امروزه مهمترین نیاز واردکنندگان کالاهای آی تی، ترخیص کالاهای وارده به گمرک در کمترین زمان ممکن است؛ زیرا پیچیدگی های واردات کالا به یک مشکل بزرگ برای واردکنندگان تبدیل شده است.
نیاز کالاهای آی‌تی به ترخیص با سرعت بالا از گمرک یکی از مهمترین خواسته‌های واردکنندگان این دسته از کالاهاست. در این چند سال اخیر توقفات پیش‌بینی نشده‌ای در مورد ترخیص برخی از کالاهای آی‌تی و تجهیزات کامپیوتری در گمرک وجود داشت که همین تاخیر خسارت‌های بسیار و جبران ناپذیری را به واردکنندگان کالاها وارد نمود.
وجود این مشکلات باعث شده است تا قاچاق کالا بتواند همچنان بخش قابل توجه بازار را در دست داشته باشد. البته لازم به ذکر است که مسوولان گمرک جمهوری اسلامی ایران نیز پیچیدگی های واردات کالا را تایید کرده اند. آنها اعلام نمودند که در زمینه ترخیص کالا مشکلات و پیچیدگی‌هایی وجود دارد و برای حل این مشکلات به همکاری بیشتری بین اصناف و واردکنندگان نیاز است.
درخواست مدیرکل دفتر ارزش و تعرفه گمرک برای همکاری
وجود این مشکلات و پیچیدگی های واردات کالا باعث شد تا مدیرکل دفتر ارزش و تعرفه گمرک ایران، از فعالان اقتصادی و تشکل‌ها درخواست کند تا برای تعیین ارزش کالاها به گمرک کمک نمایند. به گفته خداکرم اسکندری، هر چه حقوق ورودی گمرک کمتر باشد، قاچاق کالا نیز کمتر خواهد شد و ادامه داد که لازم است تا 9 درصد مالیات بر ارزش‌افزوده وارداتی حذف گردد. وی همچنین اعلام نمود که برای رفع مشکلات و پیچیدگی های واردات کالا و اینکه ترخیص کالاها با سرعت بیشتری همراه باشند، لازم است تا واردکنندگان خوش‌نام سوابق ترخیص خود را در چند سال گذشته به گمرک اعلام کنند و از مزیت ویژه این امر، که ترخیص سریع‌تر کالاست بهره‌مند شوند.
چرا کالاهای آی تی باید سریع‌تر ترخیص شوند؟
محمد آقایی رئیس مجمع واردات، بر اهمیت کاهش پیچیدگی های واردات کالا و همچنین ترخیص هرچه سریع‌تر کالاهای آی‌تی تاکید نمود و ادامه داد که چون این مدل کالاها خیلی زود تغییر می‌کند، بنابراین باید سریع‌تر نیز ترخیص شوند. وی در ادامه در مورد جلسه برگزار شده در اتاق بازرگانی ایران، که با حضور مسوولان گمرک همراه بود اشاره کرد و اعلام نمود که ارزش‌گذاری واقعی کالا، توقف کالا در گمرک و همچنین مالیات بر ارزش افزوده، سه موضوع مهمی هستند که لازم است تعامل خوبی در این زمینه با واردکنندگان صورت گیرد.
به گفته محمد آقایی مشکلات و پیچیدگی های واردات کالا می‌تواند به دلیل اختلاف نظرها در سازمان‌هایی باشد که مجوز صادر می‌کنند. وی ادامه داد که شاید این اختلاف بین گمرک و واردکنندگان همیشگی باشد. به گفته آقایی این اختلاف نظرها همیشه بین واردکنندگان و مسوولان ارزیابی گمرک که ارزش‌گذاری کالا را انجام می‌دهند، وجود دارد. وی تاکید نمود که قرار است تا اگر از این به بعد مشکلی در هر زمینه به وجود آید، به مجمع امور واردات اعلام شود تا با برگزاری نشست‌های منطقی و مستدل مشکلات موجود حل گردد.
گمرک مجازی و افزایش مشکلات ترخیص
این سوال وجود دارد که واقعا فرایند واردات تجهیزات کامپیوتری و موبایل چگونه است؟ رضا قربانی یکی از تولیدکنندگان و واردکنندگانی است که در این چند سال اخیر تجربیاتی را در مورد واردات وسایل و تجهیزات مخابراتی و تلفن همراه به دست آورده است. به گفته رضا قربانی علت زمان‌بر بودن و پیچیدگی های واردات کالا و خصوصا واردات کالاهای مخابراتی، به عوامل متعددی بستگی دارد و یکی از بزرگ‌ترین مشکلات موجود در این زمینه که اخیرا نیز بیشتر شده است، اعمال نظرهای سلیقه‌ای در کارشناسی کالاهاست.
وی ادامه داد که این موضوع توانسته است به نارضایتی صاحبان کالا و طولانی شدن زمان ترخیص کالاها منجر شود. کارشناسان گمرک در گذشته تخصصی‌تر عمل می‌کردند و اطلاعات بیشتری نیز در زمینه کاری خود داشتند، همچنین برای سرفصل‌های مشخص نیز کارشناس خبره در نظر گرفته شده بود. به گفته قربانی اکنون که بخش کارشناسی گمرک مجازی است، بحث گمرک دیگر تخصصی عمل نمی کند و فقط نام آن باقی است. وجود کارشناسانی که اطلاعات کافی ندارند باعث به وجود آمدن مشکلات بیشتر شده است.
قربانی ادامه داد که در حالت مجازی هر کدام از کارشناسان از طریق کامپیوتر در شهرهای مختلف مشغول به فعالیت هستند و عدم وجود اطلاعات کافی، اعمال نظر سلیقه‌ای و غیرکارشناسانه و دلایل غیر مستند، باعث می‌شوند تا روند ترخیص طولانی شود و هزینه‌های مالی و زمانی زیادی نیز به صاحبان کالا تحمیل گردد.
بیشتر بخوانید:
اعلام فهرست جدید خدمات اینترنتی گمرک
مسیر قرمز ترخیص موبایل در گمرک
ترخیص کالایی چون موبایل در گمرک، روالی طولانی دارد و بسیار پیچیده و زمان‌بر است. وجود این مشکلات خواب کالا در گمرک را بیشتر می‌کند و باعث می‌شود تا قاچاق کالا مقرون به صرفه باشد. در ترخیص موبایل از گمرک، وقتی کالا تخلیه می‌شود، صادر شدن قبض انبار و ترخیص و همچنین رساندن آن به دست صاحب کالا سه روز زمان لازم دارد. در ادامه اگر سیستم اظهار الکترونیکی (EPL) قطع نباشد می‌توان کالا را اظهار کرد.
سپس لازم است تا IMEI یا همان سریال گوشی‌های مذکور در سایت تنظیم مقررات، آپلود شوند که این کار نیز به چند روزی زمان نیاز دارد. این سازمان بررسی های لازم را انجام داده و اصالت تلفن ها را تایید می‌کند. کارشناس سازمان تنظیم مقررات که در گمرک مستقر است به‌طور فیزیکی کالا را بازدید و تطابق آن را تایید می‌کند و در ادامه کد رهگیری از طرف سازمان صادر می‌گردد.
سند کالا در نوبت ارزیابی قرار می‌گیرد و سپس در نوبت کارشناسی. پس از کارشناسی کردن و تایید مجددا مراحل گذرانده، مراحل دیگر گمرکی ادامه دارد و در نهایت لازم است تا اجازه بارگیری اخذ شود. در درب خروجی گمرک نیز دوباره همین مراحل ارزیابی انجام می‌شودو سپس بالاخره کالا ترخیص می‌گردد. حال اگر یکی از کارشناسان در یکی از مراحل گفته شده اطلاعات کافی نداشته باشد و نظارت اشتباه انجام دهد چه مشکلاتی برای صاحب کالا پیش خواهد آمد!
تا امروز چه برای قطعات تولیدی چه کالای کامل، ترخیص زودتر از 15 روز انجام نشده است. این سوال در اینجا مطرح است که چرا با وجود اینکه واردکنندگان تلفن همراه که سابقه واردات مشابه را دارند هر بار باید این مسیر قرمز را طی کنند!؟ البته بهتر است تا تلفن همراه به دلیل به‌روز بودن و زیان جبران‌ناپذیر معطلی یا حذف پروسه دایره ارزش وارد مسیر قرمز شود تا اینکه به دلیل برخوردهای سلیقه‌ای کارشناسان، که ناشی از نداشتن اطلاعات کافی است، کالا ترخیص نشود.
در واقع هیچ کس از اتفاقاتی که برای ترخیص کالا از گمرک اتفاق می‌افتد خبر ندارد. حتی در مورد مراحل اداری که لازم است تا در ادارات کشور نیز طی شود نظر قطعی وجود ندارد.
.
منبع: donya-e-eqtesad
