محققان نروژی ربات ماری طراحی کرده‌اند که می‌تواند برای تعمیر و نگهداری ایستگاه فضایی بین‌المللی، بررسی دنباله‌دارها و همچنین کاوش سیارات به کار رود. محققان موسسه تحقیقاتی SINTEF نروژ، طی سه سال گذشته، امکان بهره بردن از ربات‌های ماری برای فضانوردان مأموریت مریخ را موردبررسی قرار داده‌اند. این محققان به‌عنوان بخشی از پروژه آژانس فضایی اروپا، تحقیقات اولیه‌ای برای بررسی تکنولوژی و سایر قابلیت‌های ربات‌ها در فضا را بررسی کرده‌اند.
آکسل ترانست، یکی از محققان موسسه SINTEF، می‌گوید: “کاربردهای جاه‌طلبانه این کاوشگر شامل فعالیت‌هایی در ماه و دنباله‌دارها است. این ربات ماری می‌تواند به فضانوردان در نگهداری تجهیزات ایستگاه فضایی بین‌المللی کمک کند.”
دهکده ماه
تقریبا 50 سال از زمانی که نخستین انسان روی ماه قدم گذاشت، می‌گذرد. آژانس فضایی اروپا باور دارد که گام بعدی انسان ممکن است، پروژه جهانی مشترکی در ماه به نام “دهکده ماه” باشد. چنین پایگاه دائمی در ماه می‌تواند، برای فعالیت‌های علمی، تجاری، توریستی، استخراج معادن مورد استفاده قرار گیرد.
ساخت چنین پایگاه دائمی در تونل‌های برجای مانده از گدازه‌های آتش‌فشانی ماه، می‌تواند بدین معنا باشد که فضانوردان از تابش‌های کیهانی و شهاب‌سنگ‌ها در امان هستند. بااین‌وجود، چنین تونل‌هایی باید مورد بررسی قرار گیرند تا امکان فعالیت در آنها سنجیده شود، در این جا است که ربات ماری ممکن است، نقش مهمی ایفا کند. علاوه بر این با توجه به اینکه، جاذبه در ماه ضعیف‌تر است، تونل‌های گدازه‌ای ممکن است، به‌صورت عمودی فرو بریزند، در این صورت چگونه می‌توان به تجهیزات و وسایل نقلیه دست پیدا کرد؟
مطالعه دنباله‌دارها
آژانس فضایی اروپا، همچنین به مطالعه دنباله‌دارها علاقه‌مند است. ازآنجایی‌که دنباله‌دارها از نواحی دور فضا می‌آیند، دانشمندان امیدوارند به‌وسیله آنها، برخی اسرار منظومه شمسی را کشف کنند. کاوشگر رزتای آژانس فضایی اروپا، در سال 2004 به فضا پرتاب شد و در سال 2014، کاوشگر فیله از آن جدا شد و روی سطح دنباله‌دار ۶۷ پی چوریوموف-گراسیمنکو فرود آمد. این کاوشگر دارای سیستم‌های زوبین مانندی برای کاوش سطح دنباله‌دار بود که می‌توانست بررسی‌های دقیقی از سطح این دنباله‌دار انجام دهد؛ اما متأسفانه این کاوشگر هیچ‌گاه نتوانست کار کند.
سرانجام مأموریت رزتا هم باوجود ناکامی کاوشگر فیله، با موفقیت به پایان رسید. رزتا مأموریت داشت به دنباله‌دار ۶۷پی چوریوموف-گراسیمنک برسد و اطلاعاتی را از این دنباله‌دار در اختیار دانشمندان قرار دهد. اما دور شدن از خورشید و در معرض گاز و گردوغبار قرار گرفتن، مانع فعالیت بیشتر این فضاپیما بود. دنباله‌دار به دلیل مدارگردشی خود به دور خورشید، به تدریج در حال دور شدن از خورشید و در نتیجه سردتر و تیره‌تر شدن است. پانل‌های خورشیدی فضاپیمای رزتا هم دیگر به‌اندازه‌ای نور خورشید دریافت نمی‌کردند تا فضاپیما را گرم و سالم نگه دارند. به همین ترتیب، برقراری اطلاعات هم سخت و سخت‌تر می‌شد.
قبل از اینکه گردوغبارهای دنباله‌دار و تابش اشعه، فضاپیمای رزتا را از پای دربیاورد، این فضاپیما آخرین اطلاعات خود از دنباله‌دار را به زمین مخابره کرد. حرکت آهسته، به رزتا امکان رسیدن به نزدیک‌ترین سطح را داده بود و پردازنده دوربین هم به کار افتاده بود و در منطقه‌ای که رزتا منهدم شد، آخرین عکس داده‌های رزتا را ثبت کرد. رزتا در گودال ۴۳۰ فوتی به نام دیرالمدینه فرود آمد.
ترانست می‌گوید:” تقریبا هیچ جاذبه روی یک دنباله‌دار وجود ندارد. اگر بخواهید روی یک دنباله‌دار راه بروید، به فضا پرتاب می‌شوید. بنابراین باید روشی برای راه رفتن ربات‌های ماری در دنباله‌دار در عین ثابت ماندن در سطح بیابیم.”
تعمیر و نگهداری از ایستگاه بین‌المللی فضایی
برای محققان SINTEF، به کار انداختن ربات ماری در ایستگاه بین‌المللی فضایی، پروژه کوتاه‌مدت واقع‌گرایانه‌ای محسوب می‌شود. چراکه این کاوشگر با وجود استقرار در ایستگاه بین‌المللی فضایی، از دمای شدید فضا مصون است. فضانوردان ایستگاه بین‌المللی فضایی، آزمایش‌های خود را درون جعبه‌هایی برای همکاران خود در زمین ارسال می‌کنند، این آزمایش‌ها در حالت بی‌وزنی انجام می‌شود.
آزمایش‌هایی مانند، کاشت گیاهانی در ایستگاه بین‌المللی فضایی و همچنین نحوه التیام زخم‌ها در فضا. این آزمایش‌ها وظایف اصلی فضانوردان محسوب می‌شوند، اما چیزی که آنها را از کار خود بازمی‌دارد؛ تعمیر و نگهداری تجهیزات ایستگاه فضایی است. به‌این‌ترتیب، هر چیزی که بتواند موجب صرفه‌جویی در زمان آنها شود، ارزش زیادی خواهد داشت.
ترانست می‌گوید:”امکان این وجود دارد که یک ربات ماری بتواند، برخی از وظایف معمول فضانوردان برای تعمیر و نگهداری تجهیزات را انجام دهد.”
خزیدن، جمع شدن و باز شدن
در این مورد البته محققان با چالش‌های زیادی مواجه شده‌اند. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها این است که این کاوشگر، چگونه می‌تواند در اطراف ایستگاه بین‌المللی فضایی گردش کند؟ ازآنجایی‌که ایستگاه فضایی به‌وسیله جاذبه زمین کشیده می‌شود، فضانوردان که هنگام راه‌پیمایی‌های فضایی شناور هستند، بااتصال به ایستگاه و فشار امکان کار کردن را دارند.
ترانست می‌گوید:”ما باور داریم که می‌توانیم رباتی طراحی کنیم که بتواند، خودش را نگه دارد و سپس جمع شود و دوباره در نقطه‌ای دیگر باز شود. علاوه بر این، باور داریم که این ربات (ماری) می‌تواند بین تجهیزات ایستگاه بین‌المللی فضایی بخزد و از سطح آن برای حرکت استفاده کند و همچون مارهای واقعی به جلو حرکت کند.”
او در ادامه گفت: “ما می‌خواهیم بدانیم، چنین سیستم رباتیکی به چه قابلیت‌هایی نیاز دارد. به‌عنوان‌مثال، چه نوع سنسورهایی برای درک محیط اطراف مورد نیاز این ربات است؟ چه تکنولوژی‌هایی می‌تواند به این منظور به ما کمک کند و چه تکنولوژی‌های جدیدی باید طراحی شوند؟ و همچنین چه چالش‌هایی در این راه وجود دارند؟”
به‌زودی کاوشگر رباتیکی به نام Astrobee، برای بررسی‌های مورد نیاز در ایستگاه بین‌المللی فضایی به آنجا فرستاده می‌شود. محققان می‌گویند، این کاوشگر می‌تواند اطلاعات ارزشمندی فراهم کند، چراکه از برخی از تکنولوژی‌های ربات ماری بهره می‌برد.
.
منبع: phys
