آیا خودروی برقی به همان میزان منبع تغذیه خود، پاک است؟

آیا خودروهای برقی با توجه به در نظر گرفتن فرایند تولید و باتری، زیان های زیست محیطی کمتری نسبت به خودروهای پرمصرف دارند؟ خودروی برقی برای شارژ باتری های خود متکی به شبکه برق محلی هستند ولی انرژی مورد استفاده نیروگاه های برق هم از آلاینده های پاک تامین نمی شود.

خورخه کروز که در یکی از شعبه های هول فودز مارکت در لوس آلتوس، کالیفرنیا کار می کند، در ایستگاه منتظر اتوبوس است. مانند بسیاری از نواحی نزدیک به سیلیکون ولی، بسیاری از شرکت های خودروسازی مهم که در صنعت خودروهای الکتریکی فعالیت دارند، از جمله، تسلا، ب ام دابلیو، نیسان و خودروهای برقی گوگل، دفاتری در این ناحیه دارند که کروز، هر روز از نزدیکی شان عبور می کند؛ اما به نظر می رسد که خورخه کروز از خودروی برقی چندان خوشش نمی آید.

او می گوید: “من واقعا نمی خواهم یک خودروی برقی داشته باشم.”

احتمالا انتخاب اول او، یک خودروی هوندا یا آکورا است و حالا منتظر اتوبوس است. کروز توضیح می دهد: “باید پولم را برای خرید خودرو پس انداز کنم.”

در جایی که کروز ایستاده، بنر تبلیغاتی از یک خودروی تسلا به چشم می خورد که روی پلاک آن نوشته “آلایندگی صفر”، به چشم می خورد. خودروهای برقی هیچگاه به جریان اصلی صنعت خودروسازی این چنین نزدیک نبوده اند. بازارهای خودروی ایالت کالیفرنیا با سوبسیت هایی که در اختیار خریداران ماشین های برقی قرار گرفته و مدل های جدید خودروهای برقی شرکت هایی مانند تویوتا و شورولت، رونق خاصی گرفته است. خودروهای لوکس و با عملکرد بالای تسلا هم جذابیت خاص خود را دارند. اکنون خودروهای برقی صرفا یک بیانیه زیست محیطی محسوب نمی شوند، بلکه نمادی از وضعیت فعلی تکنولوژی هم هستند.

با این حال، آلایندگی صفر هنوز برای برخی از کارشناسان جای سوال دارد، آنها به بحث بر سر اینکه، آیا خودروهای برقی با توجه به فرایند تولید خودرو و باتری های آنها، واقعا نسبت به خودروهای پر مصرف، سازگاری زیست محیطی بیشتری دارند، ادامه می دهند. چرا که خودروهای برقی برای شارژ متکی به شبکه برق محلی هستند.

نیروگاه های برقی که انرژی مورد نیاز خودروها را تامین می کنند، آلاینده صفر محسوب نمی شوند. حتی در کالیفرنیا، 60 درصد برق مورد استفاده در سال 2015 از سوخت های فسیلی تامین شده است. در همین حال انرژی خورشیدی و برقی روی هم تنها 14 درصد انرژی مورد استفاده را تامین کرده اند.

جاشوا گراف زوین که مشاور یکی از شرکت های اصلی تامین برق کالیفرنیا، San Diego Gas & Electric و همچنین استاد اقتصاد و سیاست عمومی در دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو است، در این مورد می گوید: “تحمل شنیدن عبارت آلایندگی صفر را ندارم. چگونه این شرکت های خودروسازی می توانند، خریداران را متقاعد کنند که شارژ باتری این قدر اهمیت دارد، در حالی که واقعا اینطور نیست.”

یک سوم برق ایالات متحده آمریکا از زغال سنگ تامین می شود

سازمان بین المللی بین دولتی انرژی (IEA) برآورد کرده، بیش از 1.2 میلیون خودروی برقی در سال 2015 فروخته شده اند، در همین حال، کمپین حمل و نقل و محیط زیست انتظار داشت، 2 میلیون خودروی الکتریکی تا پایان سال 2016 در جاده ها تردد کنند. بزرگترین بازارهای خودروهای الکتریکی جهان، ایالات متحده و چین هستند؛ اما برخی از کشورهای اروپایی همچون هلند و نروژ سهم بیشتری از این بازار برده اند.

با این حال بر اساس گزارشی که آژانس بین ‌المللی انرژی در سال 2014 منتشر کرده، وسایل نقلیه برقی کالیفرنیا به نسبت دیگر مناطق جهان به ویژه چین به شبکه برق سبزتری متصل هستند. در واقع 72 درصد تمام برق چین از زغال سنگ تامین می شود. آژانس بین المللی انرژی می گوید، حدود یک سوم برق ایالات متحده از زغال سنگ تامین می شود و بیش از 40 درصد از کل برق جهان از سوزاندن زغال سنگ تامین می گردد.

در ایالات متحده، مؤسسه تحقیقاتی اتحادیه دانشمندان نگران (UCS) که در زمینه بالا بردن آگاهی نسبت به تغییرات آب و هوایی فعالیت می کند، معتقد است؛ با وجود شبکه برق وابسته به سوخت های فسیلی، وجود خودروهای برقی باز هم می تواند برای محیط زیست سودمند باشد.

این موسسه در مقاله خود نوشته است: “هیچ ناحیه ای از کشور نیست که در آن وسایل نقلیه برقی، آلاینده های بیشتری نسبت به میانگین وسایل نقلیه بنزینی جدید تولید کرده باشد. “

با در نظر گرفتن فرمول اتحادیه دانشمندان نگران، شارژ یک خودروی مدل ایکس تسلا در گاراژی در لوس آلتوس معادل بهره وری سوخت، 81 مایل به ازای هر گالن می رسد که به مراتب از خودروهای بنزین سوز بهره وری سوخت بهتری دارد.

اما همه دانشمندان با این رویکرد موافق نیستند، زوین می گوید: “همه این اقدامات در طول ساعات روز انجام می شود.”

زوین می گوید، نه تنها منطقه ای که خودروی برقی در آن شارژ می شود، بلکه ساعات مصرف سوخت هم به همان نسبت حائز اهمیت است. وی می گوید: “ارزان ترین برق، لزوما سبزترین برق نیست.”

در کالیفرنیا، ارزان ترین برق در طول شب و عمدتا از گاز طبیعی، سدهای آب و انرژی هسته ای تولید می شود. شب زمانی است که بسیاری از مردم خودروهای برقی خود را شارژ می کنند. با این حال، سبزترین برق در طول روز، یعنی زمانی که انرژی خورشیدی می تواند شبکه برق را تغذیه کند، تولید می شود و در شبکه برق امروزی، تقریباً به همان نسبت ظرفیت هایی برای ذخیره انرژی خورشیدی و باد هم وجود دارد. ذخیره سازی شبکه برق به آرامی در حال گسترش است؛ اما میزان زیادی از برق تولیدی بلافاصله پس از تولید مصرف می شود.

همچنین واحدهای برق با توجه به محل و چگونگی تولید برق به هم متصل نیستند؛ بنابراین هیچ کس نمی تواند مطمئن شود برقی که از آن استفاده می کند از یک منبع پایدار است، مگر اینکه به طور مستقیم به پنل های خورشیدی و توربین های بادی متصل باشد.

استفاده از خودروهای برقی موجب بهبود کیفیت هوای شهرها می شود

زوین به همراه محققان اقتصاد متی کوتچین و ارین مانسور در مقاله ای که در سال 2014 منتشر کرده بودند، به این نتیجه رسیده بودند. زوین می گوید، یک خودروی برقی مانند نیسان لیف، در همه حال از یک خودروی هیبریدی و بنزینی، دی اکسید کربن کمتری تولید می کند. البته این مورد بسته به این است که شبکه برق نواحی مورد نظر، اتکای کمتری به زغال سنگ داشته باشد. مانند، ایالت ها غربی کشور و تگزاس.

در واقع شارژ خودروی برقی از شبکه برق وابسته به زغال سنگ در ایالت های شمال غربی آمریکا در شب، موجب انتشار آلاینده های بیشتری نسبت به متوسط آلاینده های خودروهای بنزینی می شود. و در برخی مناطق آمریکا هم اتصال به شبکه برق برای تامین سوخت خودرو در زمان های مختلف روز، حتی می تواند موجب دو برابر شدن تاثیر آلاینده ها شود.

شارژ یک خودروی برقی برای سفری به مسافت 100 مایل، نیاز به 30 کیلو وات ساعت برق دارد، تقریبا همان مقدار برقی که برای تامین برق یک خانه متوسط در آمریکا طی سه تا چهار روز مورد احتیاج است.

زوین می گوید: “از زمان نوشتن این مقاله، خارج شدن مقدار بیشتری زغال سنگ را از چرخه تولید شبکه برق شاهد بوده ایم.”

نیروگاه های گاز طبیعی (به ازای هر واحد برق تولیدی) به نسبت نیروگاه های سوخت زغال سنگ، آلاینده های کمتری تولید می کنند. هر چقدر نیروگاه های سوخت زغال سنگ بیشتری تعطیل شوند (تا حد زیادی به دلیل قیمت ارزان تر گاز طبیعی)، خودروهای برقی، دی اکسید کربن کمتری تولید می کنند.

زوین می گوید: “بخش زیادی از این روند به دلیل برنامه استانداردهای میانگین اقتصاد سوخت (CAFE) دولت پرزیدنت اوباما بوده است. اکنون ما، خودروهای بنزینی بسیار پاک تری داریم.”

اما هیچ کس نمی داند، در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ چه بر سر طرح استانداردهای میانگین اقتصاد سوخت خواهد آمد که وظیفه تنظیم اقتصاد سوخت و انتشار آلاینده خودروهای جدید آمریکا را برعهده دارد. البته سوای هر سیاستی که دولت ترامپ در پیش بگیرد، چیزی مانع پذیرش بیشتر ماشین های برقی در سراسر جهان نخواهد شد. چرا که جدا از محدود کردن انتشار دی اکسید کربن، خودروهای برقی موجب بهبود کیفیت هوای شهرها خواهند شد.

 توماس تورنتین، مدیر بخش تحقیقاتی خودروهای هیبریدی و برقی در دانشگاه کالیفرنیا، دیویس، می گوید: “حتی افراد محافظه کار در لس آنجلس هم به کیفیت هوا علاقمند هستند.”

تورنتین که نظرسنجی هایی را از صاحبان خودروهای برقی در مورد اینکه چرا به خودروی برقی خود علاقه دارند، به عمل آورده، می گوید: “تغییرات آب و هوایی در صدر فهرست نگرانی های این افراد نیست.”

در حالی که دی اکسید کربن یک آلاینده محسوب می شود؛ اما برای سلامتی انسان خطرناک نیست و به تشکیل مه دودهای غلیظ در شهرها کمک نمی کند. با این حال، خودروهای بنزینی و گازوئیلی موجب انتشار نیتروژن و ترکیبات گوگرد می شوند، به باراش باران های اسیدی و تشکیل ذرات معلق هوا و آلودگی هوا کمک می کنند که موجب ابتلا به سکته قلبی، بیماری های قلبی، سرطان ریه و بیماری های تنفسی از جمله آسم می شود.

به گزارش سازمان بهداشت جهانی، آلودگی هوا یکی از خطرات زیست محیطی است که سالانه موجب مرگ زودرس بیش از 3 میلیون نفر در جهان می شود. دولت چین بارها تعهد خود برای توسعه خودروهای برقی را با توجه به نگرانی هایی که در زمینه آلودگی هوا وجود دارد، اعلام کرده است.

انگیزه دولت ها برای پذیرش خودروهای برقی

پس از رسوایی آلایندگی خودروهای فولکس ‌واگن (دیزل گیت)، بوندس ‌رات (شورای فدرال) آلمان، مصوبه ای را مورد تصویب قرار داد که به موجب آن، از سال 2030، خودروهایی با موتورهای احتراق داخلی (بنزینی) ممنوع خواهند شد. در جریان این رسوایی، مشخص شد شرکت در تست تشخیص دهنده آلاینده‌ های بیش از ۱۱ میلیون خودروی فولکس ‌واگن و آئودی که در طول سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ فروخته شده بودند، تقلب کرده است. این مصوبه که تا حد زیادی مصوبه ای نمادین محسوب می شود، می تواند به محرکی برای کشورهای اتحادیه اروپا تبدیل شود. در واقع، بوندس ‌رات می خواهد، از کمیسیون اتحادیه اروپا درخواست کند که این طرح را در سراسر اروپا به اجرا در بیاورد و لازم به گفتن نیست، هنگامی که کشور آلمان مایل به اعمال نفوذ در سیاست های اتحادیه اروپا باشد، شانس بالایی برای موفقیت دارد.

در همین حال کشورهای هلند و نروژ هم بحث تصویب چنین مصوبه ای را مطرح کرده اند. گفتنی است، 20 درصد خودروهای جدید فروخته شده در نروژ، برقی بوده اند. شورای فدرال آلمان، همچنین می خواهد، کمیسیون اروپا در سیاستهای مالیاتی و اثر آنها بر تحریک حمل و نقل پاک تجدید نظر کند.

اما برای بسیاری از مردم کنار گذاشتن خودروهای بنزینی، دشوار خواهد بود. سورین بورنشتاین، استاد مدیریت بازرگانی و سیاست عمومی دانشکده هاس در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، می گوید: “اگر تمام جهان شروع به پذیرش خودروهای برقی کنند، در همین حال تقاضا برای بنزین به نحو چشمگیری کاهش خواهد یافت و قیمت نفت هم به شدت کاهش خواهد یافت.”

بورنشتاین می گوید، اگر تقاضا برای نفت 10 تا 20 درصد کاهش یابد، قطعا قیمت نفت به تقریبا 20 دلار به ازای هر بشکه و یا پایین تر خواهد رسید و قیمت هر بشکه بنزین به 1 دلار (بدون احتساب مالیات) خواهد رسید. بورنشتاین می گوید: “این می تواند، استفاده از خودروهای برقی را به لحاظ اقتصادی پر هزینه تر کند. در این حال، سوال اساسی که مطرح می شود، این است: “چرا باید چنین برنامه ای را پیش بگیریم؟”

چالش دیگر مواد مورد استفاده در باتری های لیتیومی خودروی برقی است. تورنتین توضیح می دهد: “جنبه مثبت این است که این مواد مشخصا سمی نیستند.”

سرب و یا باتری های مبتنی بر نیکل، موادی سمی محسوب نمی شوند؛ اما بازیافت این مواد هم بسیار دشوار است. همچنین در تولید این باتری ها، مواد نادر و گرانی مانند کبالت مورد استفاده قرار می گیرد که موجب برخی مسائل زیست محیطی و البته اخلاقی در برخی کشورها از جمله جمهوری دموکراتیک کنگو شده است. تورنیتن می گوید که تکنولوژی باید کمتر به این مواد وابسته باشد.

اما در ایالت کالیفرنیا، دولت سیاست انقلابی خودروهای برقی را در پیش گرفته است. به خریداران این خودروها مشوق های سخاوتمندانه ای همچون 2500 دلار به ازای هر خودروی برقی اختصاص داده شده است. همچنین دولت آمریکا هم مشوق مالیاتی 7.500 دلاری را برای هر خودروی برقی در نظر گرفته است.

در حالی که شرکت های تکنولوژی سیلیکون ولی به عنوان بخشی از چشم انداز خودروهای خودران، پیشگام خودروهای برقی بوده اند، کمیسیون انرژی کالیفرنیا، کمک مالی 150 میلیون دلاری را برای احداث زیر ساخت های شارژ برقی و همچنین کمک 10 میلیون دلاری برای توسعه خودروهای مدل ایکس به شرکت تسلا اختصاص داده است.

به هول فودز مارکت بازگردیم، جایی که خودروی 88 هزار دلاری تسلا در حال شارژ باتری خود است. حتی هزینه ایستگاه های شارژ هم از پول مردم (مشوق های دولتی) پرداخت می شود. وقتی کروز این موضوع را می شنود، کمی بیشتر به آینده خودروهای برقی اشتیاق نشان می دهد.

خورخه کروز می گوید: “اگر این موضوع را می دانستم، ترجیح می دادم از این پول به جای سوار اتوبوس شدن، برای خرید این (خودروی برقی) استفاده می کردم.”

.

منبع: theguardian