با فیلتر کردن تلگرام و کانال های تلگرامی نمی توان این شبکه پیام رسان را کنترل کرد یا مانع استفاده از آن توسط کاربران شد. زیرا کاربران این گونه برنامه ها یا به برنامه دیگری روی می آورند یا از فیلتر شکن برای استفاده از این برنامه ها استفاده می کنند؛ بنابراین باید در فکر راه چاره‌ای بهتر برای حل این مشکلات بود.
حمید ضیایی‌پرور، معاون مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد این مطلب اعلام نمود که تلگرام به راحتی می‌تواند با محتواهای تولیدشده در سایت‌های فارسی‌زبان در طول این چند سال رقابت کند.
تعداد کل مطالب منتشر شده در تلگرام چقدر است؟
به گفته سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی کشور و همچنین بر اساس آمارهای مرکز ملی فضای مجازی تعداد کل کانال‌های فارسی از 555 هزار عبور کرده و همچنین مطالب منتشرشده در این کانال‌ها نیز به مرز ۱.۱ میلیارد رسیده است.
وی ادامه داد در اینترنت تعداد کل صفحات سایت‌های فارسی‌زبان حدود ۱.۲ میلیارد است؛ اما از سال 1394 که امکان استفاده از تلگرام و کانال های تلگرامی فراهم شد، تعداد مطالب منتشرشده در تلگرام به راحتی می‌تواند با محتوای تمامی سایت‌های فارسی کشور در مدت این چند سال رقابت نماید. وی با این وجود فیلتر کردن تلگرام و کانال های تلگرامی را چاره کار نمی‌داند.
در طول این چند سال مردم به دلیل اینکه از اینترنت موبایلی استفاده می‌کنند دسترسی بیشتری به اطلاعات دارند و همین امر نیز دلیل محکمی بر انفجار اطلاعات در فضای شبکه‌های اجتماعی در دو سه سال اخیر است.
بنابراین به گفته این مقام رسمی کشور، تاکنون یعنی در این دو سال و نیم اخیر تعداد کل پیام‌های منتشر شده در کانال‌های تلگرامی با کل محتوای تولیدشده وب فارسی (از زمان ورود اینترنت به ایران یعنی سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۹۴) که بیش از ۲۰ سال از تولید آن می‌گذرد برابری می‌کند. تعداد ۱.۱میلیارد پیام در کانال‌های تلگرامی در مقابل ۱.۲ میلیارد پیام تولیدشده در وب فارسی! این پدیده به بیگ‌بنگ شبکه‌های اجتماعی در ایران تعبیر شده است.
پیامد ها و تاثیرات تلگرام در زمینه های مختلف
پیامدها و آثار سیاسی و اجتماعی متعددی با وجود این بیگ بنگ شاهد بوده‌ایم. شاید در این میان بتوان به انتخابات سال های ۹۲، ۹۴ و ۹۶ اشاره نمود. برندگان این انتخابات بیشتر کسانی بودند که دسترسی به شبکه های اجتماعی داشتند. در برخی شهرها کسانی توانسته‌اند به شورای شهر راه یابند که تاکنون هیچ سابقه سیاسی یا اجتماعی نداشته و حتی تبلیغات و سخنرانی نیز در هیچ زمینه‌ای نداشته‌اند.
بنابراین فالوورها تلگرامی و اینستاگرامی در انتخاب این افراد بی‌تاثیر نبوده است. یک فرد دستفروش، یک رفتگر، کسی که سرگذشت خود را بازگو می‌کند و یا حتی یک خانم خانه‌دار شهرت خود را مدیون شبکه‌های اجتماعی است.
از دیدگاه رسانه‌ای و ارتباطی، می توان شبکه‌های اجتماعی را یک آفت و آسیب دانست؛ اما با این وجود فیلتر کردن تلگرام و کانال های تلگرامی چاره کنترل نیست! تلگرام رسانه اول ایران است و یک چاه اطلاعاتی است زیرا داده‌ها و اطلاعاتی که در آن وجود دارد به راحتی قابل بازیابی و جست و جو نیستند.
می توان اشاره نمود که موتورهای جست و جو نیز قابلیت بازیابی اطلاعات تلگرام را ندارند؛ اما براساس اطلاعات موجود چند پایشگر ایرانی وجود دارند که برای بازیابی و جست و جوی اطلاعات تلگرامی استفاده می شوند ولی اطلاعات را در اختیار عموم قرار نمی‌دهند و ارائه خدمات آنها در قبال پرداخت هزینه است. بنابراین می توان از این دید تلگرام را گورستانی در نظر گرفت؛ زیرا با فیلتر شدن تلگرام صدها میلیون پیام و داده فارسی نیز نابود می‌شوند.
سازمان‌ها و شرکت‌هایی نیز وجود دارند که از تلگرام یا سایر شبکه‌های اجتماعی برای معرفی و ارائه خدمات خود استفاده می‌کنند؛ بنابراین این سازمان‌ها نیز تکیه گاهی مناسب ندارند.
البته در این میان می‌توان به فواید تلگرام نیز اشاره کرد از جمله وجود گروه، ربات و سایر کاربردهای متعدد آن اما در این میان کانال های تلگرام هستند که آفت محسوب می‌شوند.
در مقایسه تلگرام با سایت‌ها می‌توان گفت که ما می‌توانیم به مطالب یک وب سایت سال‌ها دسترسی داشته باشیم و از آن استفاده کنیم، حتی اگر وب سایت از دسترس خارج شود با شیوه های مختلف می توان به آن دسترسی داشت و حتی در فضای وب ماشین بازگشت به گذشته نیز وجود دارد که با استفاده از آن می توان اطلاعات را بازیابی کرد.
کانال های اطلاع رسانی تلگرام، دروغ یا واقعیت!
نکته دیگر در مورد پیام رسان تلگرام، وجود کانال‌های خبررسانی است که البته اطلاعات منتشر شده در آنها را نمی‌توان معتبر دانست. لازم به ذکر است که رسانه‌های خبرگزاری معتبر در کشور خود نیز کانال تلگرامی دارند که کنترل‌هایی بر روی آنها انجام می‌گیرد؛ اما سایر کانال‌ها، آن هم با مخاطبان میلیونی این ویژگی را ندارند.
555 هزار کانال تلگرامی فارسی با مخاطبان چند صد هزاری و حتی چند میلیونی، یعنی 555 هزار نفر دارای رسانه شخصی هستند. سوال اینجاست که آیا تمامی این افراد در کار خود توانایی و اطلاعات لازم را دارند.
ثبت نام صاحبان کانال ها در تلگرام، هدف!
شورای عالی فضای مجازی، بالاترین مرجع متولی حوزه فضای مجازی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را موظف نمود تا سامانه‌ای برای ثبت کانال‌های تلگرامی بالای ۵۰۰۰ عضو راه‌اندازی نماید. نشانی این سامانه samandehi.ir است و تاکنون 10 هزار کانال تلگرامی در آن ثبت شده است.
از 555 هزار کانال در تلگرام تعداد 100 هزار آنها بیش از 5000 عضو دارند بنابراین می توان گفت 10 درصد کل کانال های تلگرامی بالای 5000 عضو در این سامانه ثبت نام کرده‌اند.
هدف از انجام این کار در واقع سازماندهی فضای مربوط به رسانه های اجتماعی است زیرا دارندگان این کانال ها مایل نبودند تا در وزارت ارشاد ثبت نام نمایند.
فیلتر کردن تلگرام و کانال های تلگرامی
البته بحث فیلتر کردن تلگرام و کانال های تلگرامی مدتهاست که بر سر زبان افتاده؛ اما نه فیلتر کردن کنترلی درست برای تلگرام است و نه می‌توان آن را به حال خود گذاشت زیرا با فیلتر کردن کاربران به دنبال راههایی برای رهایی از فیلتر و استفاده مجدد خواهند بود. البته پیشنهادهایی نیز در مورد راه‌اندازی شبکه های اجتماعی داخلی نیز داده شده اما با استقبال روبه رو نشده است. تحقیقات در این زمینه نشان می‌دهد که دلیل عمده و مهم کاربران برای عدم استفاده از شبکه‌های داخلی در واقع بی اعتمادی آنهاست و این مسئله باعث روی گردانی آنها از شبکه‌های اجتماعی داخلی شده است.
بنابراین این بیگ بنگ که در ایران و در مورد شبکه های اجتماعی وجود دارد جدی است؛ ولی فیلتر کردن تلگرام و کانال های تلگرامی چاره کار نیست و این مورد حداقل برای پنج سال آینده در کشور، بزرگترین چالش سیاسی، اجتماعی و فرهنگی باقی خواهد ماند.
.
منبع: isna
