستردن ستون ۳ متری آن محفظه را آزاد کرد. در حالی که جو کروین مچ پای پائول را گرفته بود، او موفق شد در پنل خورشیدی را به سختی باز کند.”
پائول وایتز در مصاحبه خود در سال ۲۰۰۰ با ناسا گفته است: ‘ما فکر می‌کردیم باید فقط کمی آن را شل کنیم. بر همین اساس ما به بخش انتهایی پنل نزدیک و بوسیله قلاب به آن متصل شدیم. اما آنچه ما واقعا به آن فکر نکرده بودیم، جابجا کردن و شکستن آن بود. کار موثری که من می‌خواستم انجام دهم، کشیدن بخش مرکزی فضاپیما به سمت اتاق کار بود. نکته شگفت‌آور این بود که تمام فعالیت‌ها را در بی‌وزنی کامل انجام دادیم. سرانجام ما توانستیم کارگاه‌ها را برای حفظ حالت موتورهای محرک جابجا کنیم … در تمام این مدت ما به‌طور بالقوه خطر را احساس می‌کردیم.’
کاملا روشن بود که فضانوردان قادر به جابجایی پنل ها نبودند، به همین دلیل هم بود که به داخل فضاپیما بازگشتند.
نه تنها این تلاش های اولیه بی‌ثمر بود، بلکه مقدار زیادی از سوخت اسکای‌لب در اینجا صرف حفظ ثبات شد. دو هفته بعد، راه‌پیمایی فضایی بعدی موفقیت‌آمیز بود. چارلز کونارد و جو کروین توانستند ساختار پنل خورشیدی را تنظیم کنند. در پایان جابجایی ناگهانی باعث شد فضانوردان از درون فضاپیما به فضای اطراف آن پرتاب شوند ولی خوشبختانه توسط قلاب هایشان نجات یافتند. در مجموع در طول این ماموریت، پائول وایتز ۲ ساعت و ۱۱ دقیقه راه‌پیمایی فضایی انجام داد.”
نکته جالب اینجاست، اگر ناسا ماموریت‌های آپولو را توسعه می‌داد، احتمالا در پروژه آپولو ۲۰ (که هرگز انجام نشد) پائول وایتز می‌توانست به ماه فرستاده شود.
۱۰ سال پس از ماموریت اسکای‌لب، والتز در سن ۵۱ سالگی فرماندهی ماموریت STS-6 را برعهده گرفت. نخستین سفر شاتل فضایی چلنجر، که در ۴ آوریل ۱۹۸۳، از مرکز فضایی کندی در فلوریدا پرتاب شد. در طول ماموریت، خدمه تحت رهبری وایتز، آزمایش‌های مختلفی را مانند ثبت رعد و برق در اتمسفر زمین، قرار دادن یک ماهواره در مدار و آماده سازی تجهیزات برای راه‌پیمایی‌های فضایی آینده را انجام دادند. این ماموریت که ۱۲۰ ساعت به طول انجامید، تعداد ساعات حضور وایتز در فضا را به عدد ۷۹۳ رساند. نکته غم‌انگیز در مورد چلنجر این است که در ۲۸ ژانویه ۱۹۸۶، درحین بلند شدن از سکوی خود به‌طور کامل تخریب شد.
پس از خداحافظی از دنیای فضانوردی، پائول وایتز بعنوان معاون مرکز فضایی جانسون به کار ادامه داد و سرانجام در می ۱۹۹۴ به بازنشستگی سرویس ناسا رسید.
منبع: Gizmodo
