ماه گرفتگی 15 اردیبهشت 1402 [+جزئیات]

ماه گرفتگی 15 اردیبهشت 1402 یکی از نخستین رویدادهای نجومی قابل رویت در ایران در سال 1402 است. اما خسوف 15 اردیبهشت 1402 در چه نقاطی از کشور قابل رویت است؟

بنابر گفته مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، ماه گرفتگی 15 اردیبهشت 1402 در آسمان ایران پدیدار خواهد شد. این پدیده ماواریی هر 19 سال یکبار اتفاق می‌افتد و به گفته عتیقی ماه‌گرفتگی فردا جمعه، از ساعت 18:44 دقیقه آغاز خواهد شد که عمیق‌ترین ماه‌گرفتگی نیم‌سایه است. لازم به ذکر است که در تاریخ 31 فروردین‌ماه نیز در قاره استرالیا خورشیدگرفتگی پدید آمده بود و تنها چند روز پس‌از آن پدیده خسوف در ایران نمودار خواهد شد.

بیشتر بخوانید: بانوی دانشمند ایرانی برنده جایزه انجمن نجوم آمریکا شد

ماه گرفتگی 15 اردیبهشت 1402 ؛ جزئیات و نحوه رصد

به نقل از ایسنا، مسعود عتیقی با اشاره به رویداد ماه‌گرفتگی، گفت:

با توجه به اینکه مدار ماه نسبت به مدار زمین ۵.۱ درجه زاویه دارد، بدیهی است این دو مدار (مدار ماه و زمین)، در دو نقطه یکدیگر را قطع می‌کنند که به آنها “گره”می‌گویند و از اتصال دو گره به یکدیگر، “خط گره” به دست می‌آید.

وی ادامه داد: «هرگاه این خط گره به سمت خورشید باشد، ساکنان کره زمین شاهد وقوع خورشیدگرفتگی و یا ماه‌گرفتگی به ترتیب در هنگام ماه نو و ماه کامل (ماه بدر) خواهند بود.»

عتیقی خاطر نشان کرد:

شامگاه جمعه، ۱۵ اردیبهشت‌ماه جاری و پس از دو هفته از وقوع خورشیدگرفتگی کلی-حلقوی پنج‌شنبه ۳۱ فروردین امسال که در قاره استرالیا قابل مشاهده بود، ماه‌گرفتگی رخ خواهد داد که از نوع «نیمسایه» است.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران خاطرنشان کرد: «به دلیل افت نامحسوس نور ماه در هنگام ماه‌گرفتگی نیمسایه، این نوع ماه‌گرفتگی معمولاً مورد توجه رصدگران و عکاسان نجومی قرار نمی‌گیرد، ولی ماه‌گرفتگی ۱۵ اردیبهشت امسال پس از گرفت بامداد شنبه ۲۴ بهمن ۱۳۹۵، عمیق‌ترین ماه‌گرفتگی نیمسایه است و تا ۱۹ سال دیگر یعنی ماه‌گرفتگی نیمسایه شبانگاه دوشنبه ۷ مهر ۱۴۲۱ خورشیدی با چنین شرایطی تکرار نخواهد شد.»

وی با تاکید بر اینکه ماه‌گرفتگی ۱۴۲۱ در ایران قابل رؤیت نیست؛ ماه‌گرفتگی نیمسایه ۱۵ اردیبهشت‌ماه جاری را به نسبت ماه‌گرفتگی تیره فرصت خوبی برای رصد دانست.

عتیقی با بیان اینکه علاقه‌مندان دانش ستاره‌شناسی کشور رصد این رخداد نجومی را از دست ندهند، یادآور شد:

خوشبختانه در سراسر کشور این ماه‌گرفتگی با چشم غیرمسلح قابل مشاهده است.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران ادامه داد: «گرفت ۱۵ اردیبهشت‌ماه جاری در ساعت ۱۸ و ۴۴ دقیقه و ۱۱ ثانیه به وقت کشورمان آغاز می‌شود، ولی در این زمان ماه در تهران در زیر افق بوده‌ و قابل مشاهده نخواهد بود. بدیهی است ماه حدود ساعت ۱۹ روز جمعه در تهران از افق جنوب شرق همراه با صورت فلکی ترازو (میزان) طلوع خواهد کرد.»

وی لحظه اوج این ماه‌گرفتگی را در ساعت ۲۰ و ۵۲ دقیقه و ۵۸ ثانیه ذکر کرد و یادآور شد:

در این لحظه ماه در آسمان قابل مشاهده است.

عتیقی با بیان اینکه ماه‌گرفتگی پیش رو در ساعت ۲۳ و یک دقیقه و ۴۵ ثانیه شبانگاه جمعه ۱۵ اردیبهشت به پایان خواهد رسید، گفت: «این ماه‌گرفتگی در قاره‌های اروپا، آسیا، استرالیا و آفریقا و همچنین اقیانوسه‌ای آرام، اطلس و هند و در قطب جنوب نیز قابل مشاهده خواهد بود.»

ماه‌گرفتگی جمعه 15 اردیبهشت کدام مناطق را پوشش خواهد داد؟

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران با بیان این‌اینکه دو نوع دیگر از ماه‌گرفتگی وجود دارد، گفت:

یک نوع ماه‌گرفتگی جزئی است و زمانی رخ می‌دهد که بخشی از ماه از سایه زمین عبور می کند.

عتیقی، نمونه دیگر ماه‌گرفتگی را ماه گرفتگی کامل عنوان کرد و درباره آن توضیح داد: «در ماه‌گرفتگی کامل تمام ماه در سایه زمین قرار می‌گیرد، ولی در ماه‌گرفتگی نیمسایه هیچ بخشی از ماه درون سایه زمین قرار نمی‌گیرد، به همین دلیل در گذشته و در نجوم قدیم به آن «خسوف غیر مرئی» می‌گفتند.»

وی یادآور شد:

ماه‌گرفتگی شبانگاه جمعه ۱۵ اردیبهشت به ساروس ۱۴۱ تعلق دارد که ۷۲ گرفت در آن واقع شده است. اولین گرفت این ساروس بیش از ۴۱۴ قبل و در شبانگاه دوشنبه چهارم شهریور سال ۹۸۷ خورشیدی به صورت نیمسایه رخ داده و آخرین گرفت از این دوره نیز ۸۶۵ سال بعد، دوشنبه ۲۰ مهر ۲۲۶۷ خورشیدی آن هم به صورت نیمسایه رخ خواهد داد.

به گفته این محقق حوزه نجوم آماتوری، گرفت ۱۵ اردیبهشت امسال بیست و چهارمین گرفت از ۷۲ گرفت این ساروس است.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران ادامه داد : «در این ساروس ۳۲ ماه‌گرفتگی نیمسایه، ۱۴ ماه‌گرفتگی جزیی و ۲۶ گرفت کلی رخ خواهد داد.»

عتیقی ساروس را واژه‌ای بابِلی به معنای «دوره» دانست و افزود:

این واژه بیانگر دوره‌های تکرار ماه‌گرفتگی‌ها و یا خورشیدگرفتگی‌های با شرایط یکسان است که برابر ۱۸ سال و ۱۱ روز و ۷ ساعت و ۴۹ دقیقه است.

بیشتر بخوانید:

• مهم ترین رخدادهای نجومی 2022 ؛ لحظاتی که اشک ریختیم!
• بهترین تصاویر نجومی 2022 ؛ ثبت زیبایی خیره‌کننده کیهان به کمک علم

دیدگاه شما در خصوص ماه گرفتگی 15 اردیبهشت 1402 چیست؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با تکراتو در میان بگذارید.