کنکور و دوراهی درآمد و فضیلت؛ دلیل کاهش متقاضیان رشته علوم انسانی [مصاحبه تکراتو با دکتر مهدی محبتی]

اعلام نتایج کنکور و کاهش متقاضیان رشته علوم انسانی ، بهانه‌ای شد تا گفتگویی داشته باشیم با دکتر مهدی محبتی، استاد تمام دانشگاه سراسری زنجان.

با اعلام نتایج کنکور 1401، اطلاعات بسیاری از روند برگزاری کنکور و البته آموزش در کشور ما مشخص شد. آمار شرکت‌کنندگان کنکور 1401 نشان می‌دهد که 1,489,220 نفر در کنکور سراسری 1401 ثبت‌نام کردند. از این بین، بیشترین تعداد شرکت‌کننده را به ترتیب رشته علوم تجربی، علوم انسانی و علوم ریاضی به خود اختصاص دادند. در سال‌های اخیر شاهد افزایش تعداد شرکت‌کنندگان علوم تجربی و کاهش شرکت‌کنندگان علوم انسانی و ریاضی هستیم که این خود جای بحث دارد. گفتگوی تکراتو با پژوهشگر ادبیات فارسی و استاد تمام دانشگاه زنجان؛ دکتر مهدی محبتی را در این خصوص بخوانید.

دلیل کاهش متقاضیان رشته علوم انسانی و ریاضی

بسیاری از دانش‌آموزان در زمان انتخاب رشته تحصیلی خود در دوراهی علاقه و آینده شغلی قرار می‌گیرند. اما امروز ما می‌خواهیم از دوراهی دیگری با نام درآمد و فضیلت صحبت کنیم که این روزها علاوه بر فشارهای روانی بسیار، بر دوش متقاضیان سنگینی می‌کند. دکتر محبتی در واکنش به کاهش متقاضیان رشته علوم انسانی، نظر خود را چنین بیان کرد:

این کاهش فقط مربوط به رشته‌های علوم انسانی نیست و در مورد رشته‌های فنی و مهندسی نیز حتی بیشتر شاهد این روند کاهشی هستیم. علت این اتفاق آن است که نخست همه فکر می‌کنند تنها از طریق رشته‌های علوم تجربی به درآمد خوب می‌رسند. از طرفی دیگر، سیاست‌گذاری‌های درستی در جایی که باید صورت نمی‌گیرد و علاوه بر آن شاهد مادی شدن جهان هستیم. به نظر می‌رسد مردم این زمانه بیشتر به دنبال مادیات هستند تا فضیلت و خب رشته‌های علوم انسانی بیشتر فضیلت مدار هستند.

در ادامه از دکتر مهدی محبتی پرسیدیم که چگونه می‌توان روند کاهشی متقاضیان در رشته علوم انسانی را توجیه کرد؟ آیا رشته‌های علوم انسانی قابلیت کاربردی شدن در جامعه‌ی امروزی را ندارند؟ پاسخ ایشان را در این خصوص بخوانید:

علوم انسانی شامل رشته‌های بسیار مهمی است. در کشورهای پیشرفته، تمایل افراد با استعداد بیشتر به سوی علوم انسانی است. یک اقتصاد‌دان و یک جامعه شناس و روانشناس می‌تواند جامعه‌ای را با افکار و حرف‌های خود به سوی تباهی و یا سعادت بکشاند، در حالی که دستاوردهای یک پزشک در اغلب موارد با جامعه‌ی کوچکی در ارتباط است. البته دستاوردهای پزشک نیز ارزشمند است. اما ما راه را به دانش‌آموزان اشتباه نشان دادیم. فکر کردیم سعادت تنها در نجات فردی است.

سرکوب علوم انسانی

استاد تمام دانشگاه زنجان، دکتر مهدی محبتی در مورد ترغیب دانش آموزان به سوی رشته‌های علوم انسانی از طریق آموزش پرورش چنین گفت: «در حال حاضر متاسفانه مبنی سرکوب علوم انسانی است و با این شرایط ما رشد خوبی نخواهیم داشت. در گذشته ما شاهد رها کردن رشته‌ی علوم پزشکی از سوی بسیاری از متفکرین، فلاسفه و شاعران به سوی علوم انسانی بودیم و امروز این روند برعکس است.»

در پایان گفتگو نظر دکتر محبتی را در مورد شایعاتی که در خصوص حذف ادبیات از لیست سوالات دفترچه آزمون سراسری منتشر شده است، پرسیدیم. و حالا پاسخ ایشان را بخوانید:

من با هر دو صورت یعنی هم حذف ادبیات از دفترچه‌ی کنکور و هم وجود آن به این شکل در دفترچه مخالف هستم. این ادبیات که در حال حاضر تحت عنوان کنکور تدریس می‌شود، یک سری شعبده‌بازی است که تنها دانش‌آموز را از ادبیات بیزار می‌کند. ادبیات واقعی ورای تست و محدودیت است. ادبیات واقعی روح آزادگی و آزادی را در فرد بیدار می‌کند که با کنکور منافات دارد. از طرف دیگر متاسفانه تنها پیوند دانش‌آموزانی که سرگرم رقابت هستند با ادبیات، فقط همین چند تست است و دانش‌آموزان مستعد و علاقه‌مند به این حوزه تنها با همین چند تست می‌توانند سنجیده شوند. در هر صورت این نوع آموزش و سنجش استعداد ادبی، نادرست است.

تکراتو با آرزوی موفقیت برای تمام داوطلبان، امیدوار است که روزی رقابتی سالم و عادلانه‌تری برای سنجش توانایی‌های فردی افراد ایجاد گردد. فراموش نکنید فارغ از چند و چونی کنکور، این رقابت تنها عامل تعیین کننده موفقیت شما نیست. پس همواره تلاش کنید و دست از رویاهایتان نکشید.

• استیضاح وزیر ارتباطات چه تاثیری بر کسب و کار اینترنتی دارد؟ [مصاحبه اختصاصی تکراتو با عادل طالبی]
• دور زدن اینترنت ملی در صورت تصویب طرح صیانت ممکن است؟
• معضلات مهم ناشران در سوگ کتابخوانی [مصاحبه اختصاصی تکراتو با داوود سوران]
• رفع فیلترینگ یاندکس و تبعات عجیب آن [مصاحبه اختصاصی تکراتو با حامد بیدی]