امکانات دسترس پذیری (Accessibility features) در گوشیها با هدف کمک به افراد دارای محدودیت طراحی شدهاند اما در عمل تجربه استفاده را برای همه کاربران بهبود میدهند و ابزارهای کاربردی متنوعی ارائه میکنند.
به گزارش تکراتو و به نقل از sammobile، در سالهای اخیر، گوشیهای هوشمند به ابزارهایی تبدیل شدهاند که در تمام لحظات زندگی ما حضور دارند. اما همه افراد شرایط یکسانی برای کار با این دستگاهها ندارند.
برخی کاربران با چالشهای بینایی، شنوایی، حرکتی یا شناختی روبهرو هستند و برای استفاده از تلفن خود نیاز به ابزارهای ویژه دارند.
به همین دلیل، امکاناتی تحت عنوان ویژگیهای دسترس پذیری در سیستمعاملهای مختلف توسعه داده شده که هدف آن افزایش سهولت استفاده برای گروههای مختلف کاربران است.
چگونه انواع زوم در دوربین گوشی تفاوت ایجاد میکنند؟ راهنمای کامل برای انتخاب بهترین گزینه عکاسی
امکانات دسترس پذیری در گوشی
البته جالب است بدانیم بسیاری از این قابلیتها در شرایط روزمره نیز به کار میآیند؛ از استفاده در نور شدید گرفته تا لحظاتی که مجبوریم بدون لمس صفحه گوشی با آن کار کنیم.
این ویژگیها در مجموع با هدف کاهش موانع، افزایش استقلال کاربر و ایجاد محیطی سازگارتر برای همه افراد ارائه میشوند.
در ادامه، جزئیات انواع امکانات دسترس پذیری، کاربردها، نحوه فعالسازی و دلیل اهمیت آنها را بررسی میکنیم تا مشخص شود چگونه این قابلیتها تجربه کاربری را برای میلیونها نفر متحول کردهاند.
چطور گوشیهای هوشمند صدا را به فایل تبدیل میکنند؟ پشتپرده ضبط صدا در موبایل
امکانات دسترس پذیری چیست و چه کسانی به آن نیاز دارند؟
امکانات دسترس پذیری مجموعهای از ابزارها و تنظیمات داخلی در گوشی هستند که کار کردن با دستگاه را برای افرادی که با چالشهای بینایی، شنوایی، حرکتی یا شناختی روبهرو هستند آسانتر میکنند.
این قابلیتها موانعی را که ممکن است مانع استفادهی مستقل از گوشی شود از میان برمیدارند. برای مثال، فردی با دید محدود ممکن است نتواند متون کوچک را بخواند یا فردی با مشکلات شنوایی نتواند تن صدا یا اعلانها را بشنود. در چنین شرایطی ابزارهای مربوط به هر دسته به کمک میآیند.
اما واقعیت این است که این امکانات فقط برای افراد دارای معلولیت نیستند؛ بلکه همه کاربران در شرایط مختلف، حتی بدون داشتن محدودیت، از آنها سود میبرند.
بزرگ کردن فونت زمانی که عینک خود را فراموش کردهاید، استفاده از تایپ صوتی هنگامی که دستهایتان مشغول است یا فعال کردن زیرنویس در محیطهای شلوغ، همگی استفاده از قابلیتهای دسترس پذیری هستند.
این همان مفهوم طراحی فراگیر است؛ قابلیتی که برای گروهی خاص ایجاد شده، اما برای همه کاربرد دارد. سیستمعاملهای مدرن مجموعه بزرگی از تنظیمات دسترس پذیری ارائه میدهند که برای انواع نیازها طراحی شدهاند.
یک فرد ممکن است به ترکیبی از چند ابزار نیاز داشته باشد؛ مثلا هم از بزرگنمایی صفحه استفاده کند و هم اعلانهای تصویری را فعال نگه دارد. این انعطافپذیری باعث میشود تجربه کاربری هر فرد کاملا شخصیسازیپذیر باشد.
چگونه مصرف اینترنت موبایل را کاهش دهیم بدون اینکه از قابلیتهای مهم گوشی محروم شویم؟
کاربردیترین امکانات دسترس پذیری برای افراد دچار چالشهای بینایی
در میان ابزارهای طراحیشده برای افراد دارای مشکلات بینایی، صفحهخوانها قدرتمندترین و حیاتیترین قابلیت به شمار میروند. در گوشیهای اندروید، این ابزار با نام TalkBack و در گوشیهای آیفون با نام VoiceOver شناخته میشود.
این ابزارها تمام محتوای روی صفحه را با صدای بلند میخوانند؛ از نام برنامهها گرفته تا متن پیامها. در نتیجه فردی که با نابینایی یا ضعف شدید بینایی مواجه است میتواند به صورت مستقل از گوشی خود استفاده کند.
علاوه بر صفحهخوانها، قابلیتهای مهم دیگری نیز برای بهبود تجربه افراد با مشکلات بینایی ارائه شدهاند؛ از جمله:
- بزرگنمایی صفحه که امکان بزرگ کردن بخش خاصی از نمایشگر یا کل صفحه را با شدت قابل تنظیم فراهم میکند
- حالت کنتراست بالا که باعث میشود متنها با وضوح بیشتری از پسزمینه جدا شوند
- افزایش اندازه فونت که خوانایی بخشهای مختلف گوشی را بدون ایجاد بههمریختگی در ظاهر برنامهها بهبود میدهد
- اصلاح رنگها برای افرادی که دچار کوررنگی هستند و در تشخیص برخی رنگها مشکل دارند
- وارونسازی رنگها که برای کاهش خستگی چشم و ایجاد دید بهتر در محیطهای تاریک کاربرد دارد
این قابلیتها مجموعه گستردهای از نیازها را پوشش میدهند؛ از نابینایی کامل تا مشکلات کوچک مانند دشواری خواندن نوشتههای کمرنگ یا کوچک.
راز لرزش در گوشیهای هوشمند: چگونه موتورهای ویبره گوشی تجربه کاربری را متحول میکنند؟
امکانات دسترس پذیری مرتبط با شنوایی در گوشیها چگونه عمل میکنند؟
برای کاربرانی که با مشکلات شنوایی روبهرو هستند، گوشیهای هوشمند چندین ابزار حیاتی ارائه میدهند. یکی از مهمترین آنها قابلیت نمایش زیرنویس زنده است.
این ابزار بدون نیاز به اینترنت، صدای در حال پخش از گوشی را به صورت همزمان به متن تبدیل میکند. چه در حال تماشای ویدیو باشید، چه پیامهای صوتی دریافت کنید یا حتی در تماس باشید، زیرنویسها به سرعت روی صفحه ظاهر میشوند.
از جمله امکانات شاخص مرتبط با شنوایی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اعلانهای تصویری که جایگزین هشدارهای صوتی میشوند و با استفاده از فلش دوربین یا لرزشهای مخصوص فعال میشوند
- سازگاری با سمعک که نویزها و تداخلها را کاهش داده و کیفیت صدا را برای کاربران دارای دستگاههای شنوایی بهینه میکند
- حالت صدای مونو که کانالهای چپ و راست را ترکیب میکند تا افرادی که فقط با یک گوش قادر به شنیدن هستند هنگام استفاده دچار مشکل نشوند
- تقویتکننده صدا که حجم صدا را افزایش داده و نویزهای محیطی را کاهش میدهد تا تماسها و صداها واضحتر شنیده شوند
این قابلیتها متناسب با نیاز افراد دچار کمشنوایی طراحی شدهاند و باعث میشوند گوشی برای طیف وسیعی از چالشهای شنوایی قابل استفاده باشد.
تفاوت بهروزرسانی و ارتقا گوشی چیست؟
ویژگیهای دسترس پذیری ویژه مشکلات حرکتی و جسمی
افرادی که با محدودیتهای حرکتی یا جسمی مواجه هستند، نیاز به کنترل گوشی بدون وابستگی به لمسهای دقیق و سریع دارند. مهمترین ابزار در این بخش، کنترل صوتی است.
با این قابلیت میتوان با فرمانهای ساده صوتی برنامهها را باز کرد، پیام نوشت، تنظیمات را تغییر داد یا داخل برنامهها جابهجا شد. تایپ صوتی نیز یکی دیگر از ابزارهای مهم است که با تبدیل گفتار به متن، امکان نوشتن پیامها را بدون نیاز به لمس صفحه فراهم میکند.
علاوه بر این، ابزارهای دیگری نیز وجود دارند:
- استفاده از کلیدهای کمکی یا سوییچ اکسیس که امکان کنترل گوشی با دکمههای خارجی یا حتی حرکات سر را فراهم میکنند
- تنظیمات لمسی پیشرفته مانند تعیین مدت زمان نگه داشتن انگشت روی صفحه یا نادیده گرفتن لمسهای ناخواسته
- حالت استفاده با یک دست که ابعاد صفحه را کوچکتر میکند تا همه بخشها در دسترس قرار گیرند
- دکمه شناور کمکی که مجموعهای از میانبرهای کاربردی را در قالب یک آیکن متحرک در اختیار کاربر قرار میدهد
این ابزارها برای افرادی که دچار لرزش دست، محدودیت حرکت انگشتان، آسیبهای جسمی یا مشکلات عصبی هستند تفاوت بزرگی ایجاد میکنند و به آنها امکان میدهند گوشی خود را مستقل و بدون سختی مدیریت کنند.
چگونه میتوان امکانات دسترس پذیری را در گوشی فعال کرد؟
فعالسازی این امکانات بسیار ساده است. در گوشیهای اندروید کافی است وارد بخش تنظیمات شوید و قسمت Accessibility را انتخاب کنید.
در گوشیهای آیفون نیز مسیر مشابهی وجود دارد و بخش Accessibility در تنظیمات به صورت کامل دستهبندی شده است. هر قابلیت به همراه توضیح مختصر نمایش داده میشود تا کاربر بداند هر گزینه چه کاری انجام میدهد.
برای راحتی بیشتر میتوان میانبرهای دسترس پذیری را تنظیم کرد. در اندروید با نگه داشتن هر دو کلید صدا به صورت همزمان میتوان یک ابزار خاص را فعال کرد. در آیفون نیز سه بار فشار دادن دکمه کناری گوشی، منوی میانبرهای دسترس پذیری را باز میکند.
برای استفاده بهتر از این قابلیتها، چند توصیه کاربردی وجود دارد:
- قابلیتها را یکییکی بررسی کنید و ببینید کدام گزینه برای نیاز شما مناسبتر است
- شدت، سرعت یا نوع عملکرد هر قابلیت را با توجه به راحتی خود تنظیم کنید
- ترکیب چند قابلیت مختلف را امتحان کنید تا بهترین تجربه را پیدا کنید
- در استفاده از ویژگیهای جدید شکیبا باشید تا بهترین تنظیم مطابق نیاز شما پیدا شود
جمعبندی
امکانات دسترس پذیری یکی از مهمترین بخشهای سیستمعاملهای مدرن هستند که به افزایش کیفیت تجربه کاربری برای همه افراد کمک میکنند.
چه به دلایل پزشکی به این ویژگیها نیاز داشته باشید و چه بخواهید در شرایط روزمره استفاده راحتتری از گوشی داشته باشید، دانستن نحوه فعالسازی و استفاده از آنها میتواند تجربهای کاملا متفاوت و کاربردیتر ایجاد کند.