گوشی های هوشمند (Smartphones) به گوشی هایی گفته می‌شوند که توانایی‌های پیشرفته تر و قدرت محاسبات بیشتر از تلفن مرکب (feature phone) ارائه می‌دهد.
گوشی‌های هوشمند یا Smartphones گوشی‌های موبایل پیشرفته با قابلیت‌های خاص و کاربردهایی نظیر کامپیوترهای شخصی (PC) هستند. بیشتر گوشی‌های هوشمند دارای دوربین هستند. قابلیت‌هایی مثل اتصال به اینترنت و ایمیل و تنظیمات مشخص را نیز دارند. یکی از خصوصیات مهم این گوشی‌ها امکان نصب برنامه‌های پیشرفته پردازشی و اتصال روی آنهاست، ولی در گوشی‌های معمولی نرم‌افزارها و برنامه‌های خاصی توسط سازندگان از قبل قرار دارد و فقط از طریق سازنده یا اپراتورها قابلیت ارتقا دارند.
این گوشی‌های هوشمند دارای برخی اینترفیس‌های اضافه مثل QWERTY، صفحه نمایش لمسی و یا حتی دسترسی مطمئن به ایمیل (همان طور که در Black Berry هم وجود دارد) هستند.
بنابراین تفاوت‌های مهم گوشی‌های هوشمند و گوشی‌های معمولی می‌تواند در زمینه قیمت و قابلیت‌های سطح بالای این گوشی‌ها باشد. مثلاً گوشی‌های هوشمند ۲۰۰۷ همگی دارای پشتیبانی کامل و پیشرفته ایمیل هستند.
امروزه بیشتر موبایل‌ها برخی از برنامه‌های ساده PDA مثل دفترچه تلفن، تقویم و لیست وظایف را دارا هستند، البته گوشی‌هایی که دارای پلات فرم‌های BREW یا Java ME اجازه نصب کردن برخی برنامه‌های جانبی را می‌دهند، اما این گوشی‌ها در زمره گوشی‌های هوشمند قرار نمی‌گیرد.
در حال حاضر گوشی‌های زیادی از نوع BREW هستند که قابلیت و کارایی PDAها را دارند، همچنین توانایی اجرای برنامه‌هایی که توسط شرکت‌های نرم‌افزاری دیگر تولید شده‌اند یا اصطلاحاً برنامه‌های third – party داشته و دارای صفحه نمایش‌های بزرگ ۳۲۰*۲۴۰ پیکسل هستند، اما نمی‌توان آنها را smart phone نامید.
در فوریه ۲۰۱۴، ۹۳ درصد از توسعه دهندگان موبایل (mobile developers)، گوشی های هوشمند را به عنوان اولین انتخاب برای توسعه نرم افزار هدف قرار دادند. در سال ۲۰۱۴ فروش گوشی های هوشمند از مرزِ ۱.۲ میلیارد دلار نیز عبور کرد که نسبت به سال ۲۰۱۳ افزایشِ ۲۸ درصدی را شاهد بود.
سیستم عامل ها
اندروید (Android)
آی او اس (iOS)
ویندوز فون (Windows Phone)
فایرفاکس او اِس (Firefox OS)
شمشیر ماهیان دندان دار (Sailfish OS)
تایزن (Tizen)
اوبونتو لمسی (Ubuntu Touch)
بلک بری (BlackBerry)
سیمبین (Symbian)
ویندوز موبایل (Windows Mobile)
پالم (Palm OS)
بادا (Bada)