اخترشناسان اخیرا موفق به کشف جهان تاریکی در کنار جهان مرئی ما شدهاند و حتی قادر به نقشهبرداری از این جهان شدهاند. اخترشناسان برای نخستین بار در تاریخ نجوم، قادر به مشاهده ساختار جهان به همان وضوحی شدهاند که میتوان جهان را در دوران اولیهاش مشاهده کرد.
نقشه ماده تاریک با اندازهگیری لنزهای گرانشی 26 میلیون کهکشان و با استفاده از اطلاعات پراکندگی انرژی تاریک ترسیم شد. اخترشناسان پروژه بینالمللی پژوهش انرژی تاریک (DES)، با این واقعیت دست به ترسیم این نقشه زدهاند که فقط چهار درصد جهان از مادهی عادی تشکیل شده است. اما اینکه چگونه باقی جهان از ماده تاریک تشکیلشده، هنوز همچون یک معما است و تنها برخی فرضیهها در این زمینه مطرحشده است.
مفهوم “ماده تاریک” برای نخستین بار توسط فریتز زوئیکی در سال 1933 پیشنهاد داده شد، اما ورا روبین و همکارش کنت فورد در دهههای 1960 و 1970 شواهدی دال بر وجود ماده تاریک کشف کردند. این دو اخترفیزیکدان متوجه شده بودند، سرعت چرخش ستارگان خارج از کهکشانهای مارپیچی به همان میزان سرعت چرخششان در درون کهکشانهای مارپیچی است.
بر اساس دانستههای آن زمان دانشمندان از گرانش، این ساختارهای عظیم ستارهای میباید درنهایت خود را از کهکشانهای مارپیچی جدا کنند. بهاینترتیب تنها توضیح ممکن برای این موضوع وجود تودههای نامرئی بود، چیزی که تقریبا 10 برابر بزرگتر (10 برابر جرم قابلمشاهده) از آن چیزی است که ما قادر به مشاهده آن هستیم. درواقع اجزای ماده تاریک جرم بسیار بیشتری از قسمت دیده شدنی جهان دارند و فقط حدود ۴ درصد از مجموع کل چگالی انرژی در جهان را میتوان مستقیما مشاهده کرد.
دانشمندان هنوز از ماهیت ماده تاریک اطلاع دقیقی نداریم، اما مدلسازی علمی نشان میدهد، بیش از 90 درصد جهان از ماده تاریک تشکیلشده که به توضیح مسائلی مانند سرعت انبساط جهان کمک میکند.
بهعبارتدیگر، برای نخستین بار اخترشناسانی ازجمله دکتر دیوید بیکن از موسسه کیهانشناسی و گرانش دانشگاه پورتموث قادر به مشاهده ساختار جهان ما با همان وضوح شدند که میتوان جهان را در دوران آغازینش دید. این نقشه دقیق میتواند، به دانشمندان در پاسخ به سؤالات بیشماری در مورد چگونگی شکلگیری جهان و نحوه تکامل آن کمک کند.
دکتر بیکن و همکارانش با استفاده از دادههای دوربین انرژی 570 مگا پیکسلی تلسکوپ بلانکو در شیلی قادر به ترسیم نقشه پراکندگی ماده تاریک جهان شدند. تلسکوپ چهار متری بلانکو در رصدخانه اینتر آمریکن سرو تولولو قرار دارد. این رصدخانه در بالای کوههای آند شیلی واقعشده است.
دانشمندان ابتدا نقشههای متعددی از موقعیتهای کهکشان را بررسی کردند و سپس 26 میلیون کهکشان را اندازهگیری کردند تا نقشه الگوهای ماده تاریک را در طی میلیاردها سال با استفاده از لنزهای گرانشی ترسیم کنند.
پروفسور باب نیکول مدیر موسسه کیهانشناسی و گرانش دانشگاه پورتموث و از همکاران پروژه بینالمللی بررسی ماده تاریک، گفت: “این نتایج پس از یک دهه تلاش دانشمندان سراسر جهان به دست آمد. حتی اگر اندازهگیریهای پروژه انرژی تاریک بهوضوح نشان دهند که ما در جهانی تحت سلطه مقادیر زیادی انرژی تاریک زندگی میکنیم؛ بازهم منشأ آن یک معما برای علم است.”
این شکل گریزان ماده که تاکنون بهصورت مستقیم کشف نشده است، ممکن است، 80 درصد از محتویات جهان را تشکیل داده باشد. این ماده نور یا هرگونه ماده امواج الکترومغناطیسی را منتشر نمیکند یا بازتاب نمیدهد. فرض بر این است که ماده تاریک تنها با جهان قابلرؤیت از طریق گرانش در تعامل باشد. بنابراین پیشبینی میشود ماده تاریک مانند یک دیسک، هاله و یا جریان قابلرؤیت باشد.
دانشمندان دریافتهاند که میتوان نحوه توزیع ماده تاریک را در جهان گذشته محاسبه کرد، بهاینترتیب، آنها قادر بهاندازه گیری دقیق این ماده در جهان امروز شدند. به گفته دانشمندان، در 400 هزار سال ابتدایی پس از انفجار بزرگ (بیگ بنگ)، جهان ما بهوسیله یک گاز درخشان پرشده بود و نور آن تا به امروز باقیمانده است. دانشمندان با استفاده از اطلاعات رصدخانه پلانک آژانس فضایی اروپا، توانستند یک نقشه از تابش پسزمینه کیهانی ترسیم کنند و تصویری از جهان فعلی ما به دست دهند. از همان ابتدا، جاذبه ماده تاریک در طول زمان، جرمهایی را جمع کرد، در همین حال، انرژی تاریک از هم جدا شدند. دانشمندان با استفاده از نقشه پلانک، قادر به محاسبه دقیق نحوه پویایی آن به همان اندازه 14 میلیارد سال قبل شدند.
.
منبع: ancient-code