ستارهشناسان سالهاست که به نقشهبرداری از ساختارهای عظیم کیهانی، از خوشههای کهکشانی گرفته تا ابرخوشههای عظیم، مشغولاند. اما اکنون، گروهی از پژوهشگران موفق به کشف بزرگترین ساختار کیهانی شناختهشده در جهان شدهاند؛ یک سازهی کیهانی عظیم که ۱.۴ میلیارد سال نوری امتداد دارد و نزدیک به ۷۰ ابرخوشهی کهکشانی را در خود جای داده است.
بهگزارش تکراتو به نقل از bgr، بزرگترین ساختار کیهانی شناختهشده در جهان که حالا «کیپو» (Quipu) نامگذاری شده، توسط تیمی از ستارهشناسان به سرپرستی «هانس برینگر» از مؤسسهی ماکس پلانک در مونیخ آلمان کشف شده است.
نام این ساختار برگرفته از یک سیستم شمارش باستانی اینکاهاست که از رشتههای گرهخورده تشکیل میشد. دلیل این نامگذاری شباهت بصری این سیستم با شبکهی درهمتنیدهی کهکشانهایی است که کیپو را تشکیل دادهاند.
کیپو رکورد ساختارهای کیهانی عظیم پیشین را شکسته است، از جمله «دیوار بزرگ اسلوان» و «ابرخوشهی لانیاکیا» که پیشتر بهعنوان بزرگترین ساختارهای شناختهشدهی کیهان معرفی شده بودند.
چگونه بزرگترین ساختار کیهانی شناختهشده در جهان شناسایی شد؟
پژوهشگران هنگام بررسی دادههای بهدستآمده از ماهوارهی ROSAT، یک مأموریت آلمانی که برای رصد پرتوهای ایکس کیهانی طراحی شده بود، موفق به کشف کیپو شدند. این ماهواره برای شناسایی خوشههای کهکشانی بزرگی که حتی قادر به خم کردن فضا-زمان هستند، استفاده میشود.
برای سرعتبخشیدن به این فرآیند، دانشمندان از یک الگوریتم ویژه کمک گرفتند که میتوانست ارتباط بین خوشههای کهکشانی را مشخص کند. این دادهها به آنها کمک کرد تا حداکثر فاصلهای را تعیین کنند که خوشههای کهکشانی همچنان بخشی از یک ساختار یکپارچه محسوب شوند. در این بررسیها، کیپو چنان واضح بود که فوراً توجه دانشمندان را جلب کرد.
«کیپو»؛ کشف ساختاری که نظریههای کیهانشناسی را به چالش میکشد
کشف بزرگترین ساختار شناختهشده در کیهان، تنها یک موفقیت علمی هیجانانگیز نیست، بلکه سؤالات مهمی را دربارهی ساختار کلی جهان مطرح میکند. بر اساس اصل کیهانشناختی، انتظار میرود که کیهان در مقیاسهای بسیار وسیع، یکنواخت به نظر برسد. اما وجود چنین ساختارهای عظیمی که در یک نقطه متمرکز شدهاند، این اصل را زیر سؤال میبرد.
برخی دانشمندان معتقدند که ابرساختارهایی مانند کیپو، اصول بنیادی دربارهی جهان را نقض میکنند، در حالی که برخی دیگر بر این باورند که اگر کیهان را در مقیاسهای حتی بزرگتر بررسی کنیم، همچنان در چارچوب مدلهای استاندارد کیهانشناسی قرار میگیرد. همچنین این پرسش مطرح است که آیا کیپو واقعا یک ساختار واحد است که تحت تاثیر نیروی گرانش کنار هم نگه داشته شده یا صرفاً مجموعهای از کهکشانهای نزدیک به هم است؟
اگر بخشهایی از این ساختار تحت تأثیر گرانش نباشند، ممکن است برخی از کهکشانهای آن در طول زمان، بر اثر انبساط کیهان از یکدیگر فاصله بگیرند. این موضوع یکی دیگر از مسائلی است که همچنان مورد بحث دانشمندان قرار دارد.
در نهایت، این کشف بزرگ بهجای ارائهی پاسخهای قطعی، پرسشهای بیشتری دربارهی جهان مطرح کرده است. شاید روزی بتوانیم پاسخ این معماها را در میان ستارگان بیابیم. تلسکوپ فضایی جیمز وب و دیگر مأموریتهای مشابه تاکنون دیدگاههای ما دربارهی کیهان را دگرگون کردهاند و بدون شک، کشفیات آینده نیز شگفتیهای بیشتری به همراه خواهند داشت.
این یافتهها در قالب یک مقالهی علمی در پایگاه arXiv منتشر شدهاند.