محققان آژانس فضایی اروپا میگویند که با بازنگری اطلاعات رزتا موفق به کشف یک عکس جدید از این فضاپیما شدهاند. در ادامه با تکراتو همراه باشید
دقیقا یک سال پیش، ۹ مهر (۳۰ سپتامبر 2016) بود که فضاپیمای رزتا به آرامی به سطح دنبالهدار ۶۷پی/چوریوموف-گراسیمنک یا چوری سقوط کرد و به ماموریت 12 ساله خود پایان داد. دانشمندان آژانس فضایی اروپا تصور میکردند که تمام عکسهای روزتا را بازیابی کردهاند، اما یک تحلیل مجدد از اطلاعات مخابره شده رزتا نشان میدهد که یک عکس محو از فاصله چند سانتیمتری وجود دارد که تاکنون کشف نشده بود.
تقریبا دو سال پسازآنکه ماموریت روزتا به پایان رسیده، این عکس جدید کشف شده است. این عکس زمانی گرفته شده است که رزتا به آرامی به گودال 135 متری دیر المدینه (نامگذاری از روی دهکده باستانی مصر که به دلیل صنایع تابوت و مقبرههایش شهرت دارد) سقوط میکرد. این ناحیه به این دلیل انتخاب شد که ناهمواریهای آن به تصور دانشمندان از ویژگیهای بنیادی این ستاره دنبالهدار هستند.
رزتا پس از ماموریت دوسالهاش برای کاوش دنبالهدار اردک شکل، به صورت کنترل شدهای منهدم شد. با وجود فرود نافرجام فضاپیمای فیله در سال ۲۰۱۴، در ادامه ماموریت مدارگرد روزتا نتایج بسیار خوبی در بر داشت. رزتا ماموریت داشت به دنبالهدار ۶۷پی/چوریوموف-گراسیمنک برسد و اطلاعاتی را از این دنبالهدار در اختیار دانشمندان قرار دهد. اما دور شدن از خورشید و در معرض گاز و گردوغبار قرار گرفتن، مانع فعالیت بیشتر این فضاپیما بود. دنبالهدار به دلیل مدار گردشیاش به دور خورشید، بهتدریج در حال دور شدن از خورشید و در نتیجه سردتر و تیرهتر شدن بود.
پانلهای خورشیدی فضاپیمای رزتا هم دیگر بهاندازهای نور خورشید دریافت نمیکردند تا فضاپیما را گرم و سالم نگه دارند. به همین ترتیب، برقراری اطلاعات هم سخت و سختتر میشد. قبل از اینکه گردوغبارهای دنبالهدار و تابش اشعه، فضاپیمای رزتا را از پای دربیاورد، این فضاپیما آخرین اطلاعات خود از دنبالهدار را به زمین مخابره کرد. حرکت آهسته، به رزتا امکان رسیدن به نزدیکترین سطح را داد و پردازنده دوربین هم به کار افتاد و در منطقهای که رزتا منهدم شد، آخرین عکس دادههای رزتا را ثبت شدند.
روزتا در طول فرود خود به طور مرتب عکسها و اندازهگیریهایی از گاز، غبار و پلاسمای دنبالهدار را به زمین مخابره میکرد. دانشمندان آژانس فضایی اروپا معتقد بودند که همه این اطلاعات را جمعآوری کردهاند، اما بازنگریهای تازه نشان میدهد که این فضاپیما هنوز هم اطلاعات کشف نشدهای برای ارائه دارد. به نظر میرسد، خطای وقفه که بیش از 30 ثانیه به طول انجامیده، موجب این اشتباه دانشمندان آژانس فضایی اروپا شده است.
هولگر سیرکس، محقق ارشد دوربین OSIRIS در موسسه ماکس پلانک، آلمان، در بیانیهای گفت:
آخرین عکس کاملی که از رزتا به زمین مخابره شد، آخرین قطعهای بود که در لحظه سقوط به زمین مخابره شده بود. اما بعدها وقتیکه بسته اطلاعات تلهمتری رو بازنگری کردیم، متوجه چیزی شدیم که به نظر یک عکس جدید بود.
در واقع، رزتا اطلاعات خود را قبل از مخابره به زمین در بستههای تلهمتری تقسیم میکرد. عکسهای نهایی قرار بود که در 6 بسته مجزا تقسیم شوند که هر کدام حدود 23،048 بایت حجم داشتند. دانشمندان آژانس فضایی اروپا تنها سه بسته از این شش بسته را دریافت کردند.
در آن زمان، نرمافزار مورد استفاده برای پردازش عکسها، نمیتوانست اطلاعات را کامل دریافت و پردازش کند. اما محققان موسسه ماکس پلانک تصمیم گرفتند که اطلاعات را ارزیابی کنند. به این ترتیب، آنها دریافتند که میتوانند این قطعات را با هم ترکیب کنند و یک عکس منسجم ایجاد کنند.
خوشبختانه، نرمافزار فشردهسازی رزتا عکسها را به صورت پیکسل در پیکسل بستهبندی نکرده بود، بلکه این اطلاعات به صورت لایه در لایه رمزگذاری شده بودند. بدین ترتیب، محققان قادر به کامپایل دوباره عکسها بودند، اما متاسفانه جزئیاتی از دست رفته بود.
در واقع دانشمندان با دریافت نیمی از اطلاعات، قادر به فشردهسازی اطلاعات با نسبت 1:38 شدند که با نسبت حد انتظار 1:20 تفاوت زیادی دارد. به زبان ساده، یک ترک Mp3 را در نظر بگیرید که به جای 320 کیلوبیت بر ثانیه به حجم 96 کیلو بیت بر ثانیه کاهش داده شده باشد، قطعا این ترک (موسیقی) قابل شنیدن است، اما نمیتوان کیفیت مطلوبی از آن انتظار داشت. در مورد عکس رزتا همچنین اتفاقی افتاده است و عکس کامپایل شده تا حد زیادی تار است.
بنابراین، آخرین عکس فضاپیمای رزتا از فاصله 17 تا 20 متری گرفته شده است. با توجه به نزدیکی این فاصله، دوربینهای رزتا قادر به فوکوس نبودند و بنابراین عکس نهایی، یک عکس تار است.
اما به نیمهی پر لیوان فکر کنید: به لطف رزتا حالا، ما یک بار دیگر از فضاپیمایی که مدتها قبل از دست رفته، پیامی داریم، همچون آنکه کسی از گور به ما پیامی برساند! رزتا برای آخرین عکس (هرچند تار) از تو متشکریم.
.
منبع: gizmodo