پژوهش جدیدی که در مجله نیچر منتشر شده، یکی از قدیمیترین و بحثبرانگیزترین اختلافها در دیرینهشناسی را حل کرده است. دانشمندان اکنون تأیید کردهاند که فسیلهای مورد مناقشه، در واقع متعلق به گونهای جدید از دایناسورها با نام نانوتیرانوس هستند، نه نمونههای جوانی از تیرانوسوروس رکس.
به گزارش تکراتو و به نقل از arstechnica، برای بیش از چهار دهه، میان دانشمندان درباره طبقهبندی چند فسیل نادر اختلاف وجود داشت.
برخی معتقد بودند این فسیلها به دایناسور تیرانوسوروس رکس جوان تعلق دارند، اما گروهی دیگر میگفتند با گونهای جدید به نام نانوتیرانوس لانسنسیس روبهرو هستیم.
اکنون بر اساس مطالعهای تازه، محققان نهتنها تأیید کردهاند که نانوتیرانوس گونهای مجزا است، بلکه گونه دوم آن را نیز شناسایی کردهاند.
به گفته لیندزی زانو، دیرینهشناس دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی، این کشف دیدگاه چند دههای درباره رشد و رفتار تیرانوسوروس رکس را کاملاً تغییر میدهد.
تا پیش از این، فسیلهای نانوتیرانوس برای مدلسازی مراحل رشد و نحوه زندگی تیرانوسوروسها استفاده میشد، اما حالا مشخص شده ممکن است چندین گونه از این خانواده وجود داشته باشد و تنوع آنها بیشتر از تصور پیشین بوده است.
ماجرای نانوتیرانوس از سال ۱۹۴۲ آغاز شد، زمانی که جمجمهای فسیلشده در ایالت مونتانا کشف شد. ابتدا تصور میشد این جمجمه به دایناسور گورگوسوروس تعلق دارد، اما در دهه ۱۹۶۰ نظریهای مطرح شد که آن را به تیرانوسوروس جوان نسبت میداد.
سرانجام در سال ۱۹۸۸ گروهی از دانشمندان اعلام کردند که این جمجمه در واقع به گونهای جدید تعلق دارد: نانوتیرانوس. از آن زمان تا امروز، بحث درباره هویت این فسیلها ادامه داشته است.
حتی در سال ۲۰۲۰ نیز مقالهای پرنفوذ ادعا کرد نانوتیرانوس چیزی جز نسخه جوان تیرانوسوروس نیست. اما پژوهشگران دیگری مانند نیکلاس لانگریچ از دانشگاه بث و ایوان سیتا از دانشگاه شیکاگو، با بررسی حلقههای رشد در استخوانهای نانوتیرانوس دریافتند که این حیوانها در زمان مرگ تقریباً بالغ بودهاند.
اکنون فسیل جدیدی با عنوان دایناسورهای در حال نبرد سرانجام پاسخ قطعی را داده است. این فسیل شامل بقایای یک تریسراتوپس و یک تیرانوسور در کنار یکدیگر است که بهطور استثنایی سالم مانده و اخیراً برای مطالعه در دسترس دانشمندان قرار گرفته است.
محققان با تحلیل دقیق حلقههای رشد، استخوانها و ساختار عصبی جمجمه، متوجه شدند که این موجود نهتنها کاملاً بالغ بوده، بلکه ویژگیهایی متفاوت از تیرانوسوروس داشته است؛ از جمله بازوهای بلندتر، دندانهای بیشتر، مهرههای کمتر در دم و حتی نشانههایی از انگشت سوم تحلیلرفته.
زانو و همکارانش در این پژوهش نتیجه گرفتند که نمونه مشهور دیگر، موسوم به جین، نیز متعلق به نانوتیرانوس است اما گونهای متفاوت از لانسنسیس. آنها این گونه جدید را نانوتیرانوس لتائوس نامگذاری کردند.
توماس هولتز از دانشگاه مریلند این یافتهها را «ضربهای تعیینکننده» به فرضیه تیرانوسوروس جوان دانست. حتی توماس کار، از کالج کارتاژ، که سالها مدافع نظریه قبلی بود، نتایج این پژوهش را قانعکننده توصیف کرد، هرچند درباره گونهبودن فسیل جین تردید داشت.
به گفته زانو، حفظ استثنایی فسیل دایناسورهای در حال نبرد کلید حل این معما بوده است. این فسیل به دانشمندان اجازه داده تا برای نخستین بار اسکلت کامل نانوتیرانوس را بررسی کنند و به شواهدی قطعی برسند.
او میگوید این موجود در حالی که تنها نصف اندازه تیرانوسوروس رکس و یکدهم وزن آن را داشته، بهطور کامل بالغ بوده است. این یافتهها به گفته پژوهشگران، بهطور نهایی فرضیه «تیرانوسوروس نوجوان» را رد کرده و پروندهای ۴۰ ساله را برای همیشه میبندد.