چای یکی از محبوب ترین نوشیدنی های جهان است. چای نوشیدنی شخصی محسوب می شود، هر کس دستور العمل شخصی خودش را برای دم کردن چای عالی دارد. اما نظریات علمی در مورد بهره بردن از بیشترین خاصیت چای چیست؟
فواید تنها دلیل نوشیدن چای نیست، اما باید بدانید، نوشیدن آن فواید زیادی دارد. محققان می گویند، چای باعث بهبود خلق و خوی و فعالیت های شناختی می شود و خطر ابتلا به بیماری های قلبی و دیابت را کاهش می دهد.
چای منبع ریز مغذی هایی (عناصری که به میزان جزیی مورد نیاز بدن هستند) از جمله فلوراید، منیزیم و روی است. اما فواید چای عمدتا به سه ترکیب اصلی زیست فعال؛ کاتچین، کافئین و ال تیانین مرتبط است. مواد زیست فعال، مواد مغذی غیر ضروری هستند که برای سلامتی مفیدند. این ترکیبات فرا تغذیه ای به میزان کمی در برخی غذاها یافت می شوند.
آزمایش بر روی مدل های حیوانی و مدل های شیمیایی نشان داده اند که این ترکیبات ممکن است اثرات متعددی بر روی سلامتی داشته باشند. اما، نتایج مطالعات انسانی کمتر روشن بوده است. کاتچین ها نوعی پلی فنل، گروهی از مواد شیمیایی با خواص آنتی اکسیدانی هستند. آنتی اکسیدان ها هم مولکول هایی هستند که مانع آسیب سلولی می شوند. کافئین موجب احساس هوشیاری می شود، حال، باور بر این است که اسید آمینه موجود در ال تیانین عامل خواص آرامش بخش چای است. این ترکیبات همچنین به سلیقه شخصی فرد برای دم کردن و طعم چای کمک می کنند.
کدام چای سالم است؟
همه انواع چای سیاه، اولانگ (چای بومی چین)، سفید و سبز از گیاهی به نام کاملیا سیننسیس گرفته می شوند. تفاوت این چای ها با هم، در زمان برداشت، طرز فرآوری و به ویژه اکسیداسیون است، واکنشی که در هنگام حرارت دادن برگ چای رخ می دهد و موجب کاهش سطح اکسیژن بالا می شود. چای سیاه کاملا اکسیده و اولانگ تا حدی اکسیده شده اند، در حالی که چای سبز و سفید اکسیده نشده اند. چای سفید حاصل برداشت اولیه برگ های چای است و چای سبز بعد از آن برداشت می شود.
طرز فرآوری تاثیر کمی بر روی ال تیانین دارد که با سطوح مشابهی در تمامی چای ها یافت می شود. اما سطح کافئین در چای متغییر است، چای سیاه معمولا بیشتری کافئین را دارد. کاتچین در فرایند اکسیداسیون تغییر می کند، به این ترتیب بالاترین سطح کاتچین در چای سبز و سفید موجود است.
خواص آنتی اکسیدانی بیشتر و کافئین کمتر، بدین معناست که چای سبز سالم ترین گزینه از بین باقی انواع چای است. همچنین بیشترین مطالعات در خصوص خواص درمانی چای بر روی، چای سبز انجام شده است.به هر حال، تمامی انواع چای منبع خوبی از ال تیانین، کافئین و کاتچین محسوب می شوند.
اما تنها داشتن برچسب حاوی “چای”، تضمینی برای وجود مواد زیست فعال و خواص درمانی آن نیست. انواع چای فوری و آیس تی (چای یخ) که از پیش بسته بندی شده اند، ممکن است دارای مواد زیست فعال محدود و میزان بالایی قند باشند. انواع چای گیاهی و میوه ای هم حاوی برگ چای واقعی نیستند و بنابراین، نسبت به باقی انواع چای خواص متفاوتی دارند.
مصرف بیش از حد چای هم با توجه دریافت بیش از حد کافئین، می تواند مضر باشد. تانن که گروه دیگری پلی فنول در چای است، در صورتی که به همراه و یا مدت کمی پس از یک وعده غذایی مصرف شود، می تواند با اتصال به آهن منجر به کاهش جذب آهن در بدن شود.
اصول دم کردن چای
حداکثر فواید سلامتی چای بیشتر از اینکه به نوع چای انتخابی بستگی داشته باشد، به نحوه دم کردن آن مرتبط است. تمرین در این مورد مهم است. اگر تنها چای کیسه ای را به مدت 15 تا 30 ثانیه درون فنجان می گذارید، احتمالا فقط میزان کمی از مواد زیست فعال که می توانید با دم کردن چای از آن بهره مند شوید را دریافت می کنید.
در واقع طبق دستورالعمل دم کردن چای با آب جوش به مدت دو تا 3 دقیقه، حدود 60 درصد کاتچین، 75 درصد کافئین و 80 درصد ال تیانین استخراج می شود. هر چقدر مدت دم کردن چای بیشتر شود، علاوه بر استخراج میزان مواد زیست فعال بیشتر، طعم چای هم قوی تر می شود. تحقیقات نشان می دهد، دم کردن چای به مدت 20 تا 30 دقیقه در حرارت 80 درجه سانتی گراد، منجر به استخراج بیشترین سطح مواد زیست فعال می شود. البته چنین چیزی برای دم کردن چای روزانه چندان عملی نیست و احتمالا طعم آن هم چندان مطبوع نباشد.
موضوع جالب اینکه، پی هاش آب روی فرایند استخراج مواد زیست فعال تاثیر می گذارد. پی هاش پایین (اسیدی) آب مواد زیست فعال بهتری نسبت به سطح پی هاش بالای (بازی) آب استخراج می کند. پی هاش آب آشامیدنی شهری، حدود هفت است که خنثی محسوب می شود. بنابراین بهتر است، برای دریافت مواد زیست فعال بیشتر، پس از دم کردن چای به آن لیمو اضافه کنید.
دم کردن چای در مایکروویو
دم کردن چای در مایکروویو، برای دوست داران چای ناب هولناک است. آنها چنین استدلال می کنند که مایکروویو نسبت به کتری، آب را کم تر گرم می کند و همچنین کنترل کمتری برای میزان حرارت وجود دارد. اما در واقع، مایکروویو می تواند ابزار مفیدی برای استخراج مواد زیست فعال باشد.
مایکروویو می تواند سطح مواد زیست فعال چای را افزایش دهد. آب جوش را به چای کیسه ای اضافه کنید، سپس به مدت 30 ثانیه چای کیسه ای را در آب جوش قرار دهید و بعد از آن یک دقیقه در مایکروویو (با حرارت متوسط) قرار دهید. به این ترتیب، می توانید از سطح بیشتری از مواد زیست فعال به نسبت استاندارد دم کردن سه دقیقه ای بهره مند شوید.
آیا شیر فواید سلامتی چای را تغییر می دهد؟
برخی مطالعات نشان داده اند، شیر خواص آنتی اکسیدانی چای را از بین می برد. اما تحقیقات دیگری هم نشان داده اند، میزان آنتی اکسیدان های مشابهی با مصرف چای بدون شیر به خون می رسد. همچنین هیچ جواب علمی به این سوال که چه زمانی باید شیر را به چای اضافه کرد، وجود ندارد. محققان انجمن سلطنتی شیمی بریتانیا پیشنهاد می کنند، ابتدا شیر را به چای اضافه کنید، چرا که ابتدا اضافه کردن شیر مانع دناتوراسیون یا تجمع پروتئین شیر می شود که ممکن است به شیر طعم نامطبوعی بدهد.
برگ سبز ممکن است حاوی مواد زیست فعال بیشتری باشد. اما برگ های موجود در چای کیسه ای در اندازه های کوچکی برش داده شده اند که تصور می شود، منجر به افزایش استخراج این ترکیبات می شود.
چای کم کیفیت تر حاوی میزان بیشتری ساقه است که به همین ترتیب حاوی میزان بیشتری ال تیانین به نسبت به برگ است. بنابراین، ممکن است، برگ طعم بهتری داشته باشد، اما یک چای کیسه ای با کیفیت متوسط، ممکن است، فواید سلامتی بیشتری نسبت به این نوع چای داشته باشد.
فواید سلامتی ممکن است، دلیل نوشیدن چای نباشد، اما اگر می خواهید، حداکثر فایده را از نوشیدن چای خود ببرید، صبر عنصری کلیدی است. هر گونه چایی را هر چقدر بیشتر دم کنید، چای بهتر و سالم تری خواهید نوشید.
.
منبع: theconversation
