آژانس فضایی اروپا (اسا) اعلام کرد، دو کاندیدای محل فرود مریخ‌نورد مأموریت اگزومارس 2020 را انتخاب کرده است. این مریخ‌نورد و سکوی فرود ثابت آن در یکی از دو محل اکسیا پلنیوم (Oxia Planum) و یا مورت والیس(Mawrth Vallis) مستقر خواهند شد. در این دو محل که در نیمکره شمالی مریخ واقع شده‌اند، پیش از این شواهدی از وجود فعالیت‌های جریان آب مایع کشف شده است.
هیچ کدام از این دو محل، تاکنون توسط یک کاوشگر رباتیک مورد بررسی قرار نگرفته‌اند، بااین‌وجود، مورت والیس پیش‌ازاین یکی از کاندیداهای فرود مریخ‌نورد کریاسیتی ناسا بوده است. اما ناسا درنهایت، دهانه گیل را برای فرود کریاسیتی انتخاب کرد. مریخ‌نورد کریاسیتی از اوت 2012 در حال کاوش این محل است.
خورخه واگو، دانشمندی از پروژه مریخ‌نورد اگزومارس آژانس فضایی اروپا، در بیانیه‌ای گفت:”هر دو کاندیدا متعلق به دوره‌ای از تاریخچه مریخ باستانی هستند که توسط مأموریت‌های پیشین موردمطالعه قرار نگرفته‌اند.”
محل دیگری که در بین کاندیداهای محل فرود مریخ‌نورد اگزومارس قرار داشت، ارم دورسوم (Aram Dorsum) بود؛ اما اکسیا پلنیوم در سال 2015 برای بررسی‌های بیشتر برگزیده شد و مورت والیس هم پس از نشست دو روزه‌ای که با حضور اعضای تیم اگزومارس و دیگر متخصصان مریخ انجام شد، به‌عنوان کاندیدای دوم برگزیده شد.
اگو می‌گوید: “باوجودی که هر سه محل موردبحث فرصت‌های عالی برای کشف علائم زیستی و ارائه چشم‌اندازی جدید از گذشته مرطوب سیاره فراهم می‌کنند، اما برای مطالعات بیشتر تنها می‌توانیم دو محل را انتخاب کنیم.”
اعضای تیم مأموریت اگزومارس، این دو محل فرود را از هر دو دیدگاه علمی و مهندسی موردبررسی قرار خواهند داد. درواقع، تیم مأموریت اگزومارس به دنبال یافتن محل فرودی ایمن و بدون خطر است.
مقامات آژانس فضایی اروپا اعلام کرده‌اند، تصمیم نهایی به‌احتمال‌زیاد حدود یک سال قبل از شروع مأموریت مریخ‌نورد انجام خواهد گرفت. مریخ‌نورد و سکوی فرود ثابت، بخش دوم از مأموریت دومرحله‌ای اگزومارس محسوب می‌شوند. بخش اول این مأموریت متشکل از مدارگرد ردیابی گاز (TGO) و مریخ‌نورد شیاپارلی بود که برای آزمایش‌های تکنولوژی‌های موردنیاز برای فرود مریخ‌نورد 2021 مورد راه‌اندازی شدند.
مدارگرد ردیابی گاز روز 19 اکتبر 2016 با موفقیت در مدار بیضوی در اطراف سیاره سرخ قرار گرفت. محدوده مدار این کاوشگر بین حدود ۹۶ هزار کیلومتر تا حدود ۳۲۱ کیلومتری سطح مریخ است و هر ۴.۲ روز یک‌بار به دور سیاره سرخ می‌چرخد. اما در مقابل کاوشگر شیاپارلی، در همان روز، پس از ورود به جو سیاره سرخ، به‌شدت بر روی سطح سیاره فرود آمد.
مدت کوتاهی پس از تائید ورود شیاپارلی به جو مریخ، ارتباط آژانس فضایی اروپا با کاوشگر مأموریت اگزومارس قطع شد. قرار بود، کاوشگر شیاپارلی عکس‌هایی از مریخ بگیرد و همچنین سنجش‌های علمی را در سطح سیاره انجام دهد؛ اما هدف اصلی این کاوشگر، تست تکنولوژی برای مریخ‌نورد آینده اروپا بود.
مریخ‌نورد اگزومارس 2020 سکونت پذیری مریخ را موردمطالعه قرار خواهد و همچنین به جستجوی نشانه‌هایی از وجود حیات در گذشته و یا حل سیاره سرخ خواهد پرداخت.
مقامات آژانس فضایی اروپا، در بیانیه‌ای اعلام کردند:”ابزارهای سکوی فرود ثابت به کار گرفته‌شده در این بخش مأموریت، امکان تصویربرداری در محل فرود و نظارت بلندمدت بر آب‌وهوا و تحقیقات جوی را فراهم خواهند کرد.”
این مریخ‌نورد قادر به حفر تا عمق ۲ متری زیر سطح سیاره خواهد بود که به آن امکان جستجوی فعالیت‌های احتمالی میکروارگانیسم‌ها را خواهد داد. مریخ‌نورد اگزومارس قرار است، در ماه اوت ۲۰۲۰ به‌وسیله یک موشک پروتون روسیه پرتاب شود، سپس پس از هشت ماه به مریخ برسد و مأموریتش برای جستجوی حیات در سیاره سرخ را آغاز کند.
مدارگرد ردیابی گاز هم‌اکنون در حال رسیدن به موقعیت مداری نهایی خود است. مدارگرد ردیابی گاز، در ماه‌های آینده شروع به جستجوی متان و گازهای دیگر موجود در جو مریخ خواهد کرد. این گازها ممکن است حاوی شواهدی از وجود حیات در سیاره سرخ در خود باشند. این مدارگرد همچنین به‌عنوان راه ارتباطی بین مریخ‌نورد اگزومارس و تیم مأموریت اگزومارس در زمین عمل خواهد کرد.
مأموریت اگزومارس با سرمایه‌گذاری مشترک آژانس فضایی اروپا و روسکاسموس (سازمان فضایی فدرال روسیه) انجام‌گرفته است. هدف مأموریت اگزومارس، بررسی احتمالی حیات در سیاره سرخ بود. این مأموریت همچنین امیدوار به کشف آب‌های زیرسطحی در مریخ است.
.
منبع: space
