مرگبارترین ویروس های تاریخ کدامند؟ شیوع کروناویروس و آمار وحشتناک مرگ و میر، ممکن است منجر به این سوال شود که مرگبارترین ویروس های تاریخ کدامند؟
اولین باری که به عنوان یک دانشجوی تاریخ با یکی از کشنده ترین بیماری‌های تاریخ آشنا شدم، سال دوم کارشناسی بود و درس قرون وسطا. طاعون مرگبار یا مرگ سیاه را مرگبارترین اپیدمی تاریخب می‌دانند. عامل این بیماری که البته در دسته کشنده ترین ویروس های جهان قرار نمیگیرد، یک عفونت باکتریایی است. اما اشاره به آن در اینجا به دلیل میزان مرگ و میر بالای آن و تاثیرات گسترده آن بر جمعیت اروپا بود.
این اپیدمی مرگبار از حدود 1347 تا 1353 چیزی در حدود یک چهارم یا یک سوم جمعیت اروپای آن زمان (طبق برآوردها معادل 25 میلیون نفر) را به کام مرگ کشاند. راهیابی آن به اروپا به توسط کشتی‌هایی بود که از آسیای مرکزی به اروپا و مدیترانه می‌آمدند.
در ابتدا جنوا،مارسی و ونیز و در پی آن اکثر سواحل شمالی مدیترانه‌ای به بیماری مبتلا شدند. تصور بر این است که این بیماری در آسیا نیز به همین میزان مرگ و میر منجر شده باشد اما از آنجا که در منابع آن دوران چیزی از این مسئله ذکر نشده است،اطلاعات دقیقی در این باره وجود ندارد.
کشنده ترین و مرگبارترین ویروس های تاریخ
خطرناک ترین ویروس جهان کدام است؟
در طول تاریخ همواره بشر با ویروس‌‌ها دست به گریبان بوده است. برخلاف انتظار ما، کشف واکسن و محدود کردن عوامل منجر به بیماری های ویروسی نیز محدود به عصر مدرن نیست. بلکه در گذشته نیز تلاش هایی برای مهار مرگبارترین بیماری های ویروسی صورت داده شده است. در ادامه فهرستی از مرگبارترین ویروس های تاریخ را به شما ارائه میدهیم.
این روزها شاهد شیوع هرچه بیشتر ویروس کرونا در سراسر جهان هستیم. ویروسی که برای نخستین بار از بازارچه های فروش ماهی در شهر ووهان چین منشا گرفت و پس از چندی از این کشور خارج شد و اخیرا گفته شده که به ایران نیز وارد شده و قربانیانی نیز داشته است. مطالب زیر را در خصوص ویروس کرونا از دست ندهید:
ویروس کرونا چیست؟ همه چیز درباره منشا، علائم، درمان و خطرات کرونا ویروس
آمار کشته شدگان و مبتلایان ویروس کرونا در ایران ؛ گزارش لحظه به لحظه تکراتو
ویروس آبله
یکی از خطرناک ترین ویروس جهان
در سال ۱۹۸۰ مجمع جهانی بهداشت اعلام کرد که زمین از ویروس آبله، یکی از مرگبارترین ویروس های تاریخ پاکسازی شده است. پیش از آن برای هزاران سال آبله بیماری مسری و خطرناک بوده است که حتی می‌توانست باعث از بین رفتن شهرها و تمدن‌ها شود. از هر ۳ نفر آلوده به این ویروس ۱ نفر جان خود را از دست می‌دهد و بازماندگان نیز با زخم‌های عمیق و مشکلات دائمی مواجه شده و اکثرا کور می‌شدند. واقعا آبله یکی از خطرناک ترین ویروس جهان است.
میزان کشندگی آبله، به عنوان یکی از خطرناک ترین بیماری های ویروسی جهان در مناطق خارج از قاره‌ی اروپا بسیار بیشتر بوده است، به راستی و بر اساس آمار آبله یکی از مرگبارترین اپیدمی های تاریخ بشریت بوده است.
به عنوان مثال مورخان تخمین می‌زنند ۹۰ درصد از جمعیت بومی آمریکا که به این بیماری مبتلا می‌شدند جان خود را از دست می دادند، این خطرناک ترین ویروس جهان توسط مهاجران اروپایی به آن قاره منتقل شده است. در قرن بیستم به تنهایی آبله ۳۰۰ میلیون نفر را به کام مرگ فرستاد، هیچ درمان اختصاصی برای مبتلایان به این ویروس وجود ندارد و تنها راه مبارزه با آن پیشگیری از طریق واکسیناسیون است.
بیماری تب کریمه کنگو
از مرگبارترین ویروس های تاریخ
یکی از کشنده ترین اپیدمی های تاریخ در 1944 و در کریمه ظاهر شد. به همین دلیل یکی از خطرناک ترین بیماری های ویروسی جهان به این نام معروف شد. بعدها متخصصان به این پی بردند که این بیماری دقیقا مشابه همان بیماری است که در 1936 در کنگو مشاهده شده است. در نتیجه نام آن به صورت ترکیبی از کریمه و کنگو تغییر یافت. این بیماری مرگبار که منجر خونریزی میشود از کنه و چهارپایان به انسان سرایت می‌کند. شیوع تب کریمه باعث مرگ ۴۰ درصد از مبتلایان میشود و هیچ واکسنی برای آن کشف نشده است.
نشانه‌های تب کریمه ناگهان ظاهر میشوند. این نشانه‌ها عبارت‌اند از کبودی‌های شدید و خونریزی از دماغ و دهان. تب کریمه در مناطق مختلفی از جمله در آفریقا، آسیا، اروپای شرقی و هنذ شناسایی شده است. لازم به ذکر است که در تیر ماه سال جاری، پنج نفر در استان‌های اردبیل و سیستان‌و‌بلوچستان به تب کریمه کنگو مبتلا شدند که متاسفانه هر پنج نفر، جان‌شان را از دست دادند.
- زمان و محل شروع شیوع: ۱۹۴۴، اوکراین
- نحوه انتقال اولیه: از کنه و چهارپایان به انسان
- احتمال مرگ بعد از ابتلا: ۴۰ درصد
بیماری ابولا
از مرگبارترین بیماری های ویروسی تاریخ در افریقا
قبل از کرونا، معروف ترین بیماری ویروسی و یکی از مرگبارترین اپیدمی های تاریخ که در خبرها برای خود شهرتی دست و پا کرده بود، ویروس ابولا بود. اولین مورد ابتلا به در 1967 مشاهده شد. محل وقوع در ابتدا روستاهای دورافتاده آفریقای مرکزی و در حاشیه جنگل‌های استوایی بود. مناطقی در سودان و جمهوری دموکراتیک کنگو، اولین مبتلایان را شاهد بودند.
نشانه های این بیماری از تب و استفراغ تا ضعف و خونریزی را شامل میشود. ویروس ابولا از طریق خون و یا دیگر مایعات آلوده و از طریق بدن حیوان یا انسان منتقل میشود. گرچه میزان و قدرت کشندگی گونه‌های مختلف این ویروس متفاوت است اما به طور میانگین 50 درصد مبتلایان به این بیماری فوت میشوند. گرچه در برخی مناطق تا 90 درصد هم اعلام شده است.
جالب است که ابولا با اینکه یکی از خطرناک ترین بیماری های ویروسی جهان است، هنوز هیچ واکسنی ندارد اما برخی روش های درمان بالینی هنوز در حال ارزیابی هستند تا شاید راهی برای مقابله با آن شکل بگیرد. آخرین شیوع گسترده این بیماری در غرب افریقا، مرگبارترین اپیدمی تاریخ آفریقا را منجر شد.
- زمان و محل شروع شیوع: ۱۹۷۶، آفریقای مرکزی
- نحوه انتقال اولیه: از جانوران‌وحشی به انسان
- احتمال مرگ بعد از ابتلا: بین ۵۰ تا ۹۰ درصد
سارس و مرس SARS and MERS
سندروم حاد تنفسی چیست؟
اصلی ترین علامت ابتلا به سندروم نارسایی تنفسی خاورمیانه (مرس) و سندروم حاد و شدید تنفسی (سارس)، سخت شدن نفس کشیدن است. این سندروم به عنوان یکی از کشنده ترین ویروس های جهان ،نشات گرفته از نوعی ویروس میباشد که معمولاً باعث بیماری‌های تنفسی فوقانی میشوند و اصلی‌ترین علامت ابتلا به آن هم، سخت شدن تنفس است.
با وجود اینکه تصور میشد برای اولین بار انتقال یکی از مرگبارترین ویروس های تاریخ از طریق شتر‌های آلوده اتفاق افتاده، اما به تازگی، دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که هر دو بیماری به راحتی با عطسه و سرفه انسان به انسان دیگر منتقل میشوند.
عجیب‌ترین بیماری‌های روانی جهان ؛ وقتی مرزی بین واقعیت و خیال وجود ندارد!
بیماری سارس اولین بار در سال ۲۰۰۳ در آسیا گزارش شد، اما شیوع جهانی آن به سرعت تحت کنترل درآمد و از سال ۲۰۰۴ به بعد گزارشی از ابتلا به این بیماری منتشر نشده است، اما بیماری مرس اولین بار در سال ۲۰۱۲ دیده شد و از آن تاریخ به بعد در دیگر کشور‌ها نیز مشاهده شده است. ۳۶ درصد بیمارانی که مبتلا به مرس شده‌اند، از این بیماری درگذشته‌اند. تاکنون هیچ واکسن یا درمانی برای این بیماری پیدا نشده است در نتیجه این بیماری همچنان پتانسیل تبدیل شدن به یکی از مرگبارترین اپیدمی های تاریخ را داراست.
- زمان و محل شروع شیوع: ۲۰۰۳، آسیا
- نحوه انتقال اولیه: از شتر‌ها به انسان
- احتمال مرگ بعد از ابتلا: ۳۶ درصد
شیوع ویروس نیپاه Nipah Virus
میتواند تبدیل به یکی از مرگبارترین بیماری های ویروسی جهان شود
سازمان بهداشت جهانی این بیماری مشترک میان انسان و حیوانات را جزو کشنده ترین بیماری های تاریخ که در حال ظهور است اعلام کرده. احتمال شیوع شدید این بیماری، بالا و نرخ مرگ‌ومیر ناشی از آن بعد از ابتلا برابر با ۷۵ درصد است. اولین بار در سال ۱۹۹۸ آلودگی به ویروس نیپاه در پرورش‌دهندگان خوک در مالزی گزارش شد. در واکنش به این اتفاق، بیش از یک میلیون خوک معدوم شد.
در شیوع بعدی که در هند و بنگلادش اتفاق افتاد، میزبان خطرناک ترین ویروس جهان مشخص نشد. در سال ۲۰۱۸، خطرناک ترین ویروس جهان دوباره در هند شایع شد و حداقل ۱۶ نفر را کشت. نشانه‌های ابتلا به نیپاه به عنوان یکی از کشنده ترین ویروس های جهان شامل مشکلات تنفسی و سردرگمی ذهنی است.
- زمان و محل شروع شیوع: ۱۹۹۸، مالزی
- نحوه انتقال اولیه: از خوک به انسان
- احتمال مرگ بعد از ابتلا: ۷۵ درصد
بیماری تب هموراژی ماربورگ
بالاترین درصد تلفات
شیوع یکی از مرگبارترین ویروس های تاریخ در دهه 60 و دو بار اتفاق افتاد. آن هم به شکلی مرموز. رد این بیماری اولین بار در کارکنان آزمایشگاهی که با میمون‌های آفریقایی وارد شده از اوگاندا در ارتباط بودند، دیده شد. این ویروس به عنوان یکی از کشنده ترین ویروس های جهان به نوبه خود ناشی از فیلو ویروسی از خانواده ابولا بود. نام این ویروس را ماربورگ گذاشتند، چون اولین بار در این شهر آلمان، آن را تشخیص دادند.
عقیده بر این است که میزبان طبیعی این ویروس خفاش‌های میوه‌خور هستند. عملکرد این ویروس نیز به مانند ابولا است به تب هموراژیک منجر میشود. افراد مبتلا دچار تب بالا و خونریزی در سراسر بدن میشوند که میتواند به شوک، نارسایی ارگان‌ها و سرانجام مرگ فرد منجر شود. میزان مرگ و میر در اولین شیوع ۲۵ درصد بود اما با استناد به سازمان بهداشت جهانی در یکی از مرگبارترین اپیدمی های تاریخ که در جمهوری کنگو بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ میلادی رخ داد، بیشتر از ۸۰ درصد مبتلایان به یکی از کشنده ترین ویروس های تاریخ فوت کردند.
ویروس اول از خفاش‌ها به انسان منتقل شد و بعد از انسان به انسان انتقال پیدا کرد. نشانه‌های این بیماری، از جمله تب بالا، سردرد شدید و درد عضلات، بی‌مقدمه ظاهر میشود و به سرعت پیشرفت می‌کند و به مشکلات گوارشی، رخوت شدید و خونریزی می‌انجامد. در موارد مرگبار که ۸۸درصد از نمونه‌ها این‌گونه هستند، مرگ در کمتر از ۱۰ روز بعد از ظاهرشدن نشانه‌ها به سراغ فرد می‌آید. این ویروس هیچ واکسن و درمانی ندارد. تاکنون سازمان جهانی بهداشت از شیوع این بیماری در آنگولا، جمهوری دموکراتیک کنگو، کنیا، آفریقای جنوبی و اوگاندا گزارش داده است.
- زمان و محل شروع شیوع: ۱۹۶۰، آفریقا
- نحوه انتقال اولیه: از خفاش‌ها به انسان
- احتمال مرگ بعد از ابتلا: ۸۸ درصد
بیماری ایدز یا ویروس HIV
ویروس نقص ایمنی انسانی یا HIV در جهان مدرن سال‌هاست به عنوان یکی از مرگبارترین ویروس های تاریخ شناخته میشود که راه فراری از مرگ برای مبتلایان به این ویروس وجود ندارد. برآورد میشود تاکنون ۳۶ میلیون نفر بر اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده‌اند.
برای اولین بار در ابتدای دهه‌ی ۸۰ میلادی بیماری ایدز شناخته شد و از آن زمان تاکنون این ویروس رکورد دار میزان تلفات در افراد آلوده در جامعه‌ی جهانی است. ویروس HIV به یکی از مرموزترین و کشنده ترین بیماری های ویروسی جهان منتج میشود. تا همچنان به عنوان یکی از مرگبارترین بیماری های ویروسی جهان شناخته شود. داروهای قدرتمندی برای مبارزه با این بیماری ساخته شده‌اند که به بیماران اجازه می‌دهند سال‌ها با وجود ابتلا به HIV زنده بمانند اما این داروها گران قیمت‌اند و ۹۵ درصد از آلوده شدگان جدید به این ویروس در کشورهای فقیر و یا کمتر توسعه یافته زندگی می‌کنند. در کشورهای جنوب صحرای آفریقا از هر ۲۰ بزرگسال ۱ نفر به این ویروس آلوده شده است.
ویروس هانتا Hantavirus
از مرگبارترین ویروس های تاریخ
سندروم ریوی هانتا اولین بار در سال ۱۹۹۳ به عنوان یکی از خطرناک ترین و کشنده ترین بیماری های ویروسی توجه جهانیان را به خود جلب کرد، زمانی که مرد جوان و سالمی پس از چند روز بیماری به علت تنگی نفس فوت کرد. چند ماه بعد مقامات سازمان بهداشت تایید کردند که منبع ویروس موشی در خانه یکی از قربانیان بوده است. بیشتر از۶۰۰ نفر در ایالات متحده هم‌اکنون به این ویروس آلوده هستند که تخمین زده میشود ۳۶ درصد آن‌ها جان خود را از دست بدهند.
این ویروس به صورت فرد به فرد مسری نیست بلکه از طریق مدفوع آلوده‌ی موش به انسان منتقل میشود. پیش از این در خلال سال‌های ابتدایی دهه‌ی ۵۰ میلادی و در جنگ کره نوع دیگری از این ویروس شیوع پیدا کرده بود که بنابر اطلاعات مجله‌ی بالینی انجمن میکروبیولوژی آمریکا بیش از ۳ هزار سرباز را مبتلا کرده که حدود ۱۲ درصد آن‌ها از بین رفتند. با این که کشف این ویروس برای پزشکی مدرن تازگی دارد اما بعدها محققان متوجه شدند که در پزشکی سنتی بومیان هاوانای آمریکا بیماری مشابهی با انتقال از طریق موش ذکر شده است
ویروس آنفولانزا Infulanza Virus
بیماری معروف و از کشنده ترین بیماری ها تاریخ
آنفلوانرا آنقدر قربانی داده که بتوان آن را خطرناک ترین بیماری ویروس نامید. این کشنده ترین بیماری ویروسی هر ساله و در طول یک فصل تا ۵۰۰ هزار نفر در سراسر دنیا بر اثر ابتلا به بیماری آنفولانزا جان خود را از دست می دهند. همچنین، گاها با پدید آمدن نوع جدیدی از این ویروس میزان مرگ و میر به بالاتر از این عدد نیز می‌رسد. مرگبارترین اپیدمی آنفولانزا به نام آنفولانزای اسپانیایی شناخته می شود. این همه‌گیری از سال ۱۹۱۸ میلادی شروع شد و تا ۴۰ درصد از جمعیت جهان را آلوده کرد که باعث مرگ حدود ۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان شد.
ویروس آنفولانزا به راحتی میتواند بین افراد منتقل شود و هنوز هم ممکن است نوع جدیدی از این ویروس باعث اپیدمی مانند آنچه در سال ۱۹۱۸ رخ داد بشود. در سال ۲۰۰۹ این ویروس چیزی در حدود ۲۰۰ هزار نفر را در سراسر دنیا به کام مرگ فرستاد. بی شک آنفولانزا از مرگبارترین ویروس های تاریخ میباشد.
بیشتر بخوانید:
- بیماری اس‌ام‌ای (SMA) ؛ هر آنچه باید از آتروفی عضلانی نخاعی بدانیم!
- بیماری آلزایمر چیست؟ با علائم آلزایمر آشنا شوید
- روان پریشی مشترک چیست ؛ آیا توهمات روانی مانند بیماری‌های واگیردار به اعضای خانواده منتقل میشود؟
گردآوری: techrato
