سنجاقک های ماده از یک تاکتیک عجیب برای فرار از سنجاقک های نر استفاده می کنند، آنها در حالی که در حال پرواز هستند، ناگهان به زمین می افتند و وانمود می کنند، مُرده اند!
رسیم خلیفه، حشره شناسی از دانشگاه زوریخ، سوئیس، برای اولین بار این رفتار را در سنجاقک های خلنگ زار با نام علمی Aeshna juncea مشاهده کرد. وی که مشغول جمع آوری لارو این حشرات در کوه های آلپ بود، برای اولین بار این رفتار را مشاهده کرد. او سنجاقکی را دید که در حالی که سنجاقک نری به دنبالش بود، به زمین سقوط کرد. سنجاقک ماده مدتی به همین حالت ماند، سپس وقتی سنجاقک نر از محل دور شد، بلند شد و پرواز کرد. خلیفه که در طول 10 سال مطالعه سنجاقک ها چنین رفتاری را ندیده بود، می گوید: “شگفت زده شده بودم.”
سنجاقک های خلنگ زار در زمانی که از تخم های خود مراقبت می کنند، نسبت به مزاحمت به شدت آسیب پذیرند، چرا که بر خلاف برخی دیگر از سنجاقک ها، جفت های نر از تخم ها محافظت نمی کنند. به همین دلیل برخورد جنسی با یکی دیگر از سنجاقک های نر به شدت خطرناک است، چرا که لقاح دوباره می تواند به دستگاه تناسلی آنها آسیب وارد کند.
خلیفه دریافته که سنجاقک های ماده اغلب در نزدیکی نواحی که دارای پوشش گیاهی زیادی هستند، دیده می شوند، احتمالا برای پنهان شدن و وقتی سنجاقک های مزاحم ظاهر می شوند، رفتارهای این چنین شدیدی از خود نشان می دهند.
او تا به حال 27 سنجاقک ماده را مشاهده کرده که این رفتار را انجام داده اند و 21 مورد از 27 موردی که از این ترفند استفاده کرده اند، موفق بوده اند. با این وجود، شیرجه رفتن از ارتفاع در زمان پرواز با سرعت بالا می تواند بسیار خطرناک باشد. به گفته، آدولفو کوردرو ریورا حشره شناسی از دانشگاه ویگو در اسپانیا، این ممکن است، استراتژی باشد برای نواحی باشد که سنجاقک های زیادی وجود دارند. “سنجاقک های ماده ممکن است تنها زمانی که مزاحمت های سنجاقک های نر شدید باشد، از این رفتار استفاده کنند.”
شمار حیواناتی که از تظاهر به مُردن برای فریب دادن استفاده می کنند، کم است. این رفتار پیش از این در یک گونه از عنکبوت (عنکبوت های نر برای بهبود شانس جفت گیری از آن استفاده می کنند)، دو گونه مگس سارق و یک نوع آخوندک مشاهده شده است. اما تظاهر به مردن برای فرار از دست شکارچیان، بسیار شایع تر است و در سنجاقک ها هم مشاهده شده است.
خلیفه می گوید: “این احتمال وجود دارد که سنجاقک های ماده همین رفتار را برای غلبه بر اجبار سنجاقک های نر، گسترش داده باشند.”
خلیفه می خواهد بداند، آیا این رفتار منحصر به تنها گونه هایی است که خود به تنهایی از تخم ها نگهداری می کنند و یا اینکه آیا در گونه های دیگر سنجاقک هم وجود دارد. استفاده از تاکتیک های شدید برای حل منازعات جنسی منحصر به سنجاقک های خلنگ زار نیست، در برخی از خویشاوندان سنجاقک سانان، حتی گونه های ماده، جفت خود را می خورند!
.
منبع: newscientist
