رمزنگاری سرتاسری یکی از اصلی‌ترین مباحث در امنیت پیام‌رسان‌هاست. این فناوری به کاربران این امکان را می‌دهد که پیام‌های آنها تنها توسط فرستنده و گیرنده قابل مشاهده باشد و هیچ‌کس، حتی شرکت ارائه‌دهنده سرویس، نتواند به محتوای پیام‌ها دسترسی پیدا کند.
در تلگرام، برخلاف اپلیکیشن‌هایی مانند سیگنال و iMessage، رمزنگاری سرتاسری به‌صورت پیش‌فرض برای تمامی پیام‌ها فعال نیست. این نوع رمزنگاری تنها در چت‌های فرد به فرد (Secret Chats) قابل فعال‌سازی است و در چت‌های گروهی و کانال‌های عمومی که به طور گسترده توسط کاربران مورد استفاده قرار می‌گیرند، اعمال نمی‌شود.
بیشتر بخوانید:
- بیوگرافی پاول دوروف ؛ آقای تلگرام کیست؟
- دستگیری پاول دوروف و پیامدهای آن؛ واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی
رمزنگاری سرتاسری چیست؟
رمزنگاری سرتاسری چیست؟ (End-to-End Encryption) یک روش امنیتی است که در آن پیام‌ها تنها توسط فرستنده و گیرنده قابل خواندن هستند. در این روش، محتوای پیام از لحظه ارسال تا دریافت، به صورت رمزنگاری‌شده باقی می‌ماند و حتی سرویس‌دهنده‌ای که این پیام‌ها را منتقل می‌کند، قادر به دسترسی به محتوای آنها نیست. این به معنای آن است که حتی اگر یک هکر به سرور دسترسی پیدا کند یا دولت از شرکت بخواهد داده‌ها را ارائه دهد، محتوای پیام‌ها بدون کلید رمزگشایی فرستنده و گیرنده قابل دسترسی نیست.
رمزنگاری در تلگرام چگونه کار می‌کند؟
در تلگرام، رمزنگاری سرتاسری به صورت پیش‌فرض برای همه‌ی پیام‌ها فعال نیست. در چت‌های عادی (چت‌های غیرمخفی) پیام‌ها در حین انتقال به سرورهای تلگرام رمزنگاری می‌شوند (یعنی تلگرام نمی‌تواند محتوای پیام‌ها را ببیند)، اما این رمزنگاری سرتاسری نیست. در چت‌های گروهی و کانال‌های عمومی، پیام‌ها به سرورهای تلگرام ارسال و سپس به اعضای گروه یا دنبال‌کنندگان کانال منتقل می‌شوند. در این موارد، تلگرام می‌تواند به محتوای پیام‌ها دسترسی داشته باشد زیرا رمزنگاری انتها به انتها در اینجا اعمال نمی‌شود.
دلیل عدم استفاده از رمزنگاری در کانال‌های عمومی
رمزنگاری سرتاسری در کانال‌های عمومی و گروه‌های بزرگ به دلیل پیچیدگی‌های فنی و نیاز به رمزنگاری و رمزگشایی جداگانه برای هر کاربر به‌طور پیش‌فرض فعال نیست. این موضوع به تلگرام اجازه می‌دهد تا محتوای این کانال‌ها را در صورت نیاز بررسی کند و در صورت گزارش فعالیت‌های غیرقانونی، اقداماتی نظیر مسدود کردن کانال‌ها یا همکاری با مقامات قانونی را انجام دهد. با این حال، این رویکرد همچنین به معنای آن است که اطلاعات در این کانال‌ها از سطح امنیت کمتری نسبت به چت‌های فرد به فرد برخوردار است و ممکن است در معرض دسترسی‌های غیرمجاز قرار گیرد.
پیامدهای عدم رمزنگاری کانال‌های عمومی
از یک سو، عدم استفاده از رمزنگاری سرتاسری در کانال‌های عمومی به تلگرام این امکان را می‌دهد تا در صورت گزارش‌های کاربران یا درخواست‌های قانونی، بتواند محتوا را بررسی کرده و اقدامات لازم را انجام دهد. این موضوع به ویژه در مقابله با فعالیت‌های مجرمانه مانند تروریسم، قاچاق مواد مخدر و انتشار محتوای سوء استفاده از کودکان اهمیت دارد. از سوی دیگر، این عدم رمزنگاری باعث می‌شود تا حریم خصوصی کاربران در این کانال‌ها تا حدی کاهش یابد و این نگرانی را به وجود آورد که اطلاعات شخصی یا محتوای حساس توسط مقامات دولتی یا هکرها مورد سوء استفاده قرار گیرد.
تلگرام و چالش‌های قانونی در پی عدم استفاده از رمزنگاری سرتاسری در کانال‌های عمومی
تلگرام به دلیل رویکرد “عدم نظارت فعال” بر محتوای کانال‌های عمومی، با انتقادات بسیاری مواجه شده است. این رویکرد که به معنای عدم بررسی فعالانه محتوای کانال‌ها و گروه‌ها است، باعث شده تا این پلتفرم به محلی برای فعالیت‌های مجرمانه تبدیل شود. پاول دوروف، مدیرعامل تلگرام، همواره بر اهمیت حفظ حریم خصوصی کاربران تأکید داشته و در مقابل درخواست‌های دولتی برای دسترسی به اطلاعات کاربران مقاومت کرده است. اما این موضع‌گیری تلگرام، آن را در مرکز توجه مقامات قانونی قرار داده و منجر به فشارهای قانونی و سیاسی بر این شرکت شده است.
آیا تلگرام از وجود کانال‌های عمومی با فعالیت‌های مجرمانه آگاه بوده است؟
با توجه به دسترسی تلگرام به محتوای کانال‌های عمومی، به‌طور بالقوه این شرکت می‌تواند از وجود فعالیت‌های مجرمانه در برخی کانال‌ها آگاه باشد. اما تلگرام به‌طور معمول سیاستی برای نظارت فعال بر محتوای کانال‌ها و گروه‌های عمومی ندارد و بیشتر بر گزارش‌های کاربران تکیه می‌کند. این رویکرد که به آن «دست‌نیافتگی به محتوا مگر در موارد گزارش‌شده» گفته می‌شود، یکی از دلایل اصلی انتقادها از تلگرام بوده است.
آینده تلگرام چه خواهد شد؟
تلگرام، یکی از محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های پیام‌رسان در جهان، از زمان تأسیس خود در سال 2013 توسط برادران پاول و نیکولای دوروف، همواره به‌عنوان یک مدافع جدی حریم خصوصی شناخته شده است. این پلتفرم با ارائه امکانات گسترده‌ای نظیر چت‌های گروهی، کانال‌های عمومی و خصوصی و قابلیت‌های رمزنگاری، توانسته است میلیون‌ها کاربر را از سراسر جهان به خود جذب کند. اما در کنار این محبوبیت، تلگرام با چالش‌های جدی امنیتی و قانونی نیز مواجه بوده است. این چالش‌ها به ویژه در ارتباط با نحوه مدیریت محتوای غیرقانونی در کانال‌های عمومی و گروه‌ها، و میزان تعهد این پلتفرم به حفظ حریم خصوصی کاربران مطرح می‌شود.
تلگرام با وجود تمام موفقیت‌ها و محبوبیت خود، با چالش‌های جدی در زمینه حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربرانش مواجه است. عدم استفاده از رمزنگاری سرتاسری یا انتها به انتها در کانال‌های عمومی و گروه‌ها، هم‌زمان که به تلگرام اجازه می‌دهد تا با فعالیت‌های مجرمانه مبارزه کند، باعث ایجاد نگرانی‌هایی در مورد حفظ حریم خصوصی کاربران شده است. آینده تلگرام به نحوه مدیریت این چالش‌ها بستگی دارد و باید دید که این پلتفرم چگونه میان امنیت، حریم خصوصی و مسئولیت‌های قانونی تعادل برقرار خواهد کرد.
با توجه به افزایش نظارت‌های قانونی بر پلتفرم‌های دیجیتال و فشارهای بین‌المللی برای مقابله با فعالیت‌های مجرمانه در اینترنت، تلگرام ممکن است ناچار به بازنگری در سیاست‌های خود شود. این تغییرات می‌تواند شامل افزایش همکاری با مقامات قانونی، بهبود روش‌های نظارت بر محتوای کانال‌ها و گروه‌ها و حتی اعمال محدودیت‌های بیشتر بر انتشار محتوای غیرقانونی باشد. با این حال، تلگرام همچنان باید به تعادل بین حفظ حریم خصوصی کاربران و مقابله با تهدیدات امنیتی بپردازد تا بتواند موقعیت خود را به‌عنوان یک پلتفرم محبوب و امن حفظ کند.
بیشتر بخوانید:
