عصر حجر در اروپا دوران سختی بوده است، بنابراین تعجبی ندارد که دیرینه انسان شناسان استخوانهای هومو ساپینسهایی را کشف کرده باشند که توسط انسانهای دیگر جویده شده اند! محققان در غاری در نزدیک جنوب شهر والنسیا در اسپانیا، شواهدی از اولین نمونههای آدم خواری در میان انسانهای باستان ساکنان غرب مدیترانه را کشف کرده اند.
محققان در این مطالعه، 30 استخوان انسان کشف شده در سایت حفاری “کوس دی سانتا ماریا” را مورد بررسی قرار دادند، همه این انسانهای باستان در هزار سال پایانی آخرین عصر یخبندان یا دوره میانسنگی میزیسته اند.
این بررسیها نشان می دهد، بسیاری از استخوانها برش داده شدهاند و یا با ابزارهای سنگی کوبیده و پخته شده اند و همچنین احتمالا توسط انسانهای دیگر جویده شده اند. بهجز این، در میان این استخوانها، بقایایی از استخوانهای سایر حیوانات از جمله گوزن و بز کوهی هم یافت شده است.
در حالی که آدم خواری امروز هم نوعی تابو محسوب میشود؛ اما در طبیعت و یا حتی در گذشته گونه ما، عمل چندان غیر معمولی نبوده است. ولی با تمام این شواهد، اثبات عمل آدم خواری در فرهنگهای باستان به سادگی امکانپذیر نیست.
با توجه به شواهد به دست آمده، نشانه های موجود از پختن، گاهی اوقات میتواند نتیجه نوعی شیوه تشییع جنازه عادی (البته در آن عصر) و یا فقط ساییدگی و پارگی بقایای استخوانها پس از گذشت هزاران سال باشد.
این محققان در مقاله خود، با اشاره به این نکته نوشته اند:”در سایت های حفاری شمال آفریقای بقایای پاره پاره شده انسانها یافت شده که علائمی از تدفین ثانویه در آنها وجود داشته است.”
تدفین ثانویه بهنوعی تدفین گفته میشود که پس از جدا شدن گوشت و بافت ماهیچهها، فقط اسکلت باقیمانده به خاک سپرده می شده است. اما با این وجود نمیتوان، از این موارد نتیجهگیری قطعی کرد. مشخصا در حال حاضر میتوان گفت، این استخوانها شواهدی از آدم خواری در میان خویشاوندان باستانی ما هستند. محققان لیست فوق را بر اساس مطالعات انسانشناس فرانسوی برونو بولستین، تهیه کرده اند.
• اثبات مستقیم: حضور استخوانهای انسان در سنگ کوپرولیت های انسان و یا شناسایی علائم گزیدن انسان در استخوانهای انسان.
• اثبات غیر مستقیم: به طور عمده به وسیه علائم پختن و یا ظروف.
• معیارهای ابتدایی مطابقت: شکاف داده شدن توسط انسان و یا دیگر نشانه های کالبدشناسی
• معیارهای ثانویه مطابقت: به طور کلی علائم برش
در این مورد، باستان شناسان قادر به تشخیص علائم دندانهای نیش و مولر انسان بودند. حال به نظر میرسد، اثبات این موضوع چندان سخت نباشد. اما چرا این انسانها آدم خواری میکرده اند؟
در این مورد دیرینه انسان شناسان هنوز توضیح قطعی ندارند. اما چیزی که مشخص است، انسانها در دورههای مختلف در اثر قحطی هم نوعان خود را میخورده اند. اما این امکان هم وجود دارد که آدم خواری نوعی احترام به مردگان و یا نوعی کینهورزی نسبت به دشمنان بوده باشد.
جهان در 10 هزار سال قبل در حال تغییر بوده است، با پایان آخرین عصر یخبندان و شروع دوران نوسنگی و یا شروع عصر کشاورزی در میان برخی فرهنگها، بسیاری از جمعیتهای جهان به نواحی دوردست مهاجرت کرده اند.
البته این امکان وجود دارد که انسانهایی که در منطقه کوس دی سانتا ماریا میزیسته اند، دچار قحطی شده باشند و ازاینجهت شاید مانند مورد معروف”حزب دانر” به دلیل کمبود مواد غذایی مجبور به آدم خواری بودهاند. با این حال، وجود بقایای استخوانی حیوانات متعدد دیگر از جمله صدفهای دریایی و طیف گستردهای از منابع غذایی موجود در محیط آن زمان منطقه، چنین احتمالی بسیار بعید بوده است.
افزایش بقایای انسانی متعلق به این دوره در غرب مدیترانه نشان می دهد، برخوردهای بیشتری می توانسته بین فرهنگهای مختلف وجود داشته باشد و حتی منجر به درگیری و رقابت بر سر منابع و یا حتی تبادل مراسم های جدید و شیوه های فرهنگی شده باشد. انسانها حداقل از 50 هزار سال قبل بستگان نزدیک خود را تدفین میکرده اند. بنابراین، ممکن است، شیوه های دیگری از تدفین در بین انسانهای باستان وجود داشته است که با معیارهای کنونی کاملا متفاوت بوده باشد.
یافتههای محققان در نشریه “Journal of Anthropological Archaeology” معتبر به چاپ رسیده است.
• پ.ن: حزب دانر یا حزب دانر رید، گروهی از پیشتازان آمریکایی به رهبری جورج دانر و جیمز اف رید بودهاند. این گروه ماه مه سال 1846 تصمیم گرفتهاند از کالیفرنیا مهاجرت کنند، اما مجموعهای از اتفاقات و اشتباهات ناگوار منجر به هم خوردن برنامه سفرشان شد. اعضای حزب دانر زمستان 1846-1847 را محصور در برفهای سیرا نوادا (در ایالت کالیفرنیا)به سر بردهاند. گفتنی است، برخی از اعضای این گروه برای زنده ماندن متوسل به آدم خواری شدهاند.
.
منبع: sciencealert