در کشور ما آغاز طرح شبکه ملی اطلاعات مربوط به اواخر سال 1384 است. از مهمترین دلایل پیاده سازی شبکه ملی اطلاعات میتوان به کاهش وابستگی به شبکه جهانی اینترنت اشاره کرد. اما در سال های بعد اجرای این طرح به کندی پیش رفت و تنها 15 درصد پیشرفت داشت.
اما در دوران وزارت محمود واعظی در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، اجرای این طرح به جدی پیگیری شد و نهایتا در اواخر وزارت واعظی بود که فازهای اول، دوم و سوم این طرح نیز افتتاح و رونمایی شدند.
تحقق شبکه ملی اطلاعات نیازمند سازوکار و الزاماتی است که مرکز ملی فضای مجازی نسبت به تعیین این سازوکارها اقدام کرده است. این مرکز به اصول و ملزوماتی اشاره کرده که در آن بر موارد محتوایی و امنیتی این شبکه تاکید شده است.
سایت مرکز ملی فضای مجازی در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات اعلام نموده است که شبکه ملی اطلاعات زیرساخت ارتباطی کل فضای مجازی و همچنین شبکه همه شبکههای کشور است.
این شبکه از اقدامات آموزشی، حقوقی و قضایی پشتیبانی میکند و در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. همچنین این شبکه به نحو مطلوب و مطمئن تامینکننده نیازهای ارتباطی در داخل کشور خواهد بود.
خدمات ارائه شده از طریق شبکه ملی
این شبکه ملی میتواند انواع خدمات و محتواهای فضای مجازی را در حوزههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، امنیتی و دفاعی در کشور فراهم کند.
شبکه ملی اطلاعات تنها یک زیرساخت یا یک سخت افزار است که نیاز به تولید محتوا دارد؛ البته محتوایی که فقط یک نهاد یا سازمان به تنهایی قادر نخواهد بود متولی آن شود؛ لازم است این محتوای تهیه شده برای شبکه ملی اطلاعات آنقدر گسترده باشد که بتواند انواع نیازها فکری، فرهنگی و حتی سرگرمی مردم را پاسخ دهد.
الزاماتی برای تحقق شبکه ملی اطلاعات
مرکز ملی فضای مجازی به تازگی مصوبهای را از طرف شورای عالی فضای مجازی منتشر کرده است که در ارتباط با مساله تولید محتوا و مسائل فنی است تا از این طریق بتوانند چارچوبی برای فعالیت شبکه ملی اطلاعات در آیندهای نه چندان دور تدوین کرده باشند.
از جمله الزامات مربوط به تحقق شبکه ملی اطلاعات، ارتباطی است که لازم است تا میان زیرشبکههای شبکه ملی اطلاعات از طریق این شبکه هسته وجود داشته باشد. از جمله الزامات دیگر میتوان به تناسب نیازها و ملاحظات گوناگون، ارتباط داخل با شبکههای خارجی البته از طریق روشهای امن، امکان مدیریت درخواستهای دسترسی داخلی، تامین کلیه نیازمندیهای زیرساختی و خدماتی، استفاده از توابع و خدمات فنی شبکه ملی و… اشاره کرد.
در مراسم افتتاح فاز سوم شبکه ملی اطلاعات، محمود واعظی وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرده بود که زیرساختهای این شبکه کاملا آماده هستند و تنها مشکل و کمبود موجود ارائه محتوا و خدمات است. به گفته وی باید اپلیکیشنها و پلتفرمهای مختلفی در داخل کشور تهیه شود که مردم بتوانند نیازهای خود را از داخل تامین کنند.
واعظی همچنین بیان کرد که بخش خصوصی و زیرساخت، کار خود را پایان دادهاند و انجام فعالیتهای مربوط به ادامهی این مسیر وظیفهی حاکمیت، شورای عالی فضای مجازی، مجلس و قوهی قضاییه است.
وی از این نهادها خواست تا کسبوکارهای الکترونیکی را به رسمیت بشناسند و همچنین قوانینی را نیز در این زمینه وضع کنند. به گفته واعظی قوانین تعیین شده برای این کسب و کارها باید براساس طبیعت این آنها باشد. وی تاکید نمود که نباید با کسب و کارهای الکترونیکی مانند کسب و کارهای فیزیکی رفتار کرد.
انتشار سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، به انتشار سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات اشاره کرد و اعلام نمود سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات جدیدا به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده است. وی ادامه داد که در این سند تا حدودی به مباحث غیرفنی هم پرداخته شده است؛ اما نگاه کلی این قانون موضوعات فنی است.
جهرمی ادامه داد که مقام معظم رهبری در مورد شبکه ملی اطلاعات به مباحث فنی اشارهای نکرده است و ایشان ازمحتوا گلایه داشتهاند. وی تاکید نمود که از دیدگاه ایشان شبکه ملی اطلاعات واژهای است که مفهوم آن حاکمیت جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی است.
به گفته جهرمی حاکمیت به معنای بستن این فضا نیست بلکه به این معنا که باید به دنبال سهم واقعی خود در فضای مجازی باشیم و همچنین لازم است تا ناظری بر این فضای مجازی وجود داشته باشد.
جهرمی با اعلام اینکه نگاه مقام معظم رهبری به توسعه فناوری اطلاعات در کشور یک فرصت بینظیر است تاکید نمود که بعضی افراد در مورد توسعه فناوری اطلاعات فقط به دسترسی و استفاده مردم دقت میکنند اما مقام معظم رهبری یک گام جلوتر را نیز در نظر دارند.
به گفته جهرمی ایجاد دسترسیها در داخل کشور لازمه پیمودن دقیق این مسیر است و شرایط لازم باید طوری فراهم شود که از توان داخلی حداکثر استفاده به عمل آید. وی ادامه داد که زیرساختهای لازم باید فراهم شوند تا در ادامه امکان رشد و تولید محتوای مورد نظر وجود داشته باشد.
.
منبع: isna