مشخصات فنی هواپیمای ای تی آر 72 که یکی از هواپیماهای تولیدی شرکت هواپیماسازی فرانسوی ایتالیایی است در ادامه بررسی خواهد شد.
ای‌تی‌آر ۷۲ که یک هواپیمای دو موتوره توربوپراپ کوتاه برد منطقه‌ای است، توسط شرکت هواپیماسازی فرانسوی -ایتالیایی ای‌تی‌آر تولید می‌شود. این هواپیما نوع تکامل یافته ای‌تی‌آر ۴۲ است که از سال ۱۹۸۹ تولید آن آغاز شد. هواپیمای ای تی آر 72 معمولاً برای حمل و نقل منطقه‌ای، توسط شرکت‌های مسافربری استفاده می‌شود، که البته گاهی نیز به عنوان هواپیمای اختصاصی شرکت‌ها یا موسسات، برای گشت دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هواپیمای ای تی آر 72 دارای مدل‌های مختلفی است و تا ۷۸ نفر نیز گنجایش دارد.
موتور هواپیماهای ملخی قدیمی از نوع پیستونی بود و بنابراین این موتورها قدرت و بازده کمی داشتند اما موتورهای کنونی، زیرمجموعه موتورهای توربینی هستند و بازده بالایی دارند. در اینجا منظور از توربوپراپ این است که به جای فن بزرگ در موتورهای توربو فن، یک پروانه ملخی در آن قرار گرفته‌است.
توربوپراپ خود نوعی موتور توربینی گازی است که در آن از گردش محور توربین برای گرداندن ملخ و ایجاد پیش‌رانش استفاده می‌شود. معمولا در هواپیماهایی با برد کم و سرعت زیر ۷۰۰ کیلومتر در ساعت، این مدل مناسب است.
ورود هواپیمای ای تی آر 72 به ایران
چندی پیش بود که مدیرعامل شرکت هواپیمایی سازی ای‌تی‌آر اعلام نمود که این شرکت آمادگی لازم برای تامین و تحویل هواپیماهای مورد نظر ایران را دارد. هواپیماهای ATR 72-600 در ایران توسط شرکت ایران ایر خریداری شد. بعد از برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران، شرکت ATR اعلام کرد که با ایران برای تأمین حداکثر ۴۰ فروند هواپیمای توربوپراپ قرارداد بسته است. در اواخر اردیبهشت ۱۳۹۶ بود که اولین سری از این هواپیماها در فرودگاه مهرآباد فرود آمدند.
براساس اخبار موجود در این مورد، نوسازی ناوگان حمل و نقل هوایی ایران پس از برجام با مشکلاتی رو به رو بوده است. در مورد حمل ونقل هوایی، امنیت مسافران مسئله‌ای بسیار مهم است و بیشتر لازم است تا مورد توجه قرار گیرد. اکنون این سوال پیش می‌آید که چرا ایران به جای خرید هواپیما از بوئینگ و ایرباس به سراغ ATR72-600 رفته است و هواپیمای ساخت مشترک ایتالیا و فرانسه را خریده است؟!
بعد از برجام ناوگان فرسوده خطوط هواپیمایی کشور ، به منظور نوسازی تصمیم گرفت تا با شرکت ایتالیایی- فرانسوی ATR سومین کمپانی هواپیماسازی، قرارداد ببندد. البته براساس اطلاعات در این مورد، ATR بزرگترین کمپانی تولیدکننده هواپیماهای منطقه‌ای تا سقف 90 صندلی است. در سال 1981 همکاری‌های دو شرکت ایرباس و Leonardo باعث شد تا این شرکت تاسیس شود.
شرکت ATR تاکنون موفق به فروش بیش از 1500 هواپیما شده و همچنین بیش از 200 اپراتور در بیش از 100 کشور دنیا دارد. در هر 8 ثانیه یک بار، یک فروند ATR در محلی از دنیا فرود می آید و در کل دنیا ٢٠٠ شرکت هواپیمایی از این نوع هواپیما استفاده می کنند.
ورود هواپیمای ای تی آر 72 به دنیا
هواپیمای ای تی آر 72 اولین بار در سال ۱۳۸۵ بود که با نام تجاری آی تی آر 212A-72 به بازار معرفی شد. در ادامه تولیدکنندگان، تاریخ عرضه آن را سال ۱۳۸۸ اعلام کردند. این مدل مجهز به موتور کانادایی PW127M است که قادر است تا با 5 درصد افزایش توان به برخاست راحت‌تر کمک کند. تولیدکنندگان چندین صفحه نمایش کامپیوتر در کابین پرواز اضافه کرده‌اند تا به امنیت پرواز کمک کنند. همچنین توانستند تا با تغییر مدل صندلی‌ها و سبک‌تر کردن وزن آن‌ها ظرفیت مسافران را به ۷۴ تا ۷۸ افزایش دهند.
هواپیمای ای تی آر 72 مدرن و مناسب فرودگاه‌های شهرهای کوچک
هواپیمای ای تی آر 72 از این جهت توسط ایران برای خرید انتخاب شد زیرا توانایی طی کردن مسافت بین ۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ کیلومتر را داشت و می‌توانست در پروازهای داخلی بین فرودگاه‌های کوچک ایران مورد استفاده قرار گیرد. در واقع قرار بود تا این هواپیما در خطوط هوایی داخلی، جایگزین برخی از فرسوده ترین هواپیماهای موجود در جهان نظیر انواع فوکر و MD (مکدانل داگلاس) شود.
مشخصات فنی هواپیمای ای تی آر 72
از جمله مشخصات فنی هواپیمای ای تی آر 72 می‌توان به سرعت کروز، یعنی پیمایش طولانی آن که 509 کیلومتر در ساعت است اشاره نمود. بُرد پروازی 1500 کیلومتر و نیاز به مسافت 1333 متری برای پرواز نیز از دیگر مشخصات فنی هواپیمای ای تی آر 72 هستند.
با بررسی دقیق مشخصات فنی هواپیمای ای تی آر 72 می‌توان به این نتیجه رسید که استفاده از این هواپیما در مسیرهای درون شهری و فرودگاه‌های نسبتا کوچک شهرهای کشور بسیار مناسب است.
از دیگر مشخصات فنی هواپیمای ای تی آر 72 می‌توان به تجهیزات امنیتی و رفاهی بیشتر آن نسبت به مدل‌های گذشته هواپیماهای این شرکت اشاره کرد. این هواپیما به لطف موتورهای PW127M حدود 5 درصد توان کششی بیشتری دارد که تیک‌آف بهتری را به همراه دارد.
در نگاه اول شاید این هواپیما اندکی قدیمی باشد اما تاکنون اندک حوادثی توانسته‌اند منجر به سقوط این هواپیما شوند. بنابراین این هواپیما تاکنون در زمره ساخته‌های ایمن و قابل اطمینان صنعت هوانوردی قرار داشته است.
بیشتر بخوانید : سقوط هواپیمای تهران به یاسوج ؛ علت سقوط هواپیما چه بود؟
مقایسه مشخصات فنی هواپیمای ای تی آر 72 با مدل قدیمی آن
با مقایسه مشخصات فنی هواپیمای ای تی آر 72 با مدل قدیمی آن، مشاهده می‌شود که تغییراتی در مدل جدید، اتفاق افتاده است. از جمله این تغییرات می‌توان به مصرف سوخت بهتر و همچنین هزینه های نگهداری آن اشاره نمود. بنابراین این هواپیما پیشرفت‌های محسوسی داشته است. این هواپیما از نظر اقتصادی به صرفه‌تر است و همین باعث شده تا شرکت‌های هواپیمایی تمایل بیشتری به، به کارگیری این مدل هواپیما داشته باشند.
موتور هواپیماهای ATR توسط یک غول کانادایی به نام Pratt and Whitney تولید شده که این شرکت نیز خود یکی از معروف‌ترین، خوش نام ترین، اقتصادی ترین، ایمن ترین و مدرن ترین موتورهای هواپیمای جهان را تولید می‌کند. البته این شرکت در مدل PW127M ، فناوری را به حد اعلی رسانده است.
انواع مدل‌های هواپیمای ای تی آر 72
- ای تی آر ۱۰۰–۷۲
- ای تی آر ۱۰۱–۷۲
- ای تی آر ۱۰۲–۷۲
- ای تی آر ۲۰۰–۷۲
- ای تی آر ۲۰۱–۷۲
- ای تی آر ۲۰۲–۷۲
- ای تی آر ۲۱۰–۷۲
- ای تی آر ۲۱۱–۷۲
- ای تی آر ۲۱۲–۷۲
- ای تی آر 212A-72
- ای تی آر ۵۰۰–۷۲
- ای تی آر ۶۰۰–۷۲
از این هواپیما در چه هواپیمایی‌هایی استفاده می‌شود؟
لیست هواپیمایی‌هایی که از این هواپیما استفاده می‌کنند تا سال ۲۰۱۸ به شرح زیر است :
- وینگز ایر
- آزول برزیلین ایرلاینز
- ایر نیوزلند لینک
- ماونت کوک ایرلاین
- فایرفلای (شرکت هواپیمایی)
- فدکس اکسپرس
- سوییفت ایر
- بینتر کاناریاس
- جت ایرویز
- ای‌اس‌ال ایرلاینز ایرلند
- مالیندو ایر
- هواپیمایی الجزایر
- گارودا ایندونزیا
- استوبارت ایر
- یوتی‌ایر اوییشن
- بانکوک ایرویز
- سبو پسیفیک
.
