می‌خواهیم به جنگ فراموشی برویم و راه های تقویت حافظه را بیاموزیم. حتما متوجه شده‌اید که حافظه بسیاری از افراد بسیار قوی است و مانند ساعت کار می‌کند و هیچ‌چیز را فراموش نمی‌کنند!
اما چگونه ممکن است ؟ راه های تقویت حافظه از دیدگاه آنها چیست ؟ باید گفت که برای داشتن حافظه قوی، سلامت و سرزندگی مغز بسیار مهم است. بهتر است برای داشتن حافظه‌ای قوی، راه های تقویت حافظه را بشناسید. این تکنیک‌ها، مغز شما را تازه خواهند نمود.
بررسی راه های تقویت حافظه
آنگونه که به نظر می‌رسد یادگیری در سنین بالا سخت‌تر از یادگیری در سنین پایین‌تر است. اما دانشمندان نظر دیگری دارند. به گفته آنها مغز انسان ظرفیتی باورنکردنی دارد و این ویژگی‌های مغز به سن و سال مربوط نمی‌شود. به این توانایی، ویژگی نوروپلاستی مغز گفته می‌شود.
به گفته آنها وقتی مغز با محرک‌های مناسب روبه‌رو می‌شود، مسیرهای عصبی جدیدی را پیدا می‌کند. در این هنگام است که ارتباطات فعلی مغز تغییر کرده و به سمت مسیرهای تازه می‌رود و واکنش‌های جدیدی خواهد داشت.
بنابراین توجه به خاصیت نوروپلاستیِ مغزی بسیار مهم است زیرا این امر توانایی شناختی را توسعه می‌دهد، قدرت یادگیری اطلاعات جدید را افزایش می‌دهد و باعث رشد و تقویت حافظه در هر سن و سالی می‌شود. ساده‌ترین راه های تقویت حافظه که به سن و سال مربوط نیست را در ادامه به صورت کامل بررسی می‌کنیم، با تکراتو همراه باشید!
1.تمرینات ورزشی مغز یکی از راه های تقویت حافظه است!
در افراد بزرگسال مغز توانسته است تا مسیرهای عصبی بسیاری برای کمک به پردازش و بازخوانی اطلاعات، حل مسائل آشنا و انجام آنها را با کمترین میزان زحمت و تلاش ایجاد کند. اما با اکتفا به این مسیرهای تکراری، مغز از رشد و توسعه باز می‌ماند. پس برای رشد آن تغییر لازم است، زیرا تغییر یکی از راه های تقویت حافظه است.
فراموش نکنید که مغز نیز مانند ماهیچه نیاز به تقویت دارد، پس قبل از اینکه با تنبلی آن را از دست بدهید، آن را تقویت کنید. مغز با ورزش خسته نمی‌شود بلکه ورزیده می‌شود و بهتر می‌تواند اطلاعات را پردازش و بازخوانی نماید. یکی از راه های تقویت حافظه انجام تمریناتی است که بتواند عادت‌های شما را در هم بشکند و شما را به چالش بکشاند.
چهار تمرین ساده که از راه های تقویت حافظه هستند:
- یادگیری چیزهای تازه را فراموش نکنید!
- انجام فعالیت‌های چالش‌برانگیز برای تقویت مغز بسیار مهم است پس آنها را انجام دهید!
- مهارت‌های گام‌به‌گام را بیاموزید و از هر مرحله به مرحله بعد پیشرفت کنید!
- فعالیت‌های چالش‌برانگیز، لذت‌بخش و راضی‌کننده را انجام دهید.
- کارهایی که همیشه دوست داشته‌اید و به آنها علاقه دارید را انجام دهید!
فراموش نکنید که همه این تکنیک‌ها از راه های تقویت حافظه هستند!
2.انجام ورزش و تمرینات بدنی فراموش نشود!
از تمرینات فیزیکی و جسمی غافل نشوید که یکی از راه های تقویت حافظه همین تمرینات فیزیکی است. علاوه بر تمرینات ذهنی تمرینات بدنی نیز برای تقویت حافظه مهم است زیرا انجام فعالیت بدنی باعث ورود اکسیژن بیشتر به مغز می‌شود و از اختلالات دیابت یا بیماری‌های قلبی‌عروقی که باعث مشکلات حافظه می‌شوند، جلوگیری می‌کند.
ورزش کردن که یکی از راه های تقویت حافظه است، تولید هورمون‌های استرس‌زا را کاهش می‌دهد و نقش مهمی نیز در فعالیت‌های نوروپلاستی ایفا می‌کند و باعث تقویت عوامل رشد و تحریک ارتباطات عصبی نیز می‌شود.
راه های تقویت حافظه با ورزش بدنی:
- انجام تمرینات ایروبیک، برای مغز بسیار مناسب و مفیدند پس انجام آنها را فراموش نکنید.
- پیش از انجام کارهای روزانه ورزش کنید تا یادگیری شما در طول روز افزایش یابد.
- تمرینات بدنی که نیاز به هماهنگی میان چشم و دست دارند را انجام دهید.
- انجام تمرینات ورزشی،خستگی‌ها و فشاری را که در روز تحمل کرده‌اید را برطرف می‌کند.
3.داشتن خواب کافی یکی از راه های تقویت حافظه است.
هیچگاه خواب کافی را که یکی از راه های تقویت حافظه است، فراموش نکنید. البته باید در نظر داشت که تفاوت زیادی بین میزان خوابی که شما را زنده نگه داشته است و میزان خوابی که باعث می‌شود بهترین عملکرد را داشته باشید، وجود دارد.
افراد بزرگسال در روز به 7.5 تا 9 ساعت خواب برای جبران کم‌خوابی نیاز دارند. عدم داشتن خواب کافی می‌تواند تاثیرات بسیاری بر عملکرد افراد، خلاقیت، توانایی حل مسئله، حافظه و مهارت‌های فکری آنها داشته باشد.
خواب در میزان یادگیری و تقویت حافظه نقشی اساسی دارد. پژوهش‌های انجام شده در این زمینه نشان از اهمیت این امر دارد. کلیدی‌ترین فعالیت‌های تقویت حافظه در طول خواب رخ می‌دهند.
مروری بر راه های تقویت حافظه با داشتن خواب کافی:
- برای خواب خود برنامه‌ای مشخص داشته باشید، در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و در ساعت معینی نیز از خواب بلند شوید.
- حداقل یک ساعت قبل از خواب از تلفن و تلویزیون و … دوری کنید تا خوابی راحت داشته باشید. نور ساطع شده از این دستگاه‌ها شما را تشویق به بیداری می‌کند.
- میزان حساسیت بدن خود به کافئین را بسنجید و دقت کنید که مصرف بیش از اندازه آن باعث بیخوابی در شما نشود.
4.با دوستان خود تفریح کنید تا حافظه شما قوی شود.
با دوستان خود وقت بگذرانید زیرا با این کار به تقویت حافظه خود کمک کرده‌اید. اینکه گفته می‌شود تقویت حافظه با انجام کارهای جدی امکان پذیر است دروغی بیش نیست زیرا مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که یکی از راه های تقویت حافظه ، وقت‌گذرانی با دوستان و نیز شادی و تفریح با آنهاست.
انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند و در تنهایی دوام نمی‌آورند. داشتن معاشرت و ارتباطات، بهترین راه برای تقویت مغز و حافظه‌ی انسان‌ها است. داشتن روابط صمیمی و دلپذیر با دوستان نه‌تنها به تقویت حافظه کمک می‌کند بلکه باعث می‌شود تا شما فردی خوشحال و اجتماعی باشید.
تحقیقات جدید انجام شده در این زمینه نیز نشان می‌دهد که افرادی که روابط اجتماعی قوی دارند، بسیار کمتر از سایر افراد به مشکلات حافظه دچار می‌شوند. پس بهتر است در جمع حضور داشته باشید، برای انجام کارهای مختلف داوطلب شوید، به گروه‌ها و باشگاه‌های مختلف بپیوندید و وقت بیشتری به دوستان‌تان اختصاص دهید.
5.یکی از راه های تقویت حافظه ، مدیریت استرس است.
استرس دشمن اصلی حافظه و مغز انسان است. داشتن استرس بسیار در طول زمان، باعث می‌شود تا سلول‌های مغزی انسان از بین بروند و هیپوکامپ تخریب شود. هیپوکامپ بخشی از مغز است که وظیفه شکل‌دهی به خاطرات جدید و احیا خاطرات قدیم را بر عهده دارد. دوری کردن از استرس را به عنوان یکی از راه های تقویت حافظه فراموش نکنید!
برای مدیریت صحیح استرس اقدامات زیر را انجام دهید:
- انتظارات واقع‌بینانه داشته باشید و نه‌گفتن را تمرین کنید.
- برای انجام کارهایتان به خود استراحت دهید.
- با احساسات خود نجنگید و آنها را ابراز کنید.
- تعادلی بین کار و اوقات فراغت خود ایجاد کنید.
- چند کار را همزمان انجام ندهید، به انجام یک کار در هر زمان اکتفا کنید.
مطالعات نشان می‌دهد که مدیتیشن نیز اثرات خوبی بر سلامت دارد و تمرکز، خلاقیت، قدرت یادگیری و استدلال را افزایش می‌دهد و یکی از راه های تقویت حافظه است. مدیتیشن همچنین همکاری بین سلول‌های مغزی را افزایش می‌دهد و باعث تقویت و ضخامت بیشتر غشای مغزی می‌شود.
6.حافظه خود را با خندیدن تقویت کنید.
خندیدن باعث تقویت مغز و یکی از راه های تقویت حافظه است. خندیدن باعث درگیرشدن قسمت‌های مختلف مغزی می‌شود و به بهبود یادگیری و خلاقیت در افراد کمک می‌کند. به گفته دنیل گلمن روان‌شناس، خنده باعث می‌شود که افراد وسیع‌تر بیندیشند و احساس آزادی بیشتری داشته باشند.
پس برای زندگی بهتر و تقویت مغز و حافظه خود سعی کنید به دنبال راه هایی باشید که خنده را به زندگی شما وارد می‌کنند. مانند:
- زندگی را سخت نگیرید و جدی و خشک نباشید.
- خندیدن را دست کم نگیرید و به دنبال خنده و خندیدن باشید.
- سعی کنید همیشه با افراد شاد و خنده‌رو معاشرت داشته باشید.
- شاد بودن و شاد زیستن را به خود یادآوری کنید.
- از کودکان و هم‌بازی‌شدن با آنها غافل نشوید که منبعی فوق‌العاده از انرژی و شادی‌اند.
7.رژیم غذایی مناسب داشته بشاید.
همان‌طورکه جسم نیازمند انرژی و مواد غذایی مفید است، موتور مغز و حافظه نیز به سوخت نیاز دارد. رژیم غذایی که حاوی میوه، سبزیجات، چربی‌های مفید مانند چربی ماهی، آجیل یا روغن زیتون ، حبوبات و… باشد برای سلامت جسم بسیار مفید است اما این مواد نه فقط برای جسم بلکه برای حفظ سلامت مغز و حافظه نیز بسیار خوب مهم هستند. اکنون که یکی از راه های تقویت حافظه داشتن رژیم غذایی مناسب است پس به توصیه‌های زیر عمل کنید:
- از مصرف اسیدهای چرب امگا۳ برای تقویت حافظه و مغز غافل نشوید و فراموش نکنید که ماهی یک منبع غنی از این ماده است. همچنین می‌توانید از سایر منابع امگا۳ مانند گردو، کدوحلوایی، تخم کتان آسیاب‌شده، لوبیا قرمز و چیتی، بروکلی، اسفناج، سویا و … استفاده کنید.
- اسیدهای اشباع‌شده و مواد پرکالری نخورید زیرا این مواد اثرات بدی بر حافظه دارند و باعث زوال عقل می‌شوند.
- تا می‌توانید میوه و سبزی مصرف کنید. این مواد مملو از آنتی‌اکسیدان هستند و برای تقویت حافظه و مغز مفیدند.
- حتما چای سبز بنوشید زیرا چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدانی به‌نام پلی‌فنول است و از تخریب سلول‌های مغز جلوگیری می‌کند.
8.مشکلات جسمی خود را تشخیص و درمان کنید.
گاهی اوقات اختلالات حافظه را باید در مشکلات جسمی جستجو کرد. البته فورا به سراغ بیماری‌هایی چون آلزایمر نروید زیرا فقط این بیماری‌ها نیستند که باعث زوال عقل اثرات منفی بر حافظه می‌شوند، بیماری‌های دیگری نیز هستند که می‌توانند بر حافظه اثرات منفی داشته باشند.
- در ابتدا بررسی کنید که بیماری‌های قلبی‌عروقی نداشته باشید زیرا این بیماری‌ها نیز باعث نارسایی در عملکرد مغز و حافظه می‌شوند.
- بررسی کنید که دیابت نداشته باشید زیرا دیابت بیشتر از سایر بیماری‌ها باعث اختلالات حافظه می‌شود.
- بررسی‌های هورمونی فراموش نشود! زیرا اختلالات هورمونی نیز موجب کاهش توانایی حافظه می‌شوند.
- فراموش نکنید که مصرف داروهای خودسرانه نیز می‌تواند به ایجاد مشکلات ذهن و حافظه دامن بزند.
9.تقویت ذهن و حافظه با گام‌هایی عملی
اگر از دسته افرادی هستید که نمی‌توانید چیزی را یاد بگیرید یا آن را به خاطر بسپارید، پس بهتر است به فکر افزایش تمرکز و توجه خود باشید. شاید کمک گرفتن از رمزگذاری در یادگیری گزینه‌ای مناسب برای شما باشد. برای وارد کدن اطلاعات به مغز، تنها ۸ ثانیه زمان کافی است اما اگر حواس پرت هستید مکانی آرام را برای یادگیری انتخاب کنید.
یادگیری یکی از راه های تقویت حافظه است پس برای یادگیری بهتر است تا :
- حواس مختلف خود را درگیر کنید و مطالب را به بوها، بافت‌ها، طعم‌ها و رنگ‌های مختلف ترجمه کنید. با این کار اطلاعات آویزه‌ی گوش‌تان می‌شوند و در مغز ماندگار خواهند بود.
- بین دانسته‌های قبلی و آموزه‌های فعلی ارتباط برقرار کنید. یعنی یادگیری مطالب جدید برپایه‌ی دانسته‌های قبلی.
- برای یادگیری مطالب سخت و پیچیده، بر روش‌های پایه‌ای بیشتر تمرکز کنید.
- به تمرین آموخته‌های تازه خود بپردازید. وقتی چیز تازه‌ای یاد گرفتید، همان روز آن را تمرین کنید.
10.یک زبان دیگر را یاد بگیرید.
حتی در سن‌های بالا نیز آموختن یک زبان دیگر، می‌تواند به تقویت مغز کمک کند. تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که دو زبانه بودن زوال عقل را چندین سال به تأخیر می‌اندازد. به گفته محققان آموختن زبان دوم و دوزبانه بودن، حتی وقتی در بزرگسالی باشد، می‌تواند برای مغز بسیار مفید باشد و یکی از راه های تقویت حافظه است.
11.مواد مخدر، الکل و سیگار مصرف نکنید.
مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که افرادی که مواد مخدر مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض خطر آسیب دائمی به هوش و حافظه هستند. همچنین علاوه بر مواد مخدر سیگار نیز می‌تواند باعث اختلالات حافظه و مشکلات ذهنی شود.
با انجام تست‌های حافظه‌ای در بین افراد میانسال سیگاری و غیر سیگاری مشخص شد که افراد میانسال غیر سیگاری عملکرد بسیار بهتری نسبت به سایر افراد شرکت کننده در این تست داشته‌اند.
نوشیدن مشروبات الکلی نیز زوال عقل را به دنبال دارد. نوشیدنی‌های الکلی ممکن است برای به خواب رفتن استفاده شوند اما استفاده از الکل پیش از خواب روی کیفیت خواب اثر منفی دارد. البته می‌دانیم که کیفیت پایین خواب نیز تأثیرات زیان‌باری روی تمرکز و حافظه‌ی افراد خواهد داشت.
توصیه‌‌هایی کلی برای تقویت حافظه و ذهن
1.تمرین و تکرار
تمرین و تکرار باعث تثبیت می‌شود. تکرار کردن روشی بسیار مفید برای یادگیری و یکی از راه های تقویت حافظه است. مغز به روش‌ها و مطالب تازه، واکنش‌های مثبتی نشان می‌دهد. پس از تکرار غافل نشوید.
2.داشتن نظم
داشتن نظم به یادگیری بهتر کمک می‌کند. برای داشتن نظم و انجام بهتر کارها می‌توان برنامه‌ریزی نمود و از برنامه‌ها و تقویم موجود در تلفن‌های هوشمند استفاده کرد و فعالیت‌ها و قرارهای مختلف را سازمان‌دهی نمود.
3.توانایی تجسم کردن
برای به خاطر سپردن بهتر اسم‌ها و اشخاص، می‌توان به آنها تصویری اختصاص داد و در ذهن و حافظه‌ی خود جایی برای آنها در نظر گرفت. بنابراین از طریق تجسم کردن نیز می‌توان به تقویت ذهن و حافظه پرداخت.
.
