در فاصله ای حدود 2 میلیارد سال نوری، سیاه چاله ای فوق العاده حجیم به آرامی در حال بلعیدن ستاره ای است. این پدیده، رویدادی بسیار جذاب و دیدنی برای ستاره شناسان است و البته ستاره شناسان هم فرصت کافی برای مشاهده این پدیده نادر را داشته اند. در واقع، این نور بین ستاره ای> برای بیش از 10 سال قابل مشاهده بوده تا به طولانی ترین مرگ یک ستاره که تاکنون قابل مشاهده بوده، تبدیل شود.
این پدیده به گسست کشندی مشهور است. این رویداد هنگامی روی می دهد که جرم کیهانی کوچکی همچون یک ستاره از نزدیکی یک سیاه چاله عبور می کند و در کشش گرانشی آن به دام می افتد. در این رویداد، ستاره متلاشی می شود و برخی از مواد آن به خارج پرتاب می شوند و بقایای ستاره به درون سیاه چاله مکیده می شوند. با وجود این انفجار کیهانی، شعله های اشعه ایکسی در فضا آزاد می شود که با استفاده از ابزارهای زمینی و همچنین ماهواره های مداری قابل مشاهده است.
در سال 2015 هم ستاره شناسان شاهد، پدیده نادر دیگری از مرگ یک ستاره بودند. ستاره ASASSN-15lh به قدری درخشان بوده که محققان این سوال را مطرح کرده بودند که آیا این ستاره، یک ابرنواختر فوق درخشان به معنای متعارف بوده یا خیر؟ چرا که ابرنواخترها معمولا سرد هستند و پس از انفجار منبسط می شوند؛ اما ستاره ASASSN-15lh داغ تر شده و جالب آنکه این ستاره در نزدیکی مرکز کهکشان خود واقع شده است. در واقع در جایی که به طور معمول یک سیاه چاله در آن قرار دارد.
این نشان می دهد که ستاره ASASSN-15lh یک ستاره عظیم نبوده که انفجار آن باعث ایجاد این نور مهیب شده است، بلکه ستاره کوچک تری بوده که به دام یک سیاه چاله افتاده و در رویداد “گسست کشندی”، متلاشی شده است. تا به حال تنها 10 مورد از این گسست های کشندی مشاهده شده اند.
حال، این رویداد در سیاه چاله ای به نام XJ1500 + 0154، در مرکز یک کهکشان کوچک که حدود 1.8 میلیارد سال نوری از ما فاصله دارد، رخ داده است. بازتاب های اشعه ایکس این رویداد برای نخستین بار 23 ژوئیه سال 2005 توسط تلسکوپ مداری نیتون اسا (آژانس فضایی اروپا) مشاهده شده بود؛ اما تا قبل از مشاهدات جدید رصدخانه پرتو ایکس چاندرا ناسا در 2 آوریل با استفاده از ماهواره های نیتون و سویفت، دوباره مشاهده نشده بود. این ماهواره ها در حالی قادر به مشاهده روشنایی های این رویداد شدند که سیگنال های اشعه ایکس آن در 5 ژوئن 2008 حتی تا 100 برابر نسبت به رصد سال 2005 افزایش یافته بودند.
به گفته داچنگ لین، محقق ارشد این تیم تحقیقاتی: “ما شاهد مرگ جذاب و طولانی یک ستاره هستیم. از دهه 1990 تاکنون شاهد صدها رویداد گسست کشندی مختلف بوده ایم؛ اما هیچکدام از این رویدادها، چنین زمان طولانی قابل مشاهده باقی نمانده بودند. “
البته زمان طولانی این رویداد تنها مورد قابل توجه نیست، بلکه درخشش آن هم بسیار جذاب بوده است. به گفته جیمز گیولوچون، محقق دیگری از این تیم تحقیقاتی: “مدت زیادی است که در حال رصد این جرم کیهانی هستیم که به سرعت در حال رشد است. به نظر می رسد، این ستاره عجیب که به درون سیاه چاله فرو رفته، دو برابر خورشید ما جرم داشته است.”
یافته های این محققان در نشریه “Nature Astronomy” به چاپ رسیده است.
.
منبع: newatlas
