اخترشناسان میگویند که موفق به کشف سیارهای به اندازه دو برابر مشتری شدهاند که به اندازه خورشید داغ است. این سیاره که Kelt-9b نام دارد، 650 سال نوری از زمین فاصله دارد. به نظر میرسد کشف این سیاره فراخورشیدی جدید، تعریفهای پیشین از سیارات فراخورشیدی را بهکلی به چالش گرفته است. این غول گازی دو برابر مشتری است که تصور میشود، از بسیاری از ستارگان داغتر است.
اخترشناسان زمانی موفق به کشف سیاره Kelt-9b شدند که قادر به مشاهده سایه آن در هنگام عبور از مقابل ستاره میزبانش شدند. کشف سیارات فراخورشیدی به روش ترانزیتی انجام میشود. درواقع یکی از مشکلات اساسی در مطالعه سیارات فراخورشیدی، نور بسیار زیاد، ستارههای میزبان این سیارات است. به این ترتیب، تقریبا ثبت تصویری مستقیم از این سیارات فراخورشیدی غیرممکن است. در عوض، این سیارات تنها از طریق ترانزیت یا گذر، قابل رصد هستند. زمانی که جرم کوچکتری از مقابل جرم بزرگتری گذر میکند، چند تلسکوپ امکان مشاهده این پدیده را از نقاط مختلف خواهند داشت.
هنگامیکه یک سیاره از مقابل ستارهای عبور میکند، نور ستاره را مسدود میکند، سیارهای بزرگتر امکان مسدود کردن نور بیشتری را دارد. اگر سیارهای دارای اتمسفر باشد، اتمسفر این سیاره در حال گذر را بهاندازه هسته سنگی آن گسترده میکند، بهاینترتیب، سیارات دارای اتمسفر، نور را مسدود میکنند. در مقابل، میتوان این مورد را با سیارات سنگی که دارای اتمسفر نیستند، مقایسه کرد.
ستاره میزبان این سیاره در صورت فلکی ماکیان و در فاصله 650 سال نوری از زمین واقع است. سیاره Kelt-9b به قدری به ستاره میزبان خود نزدیک است که سطح آن حرارتی بیش از 4.300 درجه سانتیگراد (7800 فارنهایت) دریافت میکند که آن را به داغترین سیاره غولآسایی تبدیل میکند که تابهحال کشف شده است.
اخترشناسان این سیاره فراخورشیدی را از طریق دو تلسکوپ رباتیک واقع در آریزونا و ساترلند و کیپتاون در آفریقای جنوبی مشاهده کردهاند. سیاره Kelt-9 دمای سطحی آن تا 10 هزار درجه سانتیگراد (18 هزار درجه فارنهایت) میرسد، تقریبا دو برابر داغتر از خورشید است. مشاهدات اخترشناسان نشان میدهد، این سیاره غولآسا، هر دو روز یکبار به دور ستاره میزبان خود گردش میکند.
این حرارت شدید باعث شده سیاره Kelt-9b به مانند یک سوفله متورم شود و جرمی نزدیک به سه برابر غول گازی مشتری اما تنها با نیمی از تراکم آن تشکیل دهد. این درجه حرارت بسیار زیاد همچنین بدین معناست که مولکولهایی مانند آب، دیاکسید کربن و متان نمیتوانند در این سیاره فراخورشیدی ایجاد شوند.در عوض، اتمهای فلزی در اتمسفر سیاره Kelt-9b وجود دارند.
همینطور به دلیل نزدیکی بسیار زیاد سیاره به ستاره میزبانش، سیاره فوق دارای قفل گرانشی است. به این معنی که همیشه رو به ستاره خود است، به این ترتیب نیمی از این سیاره همیشه در تاریکی به سر میبرد. نزدیکتر بودن سیارهای به ستاره میزبانش، احتمال قفل گرانشی (قفل جزر و مدی) را بیشتر میکند، به این معنی که همیشه رو به ستاره خود دارد. زمین و ماه هم در قفل گرانشی هستند، به همین دلیل است که ما فقط یک سمت ماه را از زمین میبینیم. سیارهای که قفل گرانشی شده، دارای اختلاف دمای بین سطحی که در مواجه با ستاره (داغ) و سمتی که از ستاره دور است (سرد) خواهد بود، به خصوص که اتمسفری برای توزیع مجدد گرما نداشته باشند. سیاراتی که قفل گرانشی شدهاند، ممکن است دارای مطلوبیت کمتری برای زندگی باشند، چیزی که در مورد سیاره Kelt-9b تقریبا واضح است.
اسکات گائودی اخترشناسی از دانشگاه ایالتی اوهایو میگوید: “به جهت درجه حرارت بالای سمت روز سیاره، اتمسفر سیاره هیچ شباهتی به اتمسفرهایی که پیش از این کشف شدهاند، ندارد.”
اخترشناسان میگویند، در طول 200 میلیون سال آینده سطح سیاره از بین میرود. این اخترشناسان در مطالعه خود که در نشریه نیچر منتشر شده، نوشتهاند: “این که دقیقا چه اتفاقی برای سیاره و ستاره میزبانش رخ میدهد، هنوز مشخص نیست.”
اگر سیاره به یک هسته تهی تبدیل شود، بقایای سیاره، ممکن است همچون سیاره عطارد به دور خورشید گردش کنند. کیوون استاسوان، اخترشناسی از دانشگاه وندربیلت در نشویل، تنسی میگوید: “چشمانداز بلندمدت برای زندگی و سکونت پذیری سیاره Kelt-9b ، به نظر خوب نمیرسد.”
.
منبع: theguardian