ایستگاه تحقیقاتی قطب جنوب که دانشمندان برای نخستین بار از آنجا موفق به مشاهده سوراخ لایه اوزن در دهه 1980 شده بودند، با بحرانی زیست محیطی دست به گریبان است. به نظر می رسد، شکاف یخی عظیمی که برای نزدیک به 35 سال در حالت غیرفعال قرار داشته، دوباره حرکت های خود را آغاز کرده و در حال پیشروی به سمت ایستگاه تحقیقاتی هالی در شرق فلات قطب جنوب است.
این شکاف که از سال 2012 دوباره فعال شده، از آن زمان با سرعتی حدود 1.7 کیلومتر در سال در حال پیشروی به سمت شمال و ایستگاه تحقیقاتی هالی بوده است. با وجودی که به نظر نمی رسد، این شکاف درست زیر ایستگاه ترک بردارد و تمام ایستگاه را ببلعد؛ اما همه چیز حاکی از این است که اگر این ایستگاه به مکان امنی انتقال داده نشود، از صفحات یخی جدا شده و در دریا سرگردان خواهد شد.
خوشبختانه ایستگاه تحقیقاتی هالی، ششمین ایستگاه از این دست است که با توجه به چنین احتمالی، طراحی شده است. این تاسیسات که توسط سازمان اکتشاف قطب جنوب بریتانیا (BAS) اداره می شود، شامل هشت ماژول به هم پیوسته است که بر روی پایه های هیدرولیکی اسکی قرار گرفته اند. هنگامی که این ماژول ها از هم جدا شوند، هر کدام به تنهایی به وسیله تراکتوری بزرگ به مکان های دیگر یدک کشیده می شوند.
به گفته تیم استاکینگز (Tim Stockings)، مدیر عملیات سازمان اکتشاف قطب جنوب بریتانیا: “ایستگاه تحقیقاتی هالی به صورت ویژه ای طراحی و مهندسی شده تا امکان انتقال به مکان های دیگر را در صورت بروز تغییراتی در یخ ها داشته باشد. در طول چند سال گذشته تیم های عملیاتی ما، در حال طرح ریزی برنامه های بسیار دقیقی برای حرکت بوده اند و ما از این چالش هیجان زده ایم.”
برای انجام این عملیات، البته چالش های زیادی پیش روی تیمِ استوکینگ و همکارانش است؛ چرا که این سازه ها از زمان قرار گیری در موقعیت فعلی در سال 2012 جا به جا نشده اند.
اما این رویداد با شروع فصل تابستان در نیمکره جنوبی که تنها نه هفته طول می کشد، همزمان شده است. در طول این زمان کوتاه، محققان باید تمام قطعات ایستگاه تحقیقاتی را از هم جدا کرده و به ناحیه ای امن -حدود 23 کیلومتری در شرق- منتقل کنند.
این انتقال تنها باید در عرض نه هفته صورت گیرد؛ چرا که شرایط سخت زمستان صفحات یخی را دوباره فرو می ریزد. انتظار می رود، کل پروسه نقل و انتقال به سه سال – یعنی سه پنجره فصلی- نیاز داشته باشد. به این ترتیب، محققان امیداوارند، روند ترک برداشتن شکاف، سرعت نگیرد.
استاکینگز می گوید: ” قطب جنوب می تواند محیطی بسیار ناسازگار باشد. فصل های تابستان این ناحیه بسیار کوتاه است و از آنجایی که یخ و آب و هوا غیر قابل پیش بینی هستند، ما باید در رویکردمان انعطاف پذیر باشیم.”
اما چیزی که این وضعیت را پیچیده تر کرده، کشف شکاف یخی دیگر در ماه اکتبر است. این شکاف عمیق از شرق تا غرب صفحه یخی امتداد یافته و در حال پیشروی به سمت شمال و ایستگاه تحقیقاتی هالی است.
با وجودی که این شکاف به طور قابل توجهی باریک تر و کم عمق تر از شکافی است که در حال حاضر هالی را تهدید می کند؛ اما این شکاف تنها یکی از مسیرهای مورد استفاده برای تجهیز ایستگاه تحقیقاتی را قطع می کند. چیزی که نشان می دهد، این محیط چقدر می تواند ناسازگار باشد.
در حالی که تلاش برای جا به جایی هم اکنون در جریان است، دانشمندان مستقر در ایستگاه تحقیقاتی هالی تا جایی که ممکن است به فعالیت های تحقیقاتی خود، همچون نظارت بر رویدادهای شدید آب و هوایی، تغییرات آب و هوا و دیگر پدیده های جوی ادامه خواهند داد.
استاکینگز می گوید: “ما خصوصا مشتاقیم اخلال در برنامه های علمی را به حداقل برسانیم. ما در حال برنامه ریزی هستیم تا به صورت مرحله ای جا به جا شویم. زیرساخت های علمی که داده های زیست محیطی را ثبت می کنند، تا زمان انتقال ماژول ها در محل (فعلی) باقی خواهند ماند.”
به نظر زندگی همیشه ادامه دارد، حتی اگر در صفحه یخی و در یکی از ناسازگارترین نواحی زمین گرفتار شده باشید!
.
منبع: sciencealert
