هواپیمای فضایی X-37B نیروی هوایی ایالاتمتحده، اوایل ماه جاری به رکورد بیشترین گردش در مدار زمین با 674 روز دست یافت. هواپیمای فضایی رباتیک X-37B که از ۲۰ ماه مه سال ۲۰۱۵ برای انجام چهارمین مأموریت فوق سری خود به مدار زمین فرستاده شده، هنوز در مدار زمین حضور دارد و دقیقا مشخص نیست تا چه مدت در مدار زمین باقی میماند. نیروی هوایی آمریکا هم در مورد فعالیتهای این هواپیمای فضایی رباتیک اطلاعات کمی منتشر کرده است.
گفته میشود که هواپیمای فضایی X-37B در طول این مأموریت چندین محموله را حمل کرده که برخی از این محمولهها شناساییشدهاند. این هواپیما، چند دستگاه نیروی محرکه الکتریکی متعلق به نیروی هوایی و شرکت خصوصی آیروجت راکتداین و همچنین ابزارهای تحقیقاتی پیشرفته ناسا را حمل کرده است. نشریه نیویورکتایمز، ماه مه سال ۲۰۱۰ گزارش داد: “مقامات پنتاگون در مصاحبهها و اظهارات خود، هرگونه ارتباط این هواپیما را با جنگافزارهای فضایی بهشدت تکذیب کردهاند، این در حالی بود که این مقامات اذعان کرده بودند، هدف نهایی (مأموریت) کمک به جنگندههای زمینی با مأموریتهای فرعی بوده است.”
همچنین نیروی هوایی هم پاسخ مبهمی در این خصوص داده و با اشاره به سری بودن مأموریت، اعلام کرد: “این مأموریت هیچ ارتباطی به قابلیتهای تهاجمی ندارد، بلکه این برنامه با هدف کاهش خطر، تجربه و توسعه سیستم های عملیاتی انجامگرفته است.”
در اسناد رسمی نیروی هوایی، هدف مأموریت هواپیمای فضایی X-37B اینگونه اعلامشده است:
تکنولوژیهایی که در این مأموریت تست میشوند، شامل سیستم پیشرفته هدایت ناوبری و کنترل، سیستمهای حفاظت حرارتی، اویونیک، سازه های حرارتی فوق بالا، عایقهای قابل استفاده مجدد، سیستمهای پرواز الکترومکانیکی سبک، سیستم پیشرفته نیروی محرکه و پرواز مداری مستقل، ورود مجدد به جو و فرود است.
شایعات جدید از آزمایش سیستم EM Drive (سیستم پیشران محفظه تشدید یا موتور الکترومغناطیسی) خبر میدهند. این سیستم، سیستم نیرو محرکه بدون سوختی است که ناسا به دنبال توسعه آن بوده است. این سیستم، بر روی کاغذ قادر به نقض قانون سوم نیوتون است.
این موضوع ماه دسامبر سال گذشته، جالبتر شد. در آن زمان دولت چین ادعا کرد که در حال آزمایش یک سیستم EM Drive در فضا است و یک منبع ناشناس به اینترنشنال بیزینس تایمز گفت؛ دولت ایالات متحده آمریکا هم در حال آزمایش همین سیستم با هواپیمای فضایی اسرار آمیز ارتش، موسوم به X-37B است. اکنون پس از گذشت پنج ماه، کماکان شایعات زیادی در مورد مأموریت سری این هواپیمای فضایی در جریان است.
X-37B و یا بوئینگ X-37، یک هواپیمای فضایی بدون سرنشین خورشیدی است که رکورد بیشترین حضور در مدار زمین را با گردش به مدت 678 روز متوالی دارد. طبیعتاً باتوجه به پنهانکاریهایی که در برنامه X-37B وجود داشته، به شایعاتی مشابه مأموریتهای قبلی این هواپیمای فضایی دامن زده است.
گفته میشود مأموریت این هواپیمای فضایی، نمونهای از استقرار ماهوارههای جاسوسی در جو زمین است. همچنین از اهداف دیگر این مأموریت، تداخل در سیگنالهای ماهوارههای دیگر، مأموریت مخفی پنتاگون برای استقرار جنگ افزارهای بدون سرنشین و حتی جاسوسی از ایستگاه فضایی چین است.
اما ارتش آمریکا همواره ادعا کرده است که این مأموریت سری به هیچ وجه ارتباطی با اهداف جاسوسی ندارد. ارتش به جای آن، هدف خود از این مأموریت را بررسی «تکنولوژیهای وسایل نقلیه فضایی قابل استفاده مجدد برای اهداف بلند مدت» ذکر کرده است.
اما شایعات مربوط به سیستم EM Drive همچنان در جریان است، سیستمی که به دانشمندان امکان آزمایش سیستم نیروی محرکه جنجالی بدون گرانش و اصطکاک در فضا را میدهد.
کارایی این سیستم تا حدی زیادی هنوز به اثبات نرسیده، اما از پتانسیل فوق العاده بالا و انقلابی چنین سیستمی به راحتی نمیتوان گذشت. سیستم EM Drive، سیستم نیرو محرکهای است که از لحاظ تئوری به جای استفاده از سوخت، به وسیله نوسان امواج مایکروویو به جلو و عقب، نیروی تراست تولید میکند.
این سیستم نیرو محرکه بر اساس مفروضات، قادر به تولید نیروی تراستی است که میتواند انسان را ظرف مدت 70 روز به مریخ برساند و بله، اساساً توانایی تحول عظیمی در سفرهای فضایی دارد. البته همه اینها منوط به این است که کارایی سیستم EM Drive، واقعاً از لحاظ عملی به اثبات برسد.
آزمایشهای اولیه، از جمله مطالعه جدیدی که ناسا منتشر کرده نشان میدهند، سیستم EM Drive قادر به تولید نیروی تراست است. در این مطالعه ناسا میخوانیم: “دادههای تراست از جلو و عقب نشان میدهند، این سیستم قادر به تولید نیروی تراستی معادل ۱٫۲ میلی نیوتن در کیلو وات در خلا است که همان عملکرد سیستم تکانشی در هوا است.”
به هر حال، چنین سیستمی قانون سوم حرکت نیوتن: «هر عملی را عکس العملی است؛ مساوی آن و در جهت خلاف آن» را نقض میکند. در واقع مفهوم اساسی در قانون سوم نیوتن این است که نیروی تک در طبیعت وجود ندارد. هر نیرویی دارای نیروی دیگری با همان اندازه و در جهت مخالف آن است. در واقع تمامی نیروهای موجود در طبیعت از این قانون پیروی میکنند و همه چیز در طبیعت به صورت دوتایی (همچون دو سر چوب و..) عمل میکند.
سیستم EM Drive هیچ نیروی سوختی ندارد و بنابراین از لحاظ فنی نباید قادر به تولید نیروی پیشرانش باشد. یکی از بهترین روشها برای کاهش اثرهای عواملی همچون اصطکاک و فشار هوا، آزمایش سیستم EM Drive در فضا است، به همین دلیل دولت چین و آمریکا، همه علاقمند به آزمایش این سیستم در فضا هستند. در این مورد حتی چین ممکن است، پیش از این سیستم خود را در فضا مورد آزمایش قرار داده باشد.
اما آیا ارتش آمریکا هم با مأموریت مخفی X-37B در حال آزمایش این سیستم است؟ دولت آمریکا تاکنون علاقهاش به آزمایش سیستم EM Drive در فضا را تأیید نکرده است. همچنین، مشخص نیست در زمان فرستاده شدن هواپیمای فضایی X-37B به فضا، ارتش آمریکا قادر به اتمام مراحل طراحی این سیستم بوده باشد.
اما به جز شایعات، شواهدی هم در دست است. به جز گزارش اینترنشنال بیزینس تایمز، گمانه زنیهایی از وجود قراردادی خبری میدهد که بوئینگ (سازنده هواپیمای فضایی X-37B) در سال 2007 به امضا رسانده است. این قرارداد به تأیید وزارت دفاع بریتانیا هم رسیده و بر اساس آن، شرکت بوئینگ امکان آزمایش سیستم EM Drive را طی 10 سال آینده خواهد داشت.
همچنین در گذشته شایعاتی وجود داشت که بوئینگ با مخترع EM Drive، مهندس انگلیسی راجر شوویر مشغول همکاری بوده است. هر چند، بوئینگ بعدها اعلام کرد، دیگر علاقهای به این دستگاه ندارد.
دولت آمریکا ادعا میکند، هواپیمای فضایی X-37B به طور رسمی در حال آزمایش پیشرانه اثر هال است که توسط شرکت آیروجت راکیتداین ساخته شده است. این شرکت آمریکایی سازنده موشک و سیستمهای نیروی محرکه وسایل نقلیه فضایی است.
پیشرانه اثر هال، سیستم نیروی محرکه امیدوار کننده دیگری است که توسط ناسا توسعه یافته و قادر به تولید 60 میلی نیوتن در کیلو وات است که در مقایسه با سیستم EM Drive نیروی فوق العاده قابل توجهی محسوب میشود؛ اما این سیستم هنوز متکی به سوخت است و بنابراین، نمیتواند مشکل حمل سوخت در مأموریت های آینده فضایی را بر طرف کند.
ولی تا زمانی که شواهدی در دست نباشد، هیچ چیزی را نمیتوان تأیید کرد. باید منتظر اخبار رسمی و یا مقالات کارشناسی شده در نشریات علمی بمانیم؛ اما این واقعیت که هواپیمای فضایی ناسا در حال آزمایش حداقل یک سیستم نیروی محرکه نوآورانه است، میتواند نویدبخش آینده امیدوار کننده سفرهای فضایی باشد و اگر این شایعات در مورد سیستم EM Drive حقیقت داشته باشند؛ باید منتظر تحولی عظیم در سفرهای فضایی باشیم.
.
[box type=”info” align=”aligncenter” class=”” width=””]
پی نوشت:
مأموریت OTV-1 که 22 آوریل 2010 راه اندازی شد و 3 دسامبر همان سال، پس از سپری کردن 224 روز در مدار زمین فرود آمد. مأموریت OTV-2 که از 5 مارس2011 مأموریت خود را آغاز کرد، پس از صرف 468 روز در فضا، 16 ژوئن 2012 به زمین بازگشت و پسازآن مأموریت OTV-3 که در 11دسامبر 2012 به فضا پرتاب شد؛ در 17 اکتبر 2014، پس از گردشی 647 روزه به زمین بازگشت. مأموریت فعلی، OTV-4 که در 20 مه 2015 بهوسیله یک موشک اطلس 5 متعلق به شرکت اتحادیه مشترک پرتاب راهاندازی شده، هنوز در حال گردش در مدار زمین است. همه چهار پرواز هواپیماهای فضایی X-37B از پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال در فلوریدا، به مدار زمین پرتابشدهاند.
[/box]
.
منبع: sciencealert